عنوان

مقایسه سیستم‌های ‮‭Soil Taxonomy‬ و ‮‭WRB‬ برای رده‌صبندی خاک‌صهای آهکی،گچی و متأثر از نمک آذربایجان‌صشرقی و غربی با استفاده از رهیافت فاصله تاکسنومیک

Number

‭۱۸۰۲۲پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

مقایسه سیستم‌های ‮‭Soil Taxonomy‬ و ‮‭WRB‬ برای رده‌صبندی خاک‌صهای آهکی،گچی و متأثر از نمک آذربایجان‌صشرقی و غربی با استفاده از رهیافت فاصله تاکسنومیک

First Statement of Responsibility

/ویدا منتخبی کلجاهی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: کشاورزی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۶‬

Name of Manufacturer

، افشاری

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

علوم و مهندسی خاک

Date of degree

‮‭۱۳۹۶/۰۶/۰۴‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

مدیریت و استفاده بهینه از خاک نیازمند رده‌صبندی مناسب خاک‌صها و شناسایی ویژگی‌صهای اصلی آنها می‌صباشد .بنابراین در این تحقیق کارایی دو سیستم رده‌صبندی خاک و شناسایی و تخمین مقدار نسبی کانی‌صهای رسی که بیشتر ویژگی‌صهای خاک را تحت تأثیر قرار می‌صدهد مورد بحث قرار گرفته است .وقتی بیش از یک سیستم برای رده-بندی خاک وجود داشته باشد ایجاد همبستگی و ارتباط بین این سیستم‌صها و ایجاد یک سیستم جامع و کامل جهانی یکی از برنامه‌صهای مهم و اصلی می‌صباشد .امروزه دو سیستم ‮‭WRB‬ و ‮‭ST‬ پیشرفته‌صترین سیستم‌صهای خاک در جهان می‌صباشند و در این مطالعه به‌صدلیل اهمیت زیاد ارتباط بین خاک‌صهای آهکی، گچی و شور در دو سیستم، فاصله تاکسنومیکی بکار برده شد .این فاصله بر پایه رابطه ماهالانوبیس بوده که با روش‌صهایی همچون رهیافت مرکز پایه) سنتروئیدی‮‭R)‬ ، مفهوم پایه ‮‭R‬ و تاکسنومی عددی محاسبه می‌صشود و همچنین با استفاده از روش خوشه‌صبندی سلسله مراتبی نیز ارتباط و نزدیکی گروه‌صهای خاکی باهم بررسی شد .نتایج حاصل از چهار روش تقریبا با همدیگر هماهنگ و شبیه بوده، اما استفاده از هر یک محدودیت‌صهای خاص خود را داشته و مهارت‌صهای خاص استفاده از آن را می‌صطلبد .روش مفهومی بر اساس خصوصیات کیفی بارز خاک‌صها) فاکتورها یا فرآیندهای تشکیل خاک، افق‌صهای مشخصه و در کل خصوصیات مورفولوژیکی بارز خاک‌صهای آهکی، گچی و شور (و کددهی بوده که برای دقیق بودن این روش اطلاعات و مهارت کافی و تخصصی ضروری است .در روش‌صهای سنتروئیدی و خوشه‌صبندی از داده‌صهای کمی حاصل از آزمایش‌صهای فیزیکوشیمیایی استفاده شد که نتایج این روش‌صها بیشتر قابل اعتماد می‌صباشد .بدین منظور خاک‌صهای آهکی، گچی و شور چندین منطقه از استان‌صهای آذربایجان شرقی و غربی انتخاب و پس از تشریح خاکرخ‌صها، خاک همه افق‌صها و لایه‌صها نمونه‌صبرداری و آزمایش‌صهای لازم انجام شدند .نتایج این مطالعه نشان داد که همبستگی خوبی بین سالیدها با سالونچاک‌صها و سالونتزها، جیپسیدها با جیپسی‌صسول‌صها، آرجیدها با لووی‌صسول‌صها، زرول‌صها با کاستانوزم‌صها، آکوئول‌صها با گلی‌صسول‌صها، زرپت‌صها با کلسی و جیپسی‌صسول‌صها، زررت‌صها با ورتی‌صسول‌صها وجود دارد .همچنین برخی همبستگی‌صها و ارتباطصهایی از نتایج فاصله تاکسنومیکی استخراج شده که با در نظر گرفتن سطوح پایین رده‌صبندی بیشتر قابل درک می‌صباشد .به‌صعنوان مثال نزدیکی فاصله تاکسنومیکی کلسیدها با ورتی‌صسول‌صها یا زررت-ها با سالونچاک‌صها، که با توجه به سطوح پایین رده‌صبندی آنها، این ارتباط قابل توجیه می‌صباشد .نهایتا می‌صتوان چنین پیشنهاد کرد که با لحاظ کردن چند زیرگروه به ‮‭ST‬ و چند توصیف صکننده به ‮‭WRB‬ و با یکسان‌صسازی برخی تعاریف مطرح شده برای افق‌صها و خواص شناسایی همبستگی و ارتباط بین این دو سیستم را بیشتر نمود

Text of Note

The soil management and optimum usage require a suitable soil classification and detection of their main characteristics. Therefore in this research work, two systems of Soil Taxonomy and World Reference Base proficiency and recognition and estimation of the relative amount of clay minerals which affect on many soil characteristics were discussed. When there is more than one system for soil classification, the making of different classification systems correlation is an important and major scheme in the development of a comprehensive and universal soil classification system. Now adays soil taxonomy and WRB are the most clearly developed classification systems in the world and in this study, by the importance of correlation between calcareous, gypsiferous and saline soils in two systems, the taxonomic distance was used. The foundation of this distance was Mahalanobis or Euclidean equation that is calculated by concept-based, centroid-based approach and numerical taxonomy (excel) and by using the hierarchical clustering method, the relationship or proximity of the soil groups were also investigated. Obtained results of four methods were almost identical and similar with each other, but use of each one has their limits and skills. The conceptual method was based on the dominant identifiers (soil forming factors or processes, diagnostic horizons and in general morphological properties of calcareous, gypsiferous and saline soils) and coding of them, that for the accuracy of this method, sufficient, specialized knowledge and skills are necessary. In the centroid-based approach and clustering methods, quantitative datas obtained from physicochemical analysis were used that their results are more reliable. For this purpose, calcareous, gypsiferous and saline soils of several regions from the East and West Azarbaijan provinces were selected and after soil profiles description, all horizons and layers soil were sampled and analized. The results of this study showed that there is a good correlation between salids and salonchaks and salonetz, gypsids and gypsisols, argids and luvisols, xerolls and kastanozems, aquolls and gleysols, xerrepts and calsisols and gypsisols, xerrerts and vertisols. Also, some correlations and relationship have been extracted from the results of the taxonomic distance, which is understandable by considering the lower levels of classification. For example, the proximity of the taxonomic distance of calcids with vertisols or xerrerts with salonchaks can be by the low levels of their classification, this connection can be justified. Finally, it can be suggested that by adding several sub-groups to ST and several qualifiers to WRB , and by harmonizing some of the definitions proposed for the diagnostic horizons and characteristics, increase the correlation and relationship between two systems

منتخبی کلجاهی، ویدا

جعفرزاده، علی اصغر، استاد راهنما

اوستان، شاهین، استاد راهنما

شهبازی، فرزین، استاد مشاور

عربی بلاغی، رضا، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی