عنوان

ارزیابی هیدروژئوشیمیایی و آسیب‌پذیری آبخوان دشت هشتگرد,‮‭QE‬

Number

‭۱۷۰۷۷پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

ارزیابی هیدروژئوشیمیایی و آسیب‌پذیری آبخوان دشت هشتگرد

Parallel Title Proper

‮‭QE‬

First Statement of Responsibility

/وحید عبداله‌زاده

Name of Publisher, Distributor, etc.

: علوم طبیعی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۴‬

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

زمین شناسی‌گرایش آب شناسی

Date of degree

‮‭۱۳۹۴/۱۱/۲۰‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

دشت هشتگرد در شمال ایران، جنوب کوه‌های البرز مرکزی در استان البرز قرار دارد .این دشت از شمال به محدوده مطالعاتی طالقان، از جنوب به اشتهارد، از غرب به محدوده قزوین و از شرق به محدوده مطالعاتی تهران-کرج محدود شده است .دشت هشتگرد با مساحتی بالغ بر ‮‭۶۰۰‬ کیلومتر مربع جزء حوضه آبریز دریاچه نمک می‌باشد .میانگین دمای سالانه این دشت طی مدت‮‭۱۳۵۱) ۵/۱۳ - (۱۳۹۱‬درجه سانتی‌گراد و میانگین درازمدت بارندگی سالانه آن‮‭۱۳۵۱) - (۱۳۹۱‬برابر ‮‭۵/۲۲۱‬ میلی‌متر می‌باشد .بر اساس روش اقلیم نمای آمبرژه، اقلیم منطقه مورد مطالعه خشک سرد می‌باشد .رودخانه‌های کردان و فشند مهم‌ترین منابع آب سطحی در منطقه مورد مطالعه می‌باشند .هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت هشتگرد و تعیین آسیب‌پذیری آبخوان منطقه می‌باشد .دشت هشتگرد در نواحی دانه درشت مخروط افکنه، آبخوان آبرفتی از نوع آزاد تشکیل داده که به سمت خروجی دشت در ناحیه تنکمان و جنوب نظرآباد به تدریج و با یک ارتباط جانبی، آبخوان تحت فشار نیز به آن اضافه می‌گردد .آبخوان در بخش‌های شمال شرقی) منطقه تغذیه (دارای کیفیت خوب بوده و با حرکت به سمت جنوب غرب منطقه از کیفیت آب کاسته می‌شود .جهت جریان آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه از سمت شمال شرقی به جنوب غرب می‌باشد .بررسی‌ها نشان می‌دهد روند کلی هیدروگراف آبخوان آزاد، نزولی است .بطوریکه در طی سال‌های‮‭۱۳۷۰) - (۱۳۹۰‬تراز سطح آب زیرزمینی به میزان ‮‭۱۳‬ متر افت کرده است که این روند افت نشان دهنده‌ی بهره‌برداری غیر بهینه از منابع آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه می‌باشد .به منظور بررسی کیفیت آب زیرزمینی آبخوان دشت هشتگرد، علاوه بر جمع‌آوری اطلاعات، نمونه برداری از ‮‭۱۰‬ رشته قنات و ‮‭۲۳‬ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق با پراکندگی مناسب در دشت، در اردیبهشت ماه ‮‭۱۳۹۴‬ صورت گرفت .برای تمامی نمونه‌ها غلظت کاتیون‌ها و آنیون‌های اصلی اندازه‌گیری شد، همچنین غلظت برخی عناصر فرعی مانند نیترات، سیلیس و فلوئوراید نیز در آزمایشگاه آب‌شناسی گروه علوم زمین اندازه‌گیری گردید .ترکیب آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه عمدتا از تیپ بیکربناته بوده و در بخش‌های جنوبی دشت تیپ کلره مشاهده می‌شود .بررسی نمودار شولر نمونه‌های آب زیرزمینی نشان دهنده کیفیت خوب تا قابل قبول نمونه‌ها از نظر آشامیدن می‌باشد .همچنین بررسی دیاگرام ویلکوکس نیز حاکی از کیفیت خوب تا متوسط نمونه‌های آبی جهت مصارف کشاورزی می‌باشد .آنالیز خوشه‌ای، نمونه‌های آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه را بر اساس یون‌های اصلی در سه خوشه جداگانه قرار داد .نمونه‌های واقع در خوشه یک عمدتا دارای هدایت الکتریکی پایین و تیپ بیکربناته می‌باشند .در خوشه دوم نیز نمونه‌هایی با هدایت الکتریکی بالا قرار گرفته‌اند .خوشه سوم نیز شامل نمونه‌ای با هدایت الکتریکی بالاتر و تیپ غالب کلره می‌باشند .بر اساس روش آنالیز فاکتوری، چهار عامل اصلی متأثر از هیدروشیمی منطقه، مورد شناسایی قرار گرفت .با توجه به پارامترهای موجود در هر عامل و منشأ آن‌ها، عامل‌های اول و سوم نشان دهنده روند طبیعی آب زیرزمینی و تأثیر سازندهای زمین‌شناسی در منطقه مورد مطالعه هستند و بنابراین این گروه‌ها، فاکتور زمین زاد ‮‭(Geogenic)‬ نامیده می‌شوند .در عامل دوم نیز هم فعالیت‌های انسانی و هم سازندهای زمین‌شناسی نقش دارد .عامل چهارم کمترین نقش را در تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دارد .ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت هشتگرد با روش ‮‭DRASTIC‬ انجام گردید .اندیس آسیب‌پذیری مدل دراستیک برای منطقه مورد مطالعه، مقداری بین‮‭۸۰ - ۱۷۳‬بدست آمد .مطابق نقشه‌های آسیب‌پذیری تهیه شده برای مدل، بیشترین پتانسیل آسیب‌پذیری مربوط به بخش مرکزی و قسمت‌های شرقی منطقه مورد مطالعه می‌باشد

Text of Note

The Hashtgerd plain is located in Alborz province, south of Alborz Mountains, North of Iran. The Plain is limited from north , west, South and East by the Taleghan area, Karaj-Tehran plain, Eshtehard and Qazvin plain, respectively. The Hashtgerd Plain is part of salt lake basin with 600 square kilometers area. The long term average annual temperature and rainfall (1972-2012) is 13.5C and 221.5 mm. According to the Emberger method, it has a dry and cold climate. The main rivers of the area are Kordan and Fashand Rivers. Aim of this study is assessment of the quality of groundwater and vulnerability of the Hashtgerd Plain aquifer. Groundwater flow in the aquifer is from north east to the south west and the aquifer type in the north is unconfined whereas in the south east in Nazar Abad and Tankeman area it has confined condition. The groundwater quality deteriorates from the north to the south. The all over trend of aquifer unit hydrograph is in descending condition and during past 20 years (1991 -2011) the groundwater level is reduced 13 meters. The main cause of water level reduction in the aquifer is heavy abstraction from the wells constructed in the area. For considering the water quality of Hashtgerd Plain aquifer 33 water samples, evenly distributed in the area, were collected from the wells and Qanats in April - May 2014. Major ions and some minor elements such as nitrate, fluoride and silicon dioxide were analyzed in hydrology laboratory of earth sciences department. Groundwater chemical composition in the study area mainly is bicarbonate type, however, in southern parts of the area it is chloride type. According to the Schoeller diagram collected groundwater samples quality for drinking purposes are from good to acceptable. Also from the Wilcox diagram the water quality for agricultural purposes are from good to moderate conditions. Cluster analysis of groundwater samples for major ions and electrical conductivity show three separate clusters. The samples in first cluster indicate low electrical conductivity and bicarbonate type water, second cluster samples have high electrical conductivity and third cluster includes samples with very high electrical conductivity and chloride water type. Based on the factor analysis of the chemical composition of groundwater, Hashtgerd Plain is influenced by four factors. The first and third factors indicate the natural trend of groundwater and the effect of geological formations. Therefore, these factors are geogenics. Second factor indicates human activities and geological formations influences. The fourth factor has least influence on the groundwater quality variations. The Hashtgerd Plain aquifer vulnerability was evaluated with DRASTIC method. DRASTIC vulnerability model index value for the study area is from 80 to 173. According to the prepared vulnerability maps the highest vulnerability potential is belong to the central and eastern parts of the study area

Parallel Title

‮‭QE‬

عبداله‌زاده، وحبد

اصغری مقدم، اصغر، استاد راهنما

ندیری، عطالله، استادراهنما

فیجانی، الهام، استادمشاور

علویانی، ف‌ریبا، استادمشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی