عنوان

بررسی زمین شناسی اقتصادی مناطق پگماتیت دار بخشهای شمالی و میانی زون سنندج سیرجان) مناطق بروجرد، ملایر و شازند (با تأکیدی بر پتانسیل کانه زایی فلزات کمیاب,‮‭The economic geology of Pegmatites in north and middle parts of Sanandaj-Sirjan zone (Broujerd, Malayer and Shazand) in constraints on rare metals mineralization potential‬

Number

‭۲۱۰۱۸پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی زمین شناسی اقتصادی مناطق پگماتیت دار بخشهای شمالی و میانی زون سنندج سیرجان) مناطق بروجرد، ملایر و شازند (با تأکیدی بر پتانسیل کانه زایی فلزات کمیاب

Parallel Title Proper

‮‭The economic geology of Pegmatites in north and middle parts of Sanandaj-Sirjan zone (Broujerd, Malayer and Shazand) in constraints on rare metals mineralization potential‬

First Statement of Responsibility

/سیما میرگلوی بیات

Name of Publisher, Distributor, etc.

: علوم طبیعی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۷‬

Name of Manufacturer

، راشدی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۱۶۴‬ص‬

Text of Note

چاپی - الکترونیکی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

زمین شناسی گرایش آب شناسی

Date of degree

‮‭۱۳۹۷/۱۱/۱۷‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

منطقه مطالعاتی ملایر- بروجرد- شازند، در بخش شمالی پهنه سنندج- سیرجان با امتداد شمال‌صباختری- جنوب-خاوری واقع شده اند .این منطقه، عمدتا متشکل از هورنفلس، شیست، فیلیت، گرانیت و گرانودیوریت است که در برگیرنده دایک‌صهای پگماتیتی و آپلیتی متعددی می‌صباشند .در این میان، واحدهای هورنفلس، شیست و گرانودیوریت میزبان پگماتیت‌صهای حاوی کوارتز، فلدسپار، موسکویت و تورمالین هستند .پگماتیت‌صهای مورد مطالعه در دو تیپ سنگ میزبان یعنی توده گرانیتوئیدی ملایر- بروجرد- شازند و سنگهای دگرگونی) هورنفلس ها و شیست ها (واقع هستند .مشخصات پتروگرافی آنها نشان می‌صدهد که کانی‌صشناسی ساده مرکب از کوارتز، فلدسپات، مسکوویت و تورمالین دارند و مقاطع نازک آنها با استفاده از میکروسکوپ نور عبوری مورد مطالعه قرار گرفتند .در مجموع، ‮‭۳۰‬ نمونه پگماتیتی، ‮‭۲۲‬ نمونه از سنگهای میزبان، ‮‭۶‬ نمونه میکا، ‮‭۶‬ نمونه تورمالین و ‮‭۱۱‬ نمونه فلدسپاری به منظور مطالعات عناصر اصلی، عناصر کمیاب و نادر خاکی با استفاده از روش‮‭OES - ICP‬آنالیز شدند .با توجه نتایج ژئوشیمیایی می‌صتوان گفت، میانگین مقدار اکسیدهای اصلی‮‭Al۲O۳ (۱۳.۳)‬ ،‮‭Na۲O(۴.۱)‬ ،‮‭Fe۲O۳(۱.۷)‬ ،‮‭MgO(۰.۲)‬ ، ‮‭CaO(۰.۸)‬ و ‮‭K۲O(۲.۹۱)‬ می باشد .پگماتیت‌صهای مورد مطالعه در عناصر‮‭Rb‬ ، ‮‭Sr‬ ، ‮‭Ba‬ و آلومینیوم تقریبا غنی‌صشدگی داشته ولی در عناصرنادر خاکی، اورانیوم، توریم، قلع و گالیم و همچنین فلزات کمیاب مانند لیتیوم، تانتالیوم و سزیم تهی شدگی نشان می دهند .شاخص‌صهای غنی شدگی فلزات کمیاب از قبیل پلات های ‮‭Nb - Ta‬ نشان می‌صدهند که پگماتیت های مورد مطالعه از لحاظ کانی زایی فلزات کمیاب بصورت نابارور هستند .رگه‌صهای پگماتیتی مورد مطالعه عمدتا در قسمت شرقی توده گرانیتوئیدی ملایر- بروجرد- شازند و هم راستا با روند عمومی توده های گرانیتوئیدی مذکور قرار دارند، این توده ها بخشی از زون سنندج- سیرجان محسوب می‌صشوند که بهمراه سنگهای دگرگونی توسط رگه های پگماتیتی به طول ‮‭۲‬ تا ‮‭۱۵‬ متر و عرض ‮‭۵/۰‬ تا ‮‭۵‬ متر با کنتاکت شارپ قطع شده‌صاند .در مطالعات صحرایی، منطقه بندی کانی‌صشناسی را بصورت هسته، میانی، دیواره و حاشیه با کانی‌صشناسی ساده نشان می‌صدهند که به نوع سنگ میزبان بستگی دارد .بر اساس طبقه بندیهای موجود، پگماتیت های مورد مطالعه به دو دسته تقسیم بندی می شوند :رگه های پگماتیتی با میزبان گرانیتی که از نوع پگماتیت های تیپ آلپاین هستند و می توان آنها را پگماتیت فلدسپار- کوارتز نامید و رگه های پگماتیتی با میزبان دگرگونی که به تیپ واریسکن متعلق هستند و می توان آنها را پگماتیت فلدسپار- کوارتز- مسکوویت نامید .علاوه بر این، طبقه بندی متداول دیگری هم داریم که بر اساس عمق جایگیری به کلاس‌صهای‮‭rare element, rare element and miarolitic - abyssal, muscovite, muscovite‬تقسیم بندی می‌صشود .بر این اساس، پگماتیت های مورد مطالعه به دو گروه قابل تفکیک هستند :پگماتیت های فاقد مسکویت که به‮‭LREE) - Abyssal Class (or AB‬تعلق دارند و پگماتیت های دارای مسکوویت که به ‮‭Muscovite Class (MS)‬ متعلق هستند .آنالیز جدایش های کانیایی فلدسپار و تورمالین و رسم نمودارهای مرتبط نشان داد که فلدسپارها از نوع پتاسیک- سدیک و میکاها از نوع مسکوویتی هستند .بر اساس آنالیز‮‭EPMA‬ ، ترکیب تورمالین‌ص‍ در ملایر- بروجرد از نوع شورلیت-فوئیتیت با تمایل به سمت دراویت در تورمالین‌صهای شازند هستند که نشان دهنده منشأ ماگمایی و گرمابی بوده و در گروه قلیایی و ‮‭vacancy‬ قرار می‌صگیرند .این تورمالین‌صها در نمودار‮‭MgO + FeO/FeO‬در برابر ‮‭MgO‬ در دو دسته تورمالین‌صهای بالای ‮‭۸/۰‬ و کمتر از ‮‭۸/۰‬ قرار می‌صگیرند که ماگمایی-گرمابی بودن تورمالین‌صها را تایید می‌صکند .شواهد ماگمایی بودن شامل ترکیب غالب شورلیت در تورمالین‌صها، افزایش آلومینیوم در موقعیت اکتاهدرال و قرار گرفتن اکثریت نمونه‌صها در بین دو بردار مربوط به تورمالین‌صهای ناقص از لحاظ قلیایی و پروتون‌صزدایی هستند .وجود تورمالین‌صهای با منطقه‌صبندی، رگه‌صای بودن پگماتیت‌صها، افزایش مقدار منیزیم در برخی از نمونه‌ها و تمایل به قرارگیری در محدوده خارجی و دور از بردارهای مربوط به تورمالین‌صهای ناقص از لحاظ قلیایی و پروتون‌صزدایی شواهد گرمابی بودن تورمالین هستند

Text of Note

CaO(0.8) and K2O(2.91). They are fairly enriched in Rb,Sr, Ba and Al but poor in rare earth elements (REE), U,Th,Sn Ga and rare elements such as Li, Cs, Ta and Nb. Enrichment index for determining mineralized pegmatites such as Ta - Nb plot shows that pegmatites in this area are barren and without any good mineralization. Granitoids and metamorphic units cut sharply by injection of pegmatites with 2 to 15 m length and 0.5 to 5 m width. Pegmatites show mineralogical zoning in field samples with simple mineralogy that depends on the host rocks. These pegmatites are classified as: alpine type or feldspar- quartz pegmatites and Variscan type or feldspar-quartz-muscovite. In addition, they are classified as two classes: pegmatites without muscovite that belong to Abyssal Class (or AB-LREE) and pegmatites with muscovite that belong to Muscovite Class (MS). Mineral extracts of feldspar and mica shows that feldspar is poatassic-sodic type and mica is muscovite type. Based on EPMA results,The tourmaline composition are schorlite- foitite type with tendency to dravite in Shazand which show magmatic-hydrothermal origin, and located in alkali and site-vacancies. These tourmalines in the FeO/ (FeO + MgO) - MgO diagram are located above 0.8 and below 0.8 which prove that tourmaline are magmatic and hydrothermal. Magmatic evidences are dominantly schorlite tourmaline composition, increase in octahedral Al content, higher Fe content than Mg and presence of more samples between of alkali-deficient and proton-deficient tourmaline vectors. Presence of zoning in tourmaline, vein form pegmatite, increase of Mg in some samples and being far from alkali-deficient and proton-deficient tourmaline vectors are evidences for hydrothermal origin ،MgO(0.2) ،Fe2O3(1.7) ،Na2O(4.1) ،The Malayer- Broujerd- Shazand district located in part of Sanandaj- Sirjan zone with NW-SE trending, and mainly consists of hornfels, schist, phyllite, granite and granodiorite which surrounded numerous pegmatite and aplitic dykes. Among these rocks, granodiorite, hornfels and schist are the main host rocks for quartz+ feldspar+ muscovite + tourmaline bearing pegmatites. Studied pegmatites are exposed in two types of host rocks, Malayer- Broujerd- Shazand grinitoides and metamorphic rocks (schist and hornfels), which located in northern part of the Sanandaj- Sirjan Zone (SSZ) with NW-SE trend. In point of petrographic view with optical microscope, they have simple mineralogy including quartz, feldspar, muscovite and tourmline. In total, 30 pegmatitie samples, 22 host rock samples and 6 mica, 6 tourmaline and 11 feldspar samples selected for analyzing the major, rare earth and rare elements using ICP-OES technique. Geochemical studies show average values for major oxides: Al2O3 (13.3)

Parallel Title

‮‭The economic geology of Pegmatites in north and middle parts of Sanandaj-Sirjan zone (Broujerd, Malayer and Shazand) in constraints on rare metals mineralization potential‬

میرگلوی بیات، سیما

Mirgalooye Bayat, Sima

سیاه‌چشم، کمال، استاد راهنما

دیدار، پژاک، استاد مشاور

جهانگیری، احمد، استاد مشاور

نمایه‌سازی قبلی