عنوان

بررسی تاثیر محلول پاشی برگی چند عنصر پر مصرف و کم مصرف در چند گونه گیاهی با کاربرد رادیوایزوتوپ ها و با تاکید بر روابط منبع- مخزن

Number

‭۱۹۳۳۴پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی تاثیر محلول پاشی برگی چند عنصر پر مصرف و کم مصرف در چند گونه گیاهی با کاربرد رادیوایزوتوپ ها و با تاکید بر روابط منبع- مخزن

First Statement of Responsibility

/سودابه باستانی کهق

Name of Publisher, Distributor, etc.

: علوم طبیعی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۶‬

Name of Manufacturer

، راشدی

Text of Note

چاپی - الکترونیکی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

زیست شناسی گیاهی گرایش فیزیولوژی گیاهی

Date of degree

‮‭۱۳۹۶/۰۷/۱۵‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

کمبود عناصر غذایی از مهم ترین عوامل کاهش رشد و عملکرد گیاهان می‌صباشد .علی‌صرغم تاثیر مثبت کودصدهی خاک در تامین نیاز گیاهان، کاربرد مداوم آن آلودگی خاک و آب را در پی دارد، بعلاوه عناصر خاک به دلایل مختلف به طور موثری جذب گیاه نمی‌صشوند .کاربرد برگی عناصر غذایی روشی جایگزین و مناسب برای تامین نیاز عنصری گیاهان است که در این پژوهش سازوکار عمل آن با روش معمول کوددهی خاک مقایسه شده است .در بخش اول این بررسی که در مورد آهن انجام گرفت، تاثیر نوع ترکیب شیمیایی این عنصر بر جذب برگی و ریشه‌صای آن مطالعه شد .دو ترکیب نانوکمپلکس آهن و کمپلکس غیرنانوی آهن) هر دو به شکل‮‭EDTA - (Fe(III)‬از طریق برگ و ریشه‌ص‍ به گیاه توتون اعمال شد .کاربرد برگی و ریشه‌صای هر دو نوع ترکیب نانو و غیرنانوی کمپلکس آهن، منجر به بازیافت رشد و رنگیزه‌صهای برگ گردید .نتایج نشان داد که در کوتاه مدت) یک هفته بعد از آغاز اعمال تیمار (تنها کاربرد ترکیب نانو منجر به بازیافت رشد، شاخص ‮‭SPAD‬ و رنگیزه‌صهای برگ شد ولی در بلند مدت) دو هفته بعد از آغاز اعمال تیمار (ترکیب نانو و غیرنانو از این نظر متفاوت نبودند .در مطالعه تفاوت تحرک دو ترکیب آهن، بررسی داده‌صهای مقدار آهن کل و درصد تخصیص آن به اندام‌صهای مختلف نشان داد که در کوتاه مدت ترکیب نانو با سرعت بالاتری به سایر بخش‌صهای گیاه منتقل می‌صشود ولی ترکیب غیرنانو در بخش کاربرد یافته باقی می‌صماند، البته در بلند مدت ترکیب غیرنانو نیز بین بخش‌صهای مختلف گیاه به خوبی توزیع می شود .مقایسه دو نوع کاربرد برگی و ریشه‌صای آهن نشان داد که در کوتاه مدت کاربرد برگی آهن با بازیافت سریع‌صتر زیست توده گیاه و دوباره سبز نمودن آن‌صها بهتر از کاربرد ریشه‌صای عمل نمود اما در بلند مدت کاربرد ریشه‌صای تاثیر چشم‌صگیرتری در رشد گیاه بویژه از طریق انتقال ترجیحی آهن به راس گیاه و تحریک رشد برگ های جوان داشت که به‌صنوبه خود موجب افزایش کارآیی بهره‌صوری آهن شد .جمع‌صبندی داده‌صهای این بررسی در مورد آهن پیشنهاد می نماید که کوددهی برگ در زمان اوج مصرف گیاه می‌صتواند تا حدودی تامین کننده نیاز عنصری گیاه باشد اما به تنهایی و در تمام دوره رشد گیاه نمی‌صتواند جایگزین کاربرد ریشه‌صای عنصر گردد .داده‌صها همچنین نشان دادند که کودهای نانوکمپلکس آهن، چه به شکل کاربرد برگی و چه به شکل عرضه ریشه‌صای، در مقایسه با کودهای غیرنانو با کارآیی بیشتری قادر به تامین نیاز تغذیه‌صای گیاه می‌صباشند .در بخش دوم این پژوهش تاثیر کاربرد برگی و ریشه‌صای فسفر در گیاه کلزا در دو مرحله رویشی و زایشی مورد بررسی قرار گرفت .در مرحله رویشی تاثیر ایجاد محدودیت منبع) رشد در شرایط نور ضعیف (و در مرحله زایشی تاثیر رفع محدودیت مخزن) قطع خورجین (در رشد گیاه، پرشدگی مخازن، انتقال و بازانتقالی فسفر مطالعه شد .در گیاهان دچار کمبود فسفر در دوره رویشی، زیست توده ریشه همزمان با افزایش غلظت کربوهیدرات ها افزایش یافت اما در دوره زایشی برعکس، زیست توده ریشه در شرایط کمبود کاهش یافت که با تخصیص کمتر فسفر به ریشه و انباشتگی نشاسته به‌صعنوان نشانه‌صای از محدودیت مخزن، همراه بود .مقایسه دو نوع کاربرد برگی و ریشه‌صای نشان داد که در مرحله زایشی کاربردریشه‌صای بهتر از کاربرد برگی به ویژه برای رشد میوه عمل می‌صکند، ولی در مرحله رویشی، گیاهان توانایی بالاتری برای استفاده از فسفر کاربرد یافته از برگ‌ص‍ را داشتند، هم‌صچنین برخلاف کاربرد ریشه‌صای، کاربرد برگی فسفر با جلوگیری از فروتنظیمی فعالیت آنزیم فسفاتاز، امکان جذب مداوم و بالای فسفر از محیط را برای گیاه فراهم نمود .بررسی نقش محدودیت منبع در بهره‌صوری فسفر در دوره رویشی نشان داد که نور ضعیف) محدودیت منبع (اثرات بهبود بخشی کاربرد فسفر در بازیافت زیست توده گیاه را مختل می-نماید و منجر به کاهش بازیافت فسفر از محیط) بخصوص با کاربرد برگی (و کاهش کارآیی بهره‌صوری فسفر شده و از انتقال بهینه عنصر ممانعت می-نماید، هرچند فتوسنتز و تولید فرآورده‌صهای فتوسنتری متاثر نمی‌صشود .بررسی نقش محدودیت مخزن در بهره‌صوری فسفر در دوره زایشی نشان داد که قطع مخزن عامل افزایش رشد مخازن دیگر نبود ولی کارآیی کاربرد برگی را افزایش داد و منجر به تخصیص بیشتر فسفر برگی به میوه، ریشه و اندام-های تحتانی شد ولی الگوی تخصیص را در مورد فسفر کاربرد یافته از ریشه تغییر نداد .در بخش سوم این بررسی با استفاده از فسفر رادیواکتیو نتایج حاصل از دوره رویشی و زایشی با فسفر غیرنشان‌صدار تائید شد و نشان داده شد که کارآیی کاربرد ریشه‌صای فسفر در جذب و بهره‌صوری آن بالاتر از کاربرد برگی می‌صباشد .در پایان، جمع بندی داده‌صهای کاربرد برگی نشان داد که آبپاشی برگ تیمار شده که در گیاهان شاهد کاربرد برگی انجام شد، احتمالا عامل رشد زیست توده گیاه بوده ولی منجر به کاهش عمومی جذب عنصر از محیط می‌صشود، هر چند تخصیص آن را به برگ آبپاشی شده افزایش می دهد

Text of Note

Nutrient deficiencies are from the most important factors reducing growth and yield of plants. Although soil application of fertilizers improves plants growth, it leads to soil and water contaminations and may also be fixed and unavailable for plants. Leaf fertigation of nutrients, may be an efficient alternative for supply of plants. In this research, uptake and utilization of leaf- applied nutrients (iron (Fe) and phosphorous (P)) were compared with that for nutrients applied through roots. In the first part of this work, the effect of two different forms of FeIII-EDTA complex (nano and bulk complex) applied to the leaves and roots were studied in tobacco (Nicotiana rustica L.) plants grown hydroponically under growth chamber conditions. Leaf and root application of both Fe complexes improved growth and leaf pigments in Fe-deficient plants. One week after starting of application, only application of nano Fe complex was effective in retrieving growth, leaf SPAD and pigments, while two weeks after application, both Fe complexes were similarly effective in this regard. Data of total Fe concentration and its partitioning into different plant organs revealed that nano Fe complex had higher mobility within plant, while bulk Fe complex remained mainly in the applied organ, but in the following week bulk Fe was also efficiently mobilized and partitioned into different organs. Leaf application of Fe was more effective in a fast retrieving of plant biomass and re-greening of chlorotic leaves, while under long term conditions, root-applied Fe was considerably more efficient in supporting whole-plant growth, leading to higher Fe-use efficiency. Collectively, our data suggest that leaf fertigation may be efficient particularly during the peak periods of growth, but could not substitute completely for root fertilizer. Nano Fe complex, both as leaf and root application, was more efficient for supply of plants compared with bulk Fe complex. In the second part of this work, effect of leaf and root application of P was compared at vegetative and reproductive stages in oilseed rape ( Brassica napus cv. Hayola) plants. At vegetative stage, effect of source limitation (growth under low light conditions) and at reproductive stage, effect of sink limitation (partial removing of siliques as reproductive sinks) on plant growth, sink filling, transport and re-translocation of applied P were studied under growth chamber (vegetative plants) or greenhouse (reproductive plants) conditions. At vegetative stage, P-deficient plants developed greater root system accompanied by higher root carbohydrates content, while at reproductive stage, root growth was depressed associated with lower P partitioning into the roots and starch accumulation as an indication of sink limitation. Root application was more effective for supporting plants growth particularly for siliques filling while vegetative plants could use leaf-applied P more efficiently without down-regulation of root-secreted acid-phosphatase. Growth under low light conditions (imposition of source limitation) diminished utilization of applied P for biomass production, reduced P capture from the medium (particularly for leaf-applied P) and declined P use efficiency, albeit did not influence photosynthesis and assimilates accumulation. Removing siliques for reduction of sink limitation of growth, unexpectedly, did not improve plants growth but increased efficiency of leaf-applied P and resulted in higher P partitioning into siliques, lower leaves and roots while did not change the partitioning pattern of root-applied P. In the third part of this work, an experiment with 32P confirmed results of the second experiment and indicated that root-applied 32P had higher uptake and utilization compared with leaf-applied 32P. Finally, effect of water spray, that was used as the control for leaf-application treatments, revealed that, water spray improved plants total biomass but decreased its nutrients uptake capacity though higher nutrients partitioning into the applied leaf

باستانی کهق، سودابه

حاجی بلند، رقیه، استاد راهنما

برزویی، اعظم، استاد راهنما

خاتمیان، معصومه، استاد مشاور

اسکندری، علی

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی