عنوان

پیشنهاد مراحل تجدیدساختار بازار توزیع فرآورده‌صهای نفتی ایران,‮‭Proposed Framwork (Steps) for Restructuring of Iranian Oil Products Distribution Market‬ A

Number

‭۲۲۶۰۰پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

پیشنهاد مراحل تجدیدساختار بازار توزیع فرآورده‌صهای نفتی ایران

Parallel Title Proper

‮‭Proposed Framwork (Steps) for Restructuring of Iranian Oil Products Distribution Market‬ A

First Statement of Responsibility

/سید طاهر پرتوی آلانق

Name of Publisher, Distributor, etc.

: اقتصاد ومدیریت بازرگانی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۸‬

Name of Manufacturer

، راشدی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۲۶۵‬ص‬

Text of Note

چاپی - الکترونیکی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

علوم اقتصادی گرایش‌اقتصاد اسلامی

Date of degree

‮‭۱۳۹۸/۱۱/۰۲‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

در حال حاضر توزیع انواع فرآورده‌صهای نفتی کشور به صورت انحصاری توسط دولت انجام می‌صشود .بالابودن قیمت زمین در کلانشهرها، عدم انگیزه بخش خصوصی در سرمایه‌صگذاری برای احداث جایگاه به دلیل پایین بودن درآمد و نبود فضای رقابتی، باعث شده که جایگاه به میزان کافی در دسترس نباشد .یکی از روش‌صهای برطرف نمودن این نارسایی کاهش تصدی‌صگری دولت، استفاده از توانمندی بخش خصوصی و تغییر ساختار بازار توزیع فرآورده در کشور می‌صباشد .در این تحقیق برای تجدیدساختار بازار توزیع فرآوردصهای نفتی کشور سه مرحله کوتاه مدت) مرحله ایجاد شرایط لازم برای شکل-گیری شرکت‌صهای خصوصی توزیع کننده فرآورده(، میان مدت) مرحله گذر از نظام کارمزد به نظام حق‌صالعمل همراه با اعمال سیاست قیمت سقف (و بلندمدت) مرحله‌صای که در آن قیمت فرآورده توسط مکانیسم بازار، تعیین می‌صشود (پیشنهاد شده و در هر مرحله شرایط، الزامات و ساختار بازار به تفکیک ذکر شده است .دولت در هر مرحله، از جنبه‌صهای مختلف بر بازار نظارت خواهد داشت که در این مطالعه بیشتر بر موضوعات اقتصادی تاکید شده است .در مرحله اول مهم‌صترین وظیفه حاکمیتی اقتصادی دولت، محاسبه کارمزد شرکت‌صهای خصوصی می‌صباشد .نتایج محاسبات که با استفاده از روش اقتصاد مهندسی و با بهره‌صگیری از داده‌صهای) مقعطعی (سال ‮‭۱۳۹۵‬ برای شرکت‌صهای خصوصی توزیع‌صکننده سوخت که حداقل دارای ‮‭۶۰‬ نازل توزیع فرآورده باشند، انجام شده است، نشان می‌صدهد، دریافتی خالص برای فروش هر لیتر فرآورده برای شرکت‌صها در حالتی که جایگاه‌صها به صورت ترکیبی در مراکز استان‌صها، سایر شهرها و نقاط بین راهی احداث شوند، ‮‭۹۵۶‬ ریال خواهد بود .در مرحله دوم حق‌صالعمل که به صورت درصدی از قیمت فرآورده از مصرف‌صکننده دریافت می‌صگردد، توسط دولت تعیین می-شود .محاسبات بر اساس آمارهای سال ‮‭۱۳۹۵‬ نشان می‌صدهد در حال حاضر، میزان حق‌صالعمل بنزین و نفت‌صگاز به ترتیب ‮‭۱۵‬ و ‮‭۳۰‬درصد قیمت این فرآورده‌صها می‌صباشد .در مرحله سوم لازم است دولت برای برنامه‌صریزی کلان و نظارت بر بازار توزیع فرآورده، برآوردی از میزان مصرف فرآورده درکشور داشته باشد تا متناسب با آن بتواند برنامه‌صریزی لازم برای تنظیم میزان مصرف کلان و صدور مجوزات لازم برای واردات و صاردات فرآورده‌صها را اعطا نماید .نتایج برآورد توابع تقاضای بنزین و نفت‌صگاز برای کل کشور با استفاده از داده‌صهای سری زمانی ‮‭۱۳۶۵‬ تا ‮‭۱۳۹۵‬ و برای حوزه‌صهای پنج، نه و یازده‌صگانه) بین سال‌صهای ‮‭۱۳۷۹‬ تا ‮‭۱۳۹۵)‬ نشان می‌صدهد که کشش قیمتی هر دو فرآورده کمتر از یک بوده و میزان عددی کشش بنزین کمتر از نفت‌صگاز می‌صباشد .لذا ضروری بودن فرآورده‌صها، لزوم تعبیه ساز و کار لازم برای شکل‌صگیری بازار رقابتی و جلوگیری از انحصار و تبانی از سوی بخش خصوصی در مرحله سوم توسط دولت را ضروی می‌صسازد

Text of Note

Currently, National Iranian Oil Products Distribution Company is the exclusive distributor of various petroleum products all over Iran. However, high price of land in large cities and small amounts of revenue created a weak competitive environment in which private sectors are not motivated enough to invest on construction of gas stations, hence a lack in available numbers of stations in the country. One of the ways to overcome this insufficiency is to implement deregulation process; using the capacity of private sector in the process of distribution of petroleum products and restructuring oil products distribution market to create more competition within the industry. In this paper, three stages (short term, middle term and long term) of restructuring the market of petroleum have been proposed. The first stage is to create the necessary conditions for creation of petroleum distribution private firms. The second stage, moving from commission to pay for performance system along with applying price ceiling, and in the final stage the oil product price will be determined by the market mechanism. In every above mentioned stages the conditions, requirements, market structure and proposed structure for national Iranian Oil Products Distribution Company is discussed in more detail. In all stages the government supervises the market activities, and in this study there is more emphasis on economic issues. In the first stage, the most important economic task of government is to calculate commission rate payable to private firms. Calculations results show that net commission rate of selling one liter of oil product for private distribution companies in combined locations: centers of provinces, inside cities and out of towns, is equal to 956 IRR. In the second stage commission rate which is received as a percentage of petroleum products price from consumers will be determined by the government. Calculations show that in current prices commission rate for gasoline and gasoil is 15 and 30 percent of price of this petroleum products respectively. In the third stage, for comprehensive planning and supervision of petroleum products distribution market, it is important for the government to have estimation for the amount of petroleum products consumption rate in the country, and by that estimation it can grant permissions needed for import or export of petroleum products. Results of evaluations for gasoline and gasoil demand for the whole country and also specified five, nine and eleven group regions show that price elasticity of two petroleum product is less than one and numerical value of gasoline elasticity is less than of gasoil

Parallel Title

‮‭Proposed Framwork (Steps) for Restructuring of Iranian Oil Products Distribution Market‬ A

پرتوی آلانق، سید طاهر

Partovi Alanagh, Seyed Taher

رنج پور، رضا، استاد راهنما

متفکرآزاد، محمدعلی، استاد راهنما

پورعبادالهان کویچ، محسن، استاد مشاور

عسلی، مهدی، استاد مشاور

نمایه‌سازی قبلی