عنوان

ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و اسانس گشنیز (.‮‭(Coriandrum sativum L‬در واکنش به کودهای زیستی و نیتروژنی و اسید سالیسیلیک تحت تیمارهای مختلف آبیاری

Number

‭۱۶۸۳۴پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و اسانس گشنیز (.‮‭(Coriandrum sativum L‬در واکنش به کودهای زیستی و نیتروژنی و اسید سالیسیلیک تحت تیمارهای مختلف آبیاری

First Statement of Responsibility

/فرهود یگانه پور

Name of Publisher, Distributor, etc.

: کشاورزی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۵‬

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکترا

Discipline of degree

زراعت

Date of degree

‮‭۱۳۹۵/۱۱/۱۳‬

Body granting the degree

دانشگاه تبریز

Text of Note

یک آزمایش دو ساله مزرعه‌صای به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌صهای ‮‭۱۳۹۳‬ و ‮‭۱۳۹۴‬ برای ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و اسانس گشنیز در واکنش به کودهای زیستی و نیتروژنی و اسید سالیسیلیک تحت تیمارهای مختلف آبیاری در استان کرمانشاه اجرا گردید .فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری) آبیاری بعد از‮‭۶۰‬ ، ‮‭۹۰‬ و ‮‭۱۲۰‬ میلی‌صمتر تبخیر از تشتک کلاس ‮‭A)‬ و ترکیب چهار سطح کود) عدم مصرف) شاهد(، ‮‭۱۰۰‬ کیلوگرم در هکتار کود اوره، کود زیستی نیتروکارا و کاربرد توام ‮‭۵۰‬ درصد کود اوره + کود زیستی نیتروکارا (و دو سطح اسید سالیسیلیک) صفر و یک میلی‌مولار (بودند که به ترتیب در کرت‌صهای اصلی و فرعی قرار گرفتند .نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش تنش کم‌صآبی طول ریشه، محتوای پرولین برگ و ریشه افزایش و میزان کلروفیل و سطح برگ گشنیز کاهش یافت، ولی مصرف کودهای نیتروژنی و اسید سالیسیلیک مقدار صفات مزبور را نسبت به تیمار شاهد به‌صطور معنی‌صداری بهبود بخشیدند .از نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌صهای مورد آزمایش نیز چنین استنباط می‌صشود که ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول بلندترین میانگره، وزن تر و خشک ریشه و برگ، تعداد برگ و تعداد شاخه فرعی با افزایش فواصل آبیاری کاهش یافتند .با این حال، کاربرد تلفیقی ‮‭۵۰‬ درصد کود اوره و نیتروکارا و محلول‌صپاشی اسید سالیسیلیک بیشترین اثر مثبت را بر این صفات داشت .تشدید کم‌صآبی به کاهش تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در هر چتر، تعداد دانه در چترک، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت منجر گردید .در مقابل، مصرف اسید سالیسیلیک و کاربرد تلفیقی کود اوره و نیتروکارا با افزایش معنی‌صدار این صفات همراه بود .اثر متقابل آبیاری ‌ کود ‌ اسید سالیسیلیک بر تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه گشنیز معنی‌صدار بود و بیشترین مقدار صفات مزبور با مصرف اسید سالیسیلیک و تلفیق کود اوره و نیتروکارا در شرایط آبیاری مطلوب ‮‭(۶۰‬ میلی‌صمتر تبخیر (بدست آمد .کمترین مقدار هم با آبیاری گیاهان با فواصل ‮‭۱۲۰‬ میلی‌صمتر تبخیر و عدم مصرف کود و اسید سالیسیلیک حاصل شد .با افزایش فواصل آبیاری میانگین درصد و عملکرد روغن دانه گشنیز کاهش یافت .در مقابل، بیشترین مقدار این صفات با کاربرد تلفیقی کودهای نیتروژنی زیستی و شیمیایی و مصرف اسید سالیسیلیک بدست آمد .بیشترین محتوای اسانس دانه گشنیز به تیمار ‮‭۱۲۰‬ میلی‌صمتر تبخیر و کاربرد تلفیقی ‮‭۵۰‬ درصد کود اوره با نیتروکارا و مصرف اسید سالیسیلیک و کمترین مقدار به عدم مصرف کود و هورمون در شرایط آبیاری مطلوب مربوط بود .ترکیبات عمده‌صی اسانس دانه گشنیز تحت همه تیمارهای مورد بررسی شامل لینالول، گاما-ترپینن، آلفا-پینن، بتا-پینن و پی-سیمن بودند .با کاهش آب قابل دسترس، غلظت ترکیبات مزبور، به استثنای گاما-ترپینن، افزایش یافت .در همه تیمارهای آبیاری، مصرف کودهای نیتروژنی) به‌صویژه مصرف ترکیبی ‮‭۵۰‬ درصد اوره و نیتروکارا (و محلول‌صپاشی اسید سالیسیلیک کیفیت اسانس گشنیز را از طریق افزایش درصد لینالول و گاماترپینن بهبود بخشید .براساس نتایج بدست آمده، مصرف اسید سالیسیلیک و کود زیستی نیتروکارا در رفع اثرات منفی تنش کم آبی نقش دارند و کاربرد آن‌صها می‌صتواند به طور مؤثری باعث بهبود صفات فیزیولوژیکی و زراعی گشنیز گردد .در نهایت می‌صتوان اظهار داشت که گشنیز گیاهی حساس به کم-آبی است و افزایش فواصل آبیاری، رشد و عملکرد این گیاه دارویی را محدود می‌صسازد .با این حال مصرف تلفیقی ‮‭۵۰‬ درصد کود اوره و کود زیستی نیتروکارا و محلول‌صپاشی یک میلی‌صمولار اسید سالیسیلیک می‌صتواند رشد و عملکرد آن را در شرایط آبیاری مطلوب و محدود بهبود بخشد

Text of Note

salicylic acid was considerable on number of grains per plant, 1000-grain weight, biological yield and grain yield of coriander and the highest amount of these traits were obtaind with combined use of salicylic acid, 50 Urea and Nitrokara under favorable irrigation (60 mm evaporation). The lowest amount was recorded for control plants (without fertilizer and salicylic acid) under severe drought stress (120 mm evaporation). Although with increasing irrigation intervals mean oil content and yield of coriander seeds were decreased, but combined use of salicylic acid, biological and chemical nitrogen fertilizers improved these treits. The maximum essential oil content of coriander seed was recorded for plants treated with 50 Urea, Nitrokara and salicylic acid under severe drought stress (120 mm evaporation). Untreated plants (without fertilizer and salicylic acid) produced the minimum essential oil content under well watering. The main constituents of seed essential oil under all treatments were linalool, -terpinene, -pinene, -pinene and p-cymene. Decreasing water availability led to increment in concentration of major compounds of essential oil, except -terpinene. Under all irrigation treatments, application of SA and nitrogen fertilizers (especially 50 Urea + Nitrokara) improved essential oil quality by increasing the percentage of linalool and -terpinene. Overall, application of 1mM salicylic acid and Nitrokara alleviate the negative effects of water stress and their use can effectively improve the physiological and agronomic traits of coriander. It was concluded that the coriander plant is sensitive to drought and increasing irrigation intervals limited growth and yield of this medicinal plant. However, combined use of 50 Urea, Nitrokara and salicylic acid can improve its growth and yield under favorable and limited irrigations ‌ fertilizer ‌ In order to investigate some physiological traits and essential oil of coriander in response to application of nitrogen fertilizer, biofertilizer (Nitrokara) and salicylic acid under different irrigation treatments, two field experiments were carried out as split-factorial based on randomized complete block design with three replications at Kermanshah province, Iran in 2014 and 2015. Treatments were three levels of water supply (irrigation after 60, 90 and 120 mm evaporation from class A pan) and four levels of fertilizer application (control, 100 kg ha-1 Urea, Nitrokara (as biofertilizer) and 50 Urea + Nitrokara) and foliar spray of salicylic acid (0 and 1 mM). Irrigation treatments and combintion of nitrogen fertilizers and salicylic acid were located in the main and sub plots, respectively. The results showed that root length, and leaf and root proline contents of coriander were enhanced with increasing water stress, but leaf area and chlorophyll content were reduced, however, application of nitrogen fertilizers and salicylic acid significantly improved these traits. Analysis of compound variance test indicated that plant height, stem diameter, highest internodes length, fresh and dry weight of roots and leaves, number of leaves and branches per plant were decreased by increasing of irrigation intervals. However, combined use of 50 Urea + Nitrokara and salicylic acid had highest positive effect on all of the traits. Decreasing water supply led to reduction in number of umbels per plant, number of umbellets per umbel, number of grains per umbellet, number of grains per plant, 1000-grain weight, biological yield, grain yield and harvest index. In contrast, combined use of salicylic acid, 50 Urea and Nitrokara significantly increased these traits. Interaction effect of irrigation

یگانه پور، فرهود

زهتاب سلماسی، سعید، استاد راهنما

شفق کلوانق، جلیل

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی