عنوان

سیماهای کانی شناسی، ژئوشیمیایی و ژنتیکی افق بنتونیتی نائین-خور در زون ایران مرکزی,‮‭The mineralogical, geochemical, and genetic features of Naein-Khoor bentonite horizon in the Central Iran zone‬

Number

‭۱۹۹۴۶پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

سیماهای کانی شناسی، ژئوشیمیایی و ژنتیکی افق بنتونیتی نائین-خور در زون ایران مرکزی

Parallel Title Proper

‮‭The mineralogical, geochemical, and genetic features of Naein-Khoor bentonite horizon in the Central Iran zone‬

First Statement of Responsibility

/شیرین فتاحی علی باباپور

Name of Publisher, Distributor, etc.

: علوم طبیعی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۴‬

Name of Manufacturer

، میرزائی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۲۳۷‬ص‬

Text of Note

چاپی - الکترونیکی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

زمین شناسی اقتصادی

Date of degree

‮‭۱۳۹۴/۰۶/۱۷‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

ذخایر بنتونیتی نائین-خور در بخش‌صهای مختلفی از زون ایران مرکزی قرار دارند .ذخایر بنتونیتی چاهریسه در شمال شرق اصفهان، نیستانک و تمینان در نایین و تشتاب و سنگاب در جنوب شرق خور و بیابانک واقع شده‌صاند .این ذخایر اغلب به صورت لایه‌صای، عدسی شکل و توده‌صای در بین برش‌صهای توفی و ایگنمبریت‌صها به سن ائوسن تا الیگومیوسن و در زیر سازند قم و یا آبرفت‌صهای کواترنری گسترش یافته‌صاند .یافته‌صهای کانی‌صشناسی نشان می‌صدهند که کانسنگ‌صها حاوی کانی‌صهای اصلی مونت-موریلونیت، نانترونیت، کوارتز، سانیدین، ایلیت، آنورتیت، کلسیت، آلبیت، دولومیت، اورتوکلاز، ورمیکولیت و میکروکلین و کانی‌صهای فرعی ساپونیت، پیروفیلیت، اکتینولیت، کریستوبالیت، بیدلیت، تریدیمیت، هماتیت، کلریت، کائولینیت، هیولاندیت، کلینوپتیلولیت، آندزین، هالیت و آنورتوکلاز هستند .بررسی‌صهای شیمی‌صکانی دلالت بر شباهت این ذخایر به کانسارهای بنتونیت تیپ وایومینگ دارد .همچنین مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‌صدهند که بنتونیت‌صهای ایران مرکزی) در نواحی مورد مطالعه (حاوی اسمکتیت‌صهای حد واسط تا دی‌صاکتائدر بوده و می‌صتوانند در رده اسمکتیت‌صهای قابل انبساط طبقه‌صبندی شوند .این بنتونیت‌صها دارای ترکیب اولیه‌صای در حد ریوداسیت-داسیت،ریولیت، آندزیت-بازالت، بازالت های ساب آلکالن،آندزیت، تراکی آندزیت و تراکیت می‌صباشند .تلفیق نتایج حاصل از کانی‌صشناسی نهشته‌صهای بنتونیتی و سنگ‌صهای مادر نشان می‌صدهند که بنتونیتی شدن بواسطه هیدرولیز پلاژیوکلازها، پامیس‌صها و شیشه‌صهای آتشفشانی موجود در واحدهای پیروکلاستیک رخ داده است .الگوی توزیع‮‭REE‬ های به هنجار شده به کندریت دلالت بر تفریق‮‭LREE‬ ها از‮‭HREE‬ ها همراه با رخداد بی‌صهنجاری-های منفی ‮‭Eu‬ و مثبت ‮‭Ce‬ در طی بنتونیت‌صزایی دارند .چنین به نظر می‌صرسد که طی اکسیداسیون پیریت‌صهای هیپوژن موجود در ایگنمبریت‌صها و برش‌صهای توفی مقادیر زیادی محلول‌صهای اسیدی تولید شده است .این محلول‌صها) با ‮‭pH‬ پائین (باعث پیشرفت فرایندهای دگرسانی و متعاقب آن تخریب بیشتر پلاژیوکلازها و تشکیل کانی‌صهای رسی، زئولیت‌صها و خروج ‮‭Eu‬ و در نهایت ایجاد آنومالی منفی ‮‭Eu‬ شده‌صاند .با توجه به نتایج بدست آمده، به نظر می‌صرسد که عواملی نظیر اختلاف در میزان شدت دگرسانی سنگ‌صهای منشاء، شرایط فیزیکوشیمیایی محیط، جذب سطحی، تلفیق در ساختار بلوری، دسترسی به لیگندهای کمپلکس‌صساز و تفاوت در میزان پایداری کانی‌صهای اولیه در برابر دگرسانی نقش برجسته‌صای در تحرک، توزیع و تمرکز عناصر در طی توسعه این ذخایر ایفا نموده‌صاند .به طور کلی اختصاصات زمین‌صشناسی و ساختمانی محیطصهای تشکیل بنتونیت-های مورد مطالعه همانا وجود تخلخل اولیه و ثانویه در سنگ‌صهای میزبان بوده که محلول‌صهای گرمابی در آنها جریان داشت .سیالات جوی که از طریق گسل‌صها، شکستگی‌صها و زون‌صهای نفوذپذیر اولیه) مانند پامیس‌صها و ایگنمبریت‌صها (به اعماق نفوذ کرده، دمای خود را افزایش داده) بواسطه بالا بودن گرادیان زمین گرمای در این مناطق (و به صورت جریانات همرفتی درآمده و ظرفیت دگرسانی) بنتونیت‌صزایی (واحدهای پیروکلاستیکی میزبان را بدست آورده اند .با توجه به مطالب مطروحه چنین به نظر می‌صرسد که توده‌صهای ماگمایی موجود در اعماق عمدتا به عنوان یک موتور حرارتی جهت گرم کردن و چرخش محلول‌صهای گرمابی موجود در محیط تشکیل عمل کرده‌صاند

Text of Note

The Naein-Khur bentonite deposits are located in different parts of Central Iran zone. Of studied bentonite deposits, Chahreeseh (northeast of Isfehan), Neyestanak and Teminan are around Naein, and Tashtab and Sangab are in southeast of Khur and Biabanak. These deposits occurred mostly as layered, lenticular, massive ores within tuff breccias and ignimbrites (Oligo-Miocene) and overlain by Qom Formation and Quaternary alluviums. The mineralogical data demonstrated that the ores contain major minerals such as montmorillonite, nontronite, quartz, sanidine, illite, anorthite, calcite, albite, dolomite, orthoclase, vermiculite, and microcline accompanied by lesser amounts of accessory minerals like saponite, pyrophyllite, actinolite, cristobalite, beidellite, tridymite, hematite, chlorite, kaolinite, heulandite, clinoptilolite, andesine, halite, and anorthoclase. Mineral chemistry considerations indicate the similarity of these bentonite deposits with those of Wyoming-type. Also, geochemical investigations showed that the bentonite ores in Central Iran (in studied areas) contain intermediate to deoctahedral smectites and can be classified as expansible clays. These bentonites have primary composition varying from rhyo-dacite, rhyolite, andesite-basalt, sub-alkaline basalt, andesite, trachy-andesite, to trachyte. The combination of results obtained from mineralogy of bentonite deposits and the associated parent rocks illustrate that bentonitization in the studied areas occurred due to hydrolysis of plagioclases, pumices, and volcanic glasses in pyroclastic units. Distribution pattern of REEs normalized to chondrite indicates that differentiation of LREEs from HREEs which was accompanied by the occurrence of negative Eu and positive Ce anomalies during bentonitization. It seems that during the oxidation of hypogene pyrites existing in ignimbrites and tuff breccias produced considerable acid solutions. These solutions (low-pH) caused the progression of alteration processes and subsequently more destruction of plagioclases and formation of clay minerals, zeolites, exit of Eu, and ultimately generation of negative Eu anomaly. Considering the obtained results, it appears that factors such as difference in alteration intensity of parent rocks, physico-chemical conditions of the environment, adsorption, incorporation in crystal lattice, accessibility to complex-forming ligands, and difference in degree of resistance of the original minerals against alteration played eminent role in mobilization, distribution, and concentration of elements during development of these deposits. In general, geological and structural characteristics of the environments of formation of the studied bentonites are the presence of primary and secondary porosity of the host rocks through which the hydrothermal solutions flowed. Meteoric solutions percolated to depths through fault, fracture, and primary permeable (e.g., pumice and ignimbrite) zones, increased their temperature (as a result of thermal gradient in these areas), circulated convectionally, and gained the capacity of alteration (bentonitization) of the host pyroclastic units. By noting to above mentioned matters, it seems that magmatic bodies at depths acted as thermal engine for heating up and circulation of hydrothermal solutions in environments of formation of these deposits

Parallel Title

‮‭The mineralogical, geochemical, and genetic features of Naein-Khoor bentonite horizon in the Central Iran zone‬

فتاحی علی باباپور، شیرین

Fatahi Alibabapour, Shirin

کلاگری، علی‌اصغر، استاد راهنما

عابدینی، علی، استاد مشاور

باقری، هاشم، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی