مطالعه برخی از خصوصیات سیستم ریشه ای ارقام نخود زراعی (.(Cicer arietinum L در واکنش به تنش رطوبتی
First Statement of Responsibility
/فرشاد جلالی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: کشاورزی
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۶
Name of Manufacturer
، راشدی
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
زراعت
Date of degree
۱۳۹۶/۱۱/۲۸
Body granting the degree
تبریز
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
این آزمایش به منظور بررسی واکنش پنج رقم نخود به چهار سطح آبیاری در سال زراعی ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز برای ارزیابی برخی صفات ریشه و اندام هوایی و نیز عملکرد و اجزای عملکرد دانه، به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در دو مرحله) پایان دوره رشد رویشی و پایان دوره رشد زایشی (به اجرا در آمد .تیمار های آبیاری به عنوان فاکتور اول در چهار سطح شاملI۱ ،I۲ ، I۳ و I۴ به ترتیب آبیاری پس از۶۵ ،۹۵ ، ۱۲۵ و ۱۵۵ mmتبخیر از تشتک تبخیر کلاسA ، و پنج رقم نخود شامل پیروز، آزاد، قزوین، آرمان و جم به عنوان فاکتور دوم مورد آزمایش قرار گرفتند .نتایج نشان داد که، در هر دو مرحله از آزمایش اثر سطوح آبیاری بر حجم ریشه، سطح ریشه، طول کل ریشه، زاویه ریشه اصلی و فرعی، تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، قطر طوقه و وزن خشک ریشه معنی دار بود .ولی اثر سطوح آبیاری بر صفات طول ریشه اصلی و نسبت وزن خشک ریشه بر اندام هوایی در هر دو دوره از آزمایش افزایشی و معنی دار بود .بیشترین طول ریشه اصلی در هر دو دوره مربوط به رقم پیروز و کمترین مقدار مربوط به رقم جم بود .همچنین بیشترین حجم ریشه مربوط به رقم قزوین و رقم پیروز بود .محتوای نسبی آب برگ و شاخص کلروفیل برگ با افزایش شدت تنش خشکی به طور معنی داری کاهش یافتند .تعداد شاخه های فرعی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن دانه در بوته با افزایش شدت تنش خشکی به طور معنی داری کاهش یافتند .شاخص برداشت نیز کاهش معنی داری با افزایش شدت تنش نشان داد .رقم های قزوین و پیروز داری بیشترین و رقم جم دارای کمترین مقدار محتوای آب نسبی برگ بودند .شاخص کلروفیل برگ در رقم های پیروز و آزاد بیشتر از سایر ارقام بود و رقم جم کمترین مقدار را از این صفت دارا بود .وزن دانه در بوته و شاخص برداشت در رقم پیروز و قزوین بیشتر از سایر ارقام و رقم جم کمتر از بقیه ارقام بود .همبستگی وزن دانه در بوته با محتوای نسبی آب برگ، سطح ریشه، طول کل ریشه، حجم ریشه و وزن خشک ریشه مثبت و معنی دار بود .اختلافات اصلی در ارقام نخود ناشی از تعداد دانه در بوته، حجم ریشه، طول کل ریشه و وزن خشک ریشه بود که صفاتی مهم و حیاتی در عملکرد اقتصادی نخود در مناطق تحت تنش خشکی به شمار می آیند .رقم پیروز و قزوین به دلیل برخورداری از تغییرات نسبی کمتر در صفات ریشه و اجزای عملکرد می تواند به عنوان رقمی متحمل به تنش خشکی در نظر گرفته شود .و نیز رقم آزاد می تواند رقمی نسبتا متحمل نسبت به سایر ارقام مورد آزمایش باشد
Text of Note
This study investigates the reactions of five cultivars of chickpea to four irrigation levels in 2016 at the Research Farms of the Faculty of Agriculture University of Tabriz. The research was done in a factorial Experiment based on randomized complete block design with three replications in two growth stages (end of vegetative growth, and end of reproductive growth) to evaluate some of root and shoot traits, yield and yield components was also studied. Treatments of the experiment were: The Irrigation regimes as a first factor applied in four levels, I1, I2, I3 and I4, Irrigation after 65,95,125 and 155 mm evaporation from class A evaporation pan, and five chickpea cultivars named Pirooz, Azad, Qazvin, Arman and Jam as the second factor. the results showed that in both stages root volume, root area, total root length, main and secondary root angle, number of nitrogen stabilizing nodes, crown diameter and root dry weight significantly affected by Irrigation regimes. The increased effects of irrigation levels on main root length and the ratio of root to shoot dry weight in both stages was significant. Pirooz had the maximum main root length, while Jam showed the lowest length. The highest root volume belonged to Qazvin and Pirooz cultivars. Relative water content and chlorophyll index, decreased significantly with water shortage, also number of branches per plant, plant height, number of leaves per plant, number of grains per plant and grain weight per plant significantly decreased with increasing stress level. Harvest index also showed a significant decrease with increasing drought stress level. Mean leaf RWC in Qazvin and Pirooz cultivars was high, and Jam had the lowest RWC. Chlorophyll index, grains weight per plant and harvest index. The correlations between seed weight per plant and RWC, root area, total root length, root volume and root dry weight were significantly positive. Main differences in studied chickpea cultivars arising from the number of grain per plant, root volume, total root length and root dry weight in areas under drought stress. Pirooz due to less relative changes in root traits and performance components, and Azad, can be more tolerant to the drought stress