عنوان

برخی تغییرات فیزیولوژیکی و اسانس زنیان (.‮‭(Carum copticum L‬ تحت شرایط کم‌صآبی در واکنش به سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید

Number

‭۱۷۹۳۵پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

برخی تغییرات فیزیولوژیکی و اسانس زنیان (.‮‭(Carum copticum L‬ تحت شرایط کم‌صآبی در واکنش به سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید

First Statement of Responsibility

/سعید قاسمی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: کشاورزی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۶‬

Name of Manufacturer

، راشدی

Text of Note

چاپی - الکترونیکی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

زراعت گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی

Date of degree

‮‭۱۳۹۶/۰۷/۱۳‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

دو آزمایش مزرعه‌صای اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌صهای ‮‭۱۳۹۳‬ و ‮‭۱۳۹۴‬ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد تا برخی تغییرات فیزیولوژیکی و اسانس زنیان تحت شرایط کم‌صآبی در واکنش به محلول‌صپاشی سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید مورد ارزیابی قرار گیرد .فواصل آبیاری) آبیاری پس از‮‭۷۰‬ ،‮‭۱۰۰‬ ، ‮‭۱۳۰‬ و ‮‭۱۶۰‬ میلی‌صمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ‮‭A)‬ در کرت‌صهای اصلی و محلول‌صپاشی آب) شاهد(، سالیسیلیک اسید) یک میلی‌صمولار (و ابسیزیک اسید ‮‭(۵۰‬ میکرومولار (در کرت‌صهای فرعی قرار گرفتند .نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش، با افزایش تنش کم‌صآبی صفات فیزیولوژیکی مانند درصد پوشش سبز، محتوای آب برگ، شاخص پایداری غشا، کلروفیل‌ص‍‮‭a‬ ، کلروفیل ‮‭b‬ و کاروتنوئید کاهش یافتند، اما دمای برگ افزایش پیدا کرد .تمامی این صفات) به‌صجز دمای برگ (به‌صطور معنی‌صداری با تیمار سالیسیلیک اسید افزایش یافتند .محلول‌صپاشی ابسیزیک اسید به‌صطور معنی‌صداری درصد پوشش سبز، محتوای آب برگ و شاخص پایداری غشا را افزایش داد، اما اثر معنی‌صداری روی محتوای کلروفیل ‮‭b‬ و کاروتنوئید نداشت .با وجود این، تیمار با ابسیزیک اسید محتوای کلروفیل ‮‭a‬ را تحت تنش شدید کاهش داد .دمای برگ با کاربرد سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید افت کرد .گیاهان زنیان از طریق افزایش فعالیت آنزیم‌صهای آنتی‌صاکسیدان مانند آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز و پلی-فنل اکسیداز در برابر رادیکال‌صهای آزاد به سطوح مختلف محدودیت آب واکنش نشان دادند .محتوای قندهای محلول و آنتوسیانین نیز تحت تنش کم‌صآبی افزایش یافتند .محلول‌صپاشی سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید فعالیت آنزیم‌صهای آنتی اکسیدان و محتوای قند و آنتوسیانین را بالا برد و تحمل گیاه را به سطوح پایین دسترسی به آب افزایش داد .تنش کم‌صآبی به-طور منفی صفات مورفولوژیکی زنیان را تحت تأثیر قرار داد .قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی در بوته و تعداد برگ در بوته به-طور قابل توجهی با محلول‌صپاشی سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید بهبود یافتند .تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن ‮‭۱۰۰۰‬ دانه، وزن خشک گیاه، محصول دانه در واحد سطح و شاخص برداشت با افزایش فواصل آبیاری کم شدند .کاربرد ابسیزیک اسید به‌صویژه سالیسیلیک اسید محصول و اجزای محصول زنیان را افزایش داد، اما این تیمارها بر شاخص برداشت اثر معنی‌صداری نداشتند .دانه‌صهای زنیان به‌صصورت هفتگی در شش مرحله برداشت شدند .با پیشرفت نمو دانه ، تعداد دانه در بوته، وزن و محصول دانه بهبود یافتند که با وجود کاهش درصد اسانس در تک دانه، منجر به افزایش محصول اسانس گردید .بر اثر تنش کم‌صآبی درصد اسانس افزایش یافت، اما محصول دانه و اسانس کاهش پیدا کردند .محلول‌صپاشی ابسیزیک اسید و به‌صویژه سالیسیلیک اسید محصول اسانس دانه‌صهای زنیان را از طریق افزایش محصول دانه و محتوای اسانس افزایش داد .با کاهش آب در دسترس، وزن اندام‌صهای رویشی) برگ‌صها و ساقه(، گل و دانه در واحد سطح زنیان کم شدند .وزن تمام اندام‌صها با کاربرد ابسیزیک اسید و به‌صویژه سالیسیلیک اسید بهبود یافت .در اثر محدودیت آب، درصد اسانس تمامی اندام‌صها افزایش یافت، اما محصول اسانس کاهش یافت .کاهش محصول اسانس اندام‌صهای زنیان بر اثر تنش، با کاهش وزن آن اندام‌صها در شرایط تنش ارتباط بیشتری دارد .محلول‌صپاشی ابسیزیک اسید و به‌صویژه سالیسیلیک اسید از طریق افزایش وزن اندام‌صهای گیاه و تجمع اسانس زیاد، ارزش دارویی و تجاری زنیان را تحت سطوح مختلف آبیاری بهبود بخشید .در حدود ‮‭۷۰‬ ترکیب در اسانس دانه‌صهای زنیان شناسایی گردید که برخی از آن‌صها فقط توسط تنش کم‌صآبی و تیمارهای هورمونی القا شدند .تیمول و گاما-ترپینن عمده‌صترین ترکیبات اسانس دانه بودند .سنتز ترپینئول، ترانس-کاروئول و تتراتیاپنتاسین فقط توسط تنش کم‌صآبی القا شدند .سیکلوپروپن و ترانس-دکالون-‮‭۱‬، ایزوپالئوژن، هگزادکانوئیک اسید، لینالول و‮‭۱‬ -دکانول،‮‭۲‬ -هگزیل- فقط در گیاهان تیمار شده با سالیسیلیک اسید تولید شدند و بتا-فلاندرن،‮‭۳‬ -فلورو-دی‌صال-فنیل‌صآلانین و‮‭۱‬ و‮‭۵‬-دی‌صمتیل‌صبی‌صسایکلو ‮‭[۳.۲.۱]‬ اکتان فقط در گیاهان تیمار شده با ابسیزیک اسید مشاهده گردیدند .به‌صطور کلی، تنش کم‌صآبی بسیاری از ترکیبات اسانس دانه‌صهای زنیان را کاهش داد، اما محلول‌صپاشی سالیسیلیک اسید و ابسیزیک اسید محتوای بسیاری از ترکیبات را افزایش داد

Text of Note

Two field experiments with split plot arrangements based on randomized complete block design with three replications were conducted in 2014 and 2015 at the Research Farm of the Faculty of Agriculture, University of Tabriz, to evaluate some physiological changes and essential oil of Ajowan (Carum copticum L.) under water deficit in response to foliar sprays of salicylic acid and abscisic acid. Irrigation intervals (irrigation after 70, 100, 130 and 160 mm evaporation from class A pan, respectively) were assigned to main plots and foliar applications of water (control), SA (1 mM) and ABA (50 M) were allocated to sub plots. The results showed that in both experiments, physiological traits such as ground green cover (PGC), leaf water content (LWC), membrane stability index (MSI), chlorophyll a (Chl a), chlorophyll b (Chl b) and carotenoid contents decreased, but leaf temperature (LT) increased with increasing water stress. All traits (excepted LT) were significantly enhanced by SA treatment. Application of ABA significantly increased PGC, LWC and MSI, but had no significant effects on Chl b and carotenoid contents. However, treatment with ABA resulted in reduction of Chl a under severe stress. LT declined as a result of SA and ABA applications. Ajowan plants responded to different levels of water limitation by increasing the activities of antioxidant enzymes such as ascorbate peroxidase (APX), catalase (CAT), peroxidase (POX) and polyphenol oxidase (PPO) against free radicals. Soluble sugars and anthocyanin contents were also increased under water stress. Foliar sprays of SA and ABA increased antioxidant enzymes activities and sugar and anthocyanin contents, thereby enhanced plant tolerance to low water availability. Water stress negatively affected the morphological traits of ajowan. Stem diameter, branches per plant and leaves per plant considerably improved by application of SA and ABA. Umbels per plant, grains per plant, 1000 grains weight, plant biomass, grain yield per unit area and harvest index decreased with increasing irrigation intervals. Applications of ABA and especially SA increased yield and yield components of ajowan, but these treatments had no significant effects on harvest index. Ajowan grains were harvested in weekly intervals at six stages. With improving grain development, grains per plant, grain weight and yield improved, leading to an increase in essential oil yield, despite decreasing essential oil percentage and per grain. Essential oil percentage increased, but grain and essence yields decreased as a consequence of water stress. Foliar applications of ABA and particularly SA enhanced essence yield of ajowan grains via increasing grain yield and essence content. Biomass of vegetative organs (leaves and stem), flower production and grain yield per unit area of ajowan decreased with decreasing water availability. All organs mass improved by application of ABA and especially SA. Essential oil percentage of all organs increased, but essence yield decreased as a result of water limitation. Reduction in essential oil yield of ajowan organs due to water stress strongly related with the reduction of individual organ mass under stress. Foliar sprays of ABA and particularly SA improved the medicinal and commercial value of ajowan under different irrigation intervals by enhancing plant organs biomass and accumulation of more essential oil. About 70 compounds were identified in essential oil of ajowan grains, some of which only induced by water stress and hormonal treatments. Thymol and -terpinene were the major constituents of grain essential oil. The terpineol, trans-carveol and tetrathiapentacene were only induced by water stress. The cyclopropane, trans-decalone-1, isopulegone, hexadecanoic acid, linalool and 1-decanol, 2-hexyl- were specifically synthesized in SA treated plants, and -phellandrene, 3-fluoro-dl-phenylalanine and 1,5-dimethylbicyclo[3.2.1]octane were only found in ABA treated plants. In general, water stress reduced most of the essential oil components of ajowan grains, but foliar sprays of SA and ABA enhanced the contents of many constituents

قاسمی، سعید

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد راهنما

زهتاب سلماسی، سعید، استاد راهنما

علیزاده سالطه، سعیده، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی