عنوان

تأثیر جدایه‌های تریکودرما بر رشد و تحمل کم‌آبی گوجه‌فرنگی در یک خاک شن لومی

Number

‭۱۶۸۰۱پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

تأثیر جدایه‌های تریکودرما بر رشد و تحمل کم‌آبی گوجه‌فرنگی در یک خاک شن لومی

First Statement of Responsibility

/الهه خوش‌منظر

Name of Publisher, Distributor, etc.

: کشاورزی

Date of Publication, Distribution, etc.

، ‮‭۱۳۹۴‬

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

علوم خاک

Date of degree

‮‭۱۳۹۴/۱۱/۱۹‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

کم‌صآبی به عنوان یکی از عوامل محدود کننده مهم و رایج رشد گیاهان می‌صباشد که بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران به طرق مختلف باعث کاهش عملکرد محصول می‌صشود .امروزه جهت مقابله با این تنش محیطی راهکارهایی ارائه شده است که استفاده از میکروارگانیسم‌های افزاینده رشد گیاه یکی از این راهکارها می‌باشد .تریکودرما از جمله این میکروارگانیسمهاست .نقش این قارچها در راستای افزایش رشد گیاه و نیز افزایش تحمل گیاهان به تنش‌صهای محیطی از جمله کم-آبی گزارش شده است .تولید هورمون‌صهای محرک رشد گیاه نظیر اکسین و یا القای تولید این هورمون‌صها در گیاه میزبان، تولید ترکیبات شبه هورمونی نظیر هارزیانولید، القای مقاومت سیستمیک در گیاه میزبان، افزایش بیان ژن‌ص‍ پروتئین‌صهای سمیت‌صزدا، از جمله اثرات این قارچ‌صها در راستای افزایش عملکرد گیاه و افزایش تحمل آن در برابر تنش‌صهای زنده و غیر زنده می‌صباشد .در این پژوهش اثرات برخی جدایه‌صها از این قارچ بر تحمل تنش کم‌صآبی در گیاه گوجه فرنگی مورد بررسی قرارگرفت .برای این منظور، نخست، ده جدایه قارچی از نظر توانایی تولید اکسین، تولید سیدروفور، و انحلال فسفات مورد سنجش‌صهای درون شیشه‌صای قرار گرفتند .توانایی تولید اکسین در بین جدایه‌صها از ‮‭۰۱/۱۰‬ تا ‮‭(mg/l) ۵۶/۲‬ ، تولید سیدروفور از‮‭۱/۱۰۵‬ تا) ‮‭mol/l) ۱۴/۱۷‬و توانایی انحلال فسفات از ‮‭۷/۱۱۴‬ تا ‮‭(mg/l)۳۶/۸۵‬ تغییر کرد .سه ایزوله کارآمد برای آزمایش گلدانی انتخاب شدند.آزمایش گلدانی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی با سه تکرار شامل سطوح رطوبتی در سه سطح بدون تنش با تخلیه آب قابل استفاده‮‭۱۰ - ۳۰‬ درصد‮‭(W۰)‬ ، تنش متوسط با تخلیه آب قابل استفاده‮‭۴۰ - ۶۰‬ درصد ‮‭(W۱)‬ و تنش شدید با تخلیه آب قابل استفاده‮‭۷۰ - ۹۰‬ درصد ‮‭(W۲)‬ و سطوح قارچی شامل عدم تلقیح و با کود اوره و پتاسیم‮‭(NT۱)‬ ، به عنوان شاهد منفی عدم تلقیح و با کود اوره، پتاسیم، سوپرفسفات تریپل، آهن، روی،‮‭((NT۲‬ ،به عنوان شاهد مثبت تلقیح با جدایه) ‮‭Trichoderma longibrachiatum‬ جدایه منطقه خراسان‮‭T۱)‬ : ، تلقیح با جدایه) ‮‭T. longibrachiatum‬ جدایه منطقه مرند ‮‭T۲)‬ : تلقیح با جدایه) ‮‭T. harzianum‬جدایه منطقه مغان ‮‭T۳)‬ : انجام شد .از جدایه های انتخاب شده زادمایه قارچی تهیه کرده و به گلدان‌ها اضافه شدند .سطوح رطوبتی نیز در طول دوره رشد و پس از استقرار گیاهان اعمال شد .صفاتی نظیر وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه گیاه، ارتفاع گیاه، حجم ریشه، پتانسیل آب برگ، هدایت روزنه‌ای، شاخص کلروفیل و جذب عناصر غذایی‮‭N‬ ،‮‭P‬ ،‮‭K‬ ، ‮‭Fe‬ و ‮‭Zn‬ در بخش هوایی و ریشه گیاه اندازه‌صگیری شد .تیمارهای قارچی‮‭T۱‬ ،‮‭T۲‬ ، ‮‭T۳‬صبه ترتیب‮‭۲/۳۱‬ ،‮‭۹۷/۱۷‬ ، ‮‭۹۶/۱۸‬ درصد وزن خشک هوایی را نسبت به تیمار شاهد مثبت ‮‭(NT۲)‬ و ‮‭۸۱/۳۲‬ ،‮‭۴۱/۱۹‬ ، ‮‭۴۲/۲۰‬ درصد نسبت به تیمار شاهد منفی ‮‭(NT۱)‬افزایش دادند و با کاهش رطوبت خاک وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه کاهش یافت .با وقوع تنش کم‌صآبی، پتانسیل آب برگ ‮‭(LWP)‬ و هدایت روزنه-ای ‮‭(gs)‬ کاهش یافت .اما این کاهش در تیمارهای قارچی به مراتب کمتر از دو تیمار شاهد مثبت ‮‭(NT۲)‬ و منفی ‮‭(NT۱)‬بود .بیشترین حجم ریشه در تیمار قارچی ‮‭T۱‬مشاهده شد .این تیمار قارچی ‮‭۷۴/۹۱‬ و ‮‭۳۷/۹۶‬ درصد حجم ریشه را به ترتیب نسبت به تیمارهای شاهد منفی ‮‭(NT۱)‬ و شاهد مثبت ‮‭(NT۲)‬ افزایش داد .با کاهش رطوبت خاک جذب عناصر غذایی در بخش هوایی و ریشه کاهش یافت .بیشترین جذب آهن و روی بخش هوایی و ریشه مربوط به تیمار قارچی ‮‭T۳‬ بود .این تیمار قارچی ‮‭۵۳/۷۴‬ و ‮‭۵۸/۶۴‬ درصد جذب آهن بخش هوایی را به ترتیب نسبت به تیمارهای شاهد منفی ‮‭(NT۱)‬ و شاهد مثبت ‮‭(NT۲)‬ افزایش داد .همچنین افزایش‮‭۵۵/۹۶‬ و ‮‭۰۴/۹۴‬ درصدی در جذب روی بخش هوایی به ترتیب نسبت به تیمارهای شاهد منفی ‮‭(NT۱)‬ و مثبت ‮‭(NT۲)‬ توسط این تیمار قارچی مشاهده شد .بر اساس نتایج حاصله، اثرات محرک ایزوله های تریکودرما بر رشد گیاه و همچنین اثرات تعدیل کنندگی آنها بر تنش کم آبی ، آنها را کاندیداهای خوبی برای تولید محصولات گیاهی در شرایط تنشی می سازد

Text of Note

Water shortage a major limiting factor for plant growth especially in arid and semi-arid regions of the world including Iran which reduces agricultural products performance. Nowadays, different solutions proposed to deal with environmental stress that the use of plant growth promoting microorganisms is the most accepted among. The genus Trichoderma is a soil habitant fungus which exerts beneficial effects on plant growth. The role of these fungi to enhance plant growth and increase plant tolerance to environmental stresses such as drought have been reported. Production of plant growth stimulating hormones such as auxin or induction of these hormones in the host plant, the production of hormone-like compounds such as harzianolid, induction of systemic resistance in host plants and overexpression of detoxificantproteins are the most important mechanisms involved in enhancing plant yield and increasing tolerance of plants to the biotic and abiotic stresses. Ten isolates of Trichoderma were in vitro assayed for phosphate solubilizing activity, siderophore and auxin production.The ability of auxin production was ranged from 10.1 to 2.56 (mg/l), siderophore from 105.1 to 17.14 (mol/l) and phosphate solubilizing activity from 114.7 to 85.36(mg/l). Three efficient isolates were selected for pot culture experiment. Tomato plant (Lycopersicon esculentum, cv. Super Stone ) seeds were surface sterilized with 1 sodium hypochlorite and sown in pots containing 2 kg of sterile soil. A factorial complete randomized block design was performed with two factors and three replications. The first factor was soil moisture with three levels of 10 to 30 percent (W0), 40 to 60 percent (W1) and 70 to 90 percent (W2) of useable water drainage, and the second factor was fungal inoculation with five levels of non-inoculated+ K and N fertilizers (NT1) as negative control, non-inoculated+ K, N, P, Fe, Zn fertilizers (NT2) as positive control, inoculated with T.longibrachiatum (T1: Khorasans region isolate), and T.longibrachiatum (T2:Marands region isolate), T.harzianum (T3:Moghans region isolate). Soil moisture levels were applied to the pots after plants establishment. Wet and dry weights of shoot and root, plant height, root volume, leaf water potential, stomatal conductance, chlorophyll index and N, P, K, Fe and Zn concentrations in shoots and roots were measured. Results showed that the inoculations with T1, T2 and T3 increased shoot dry weight by 97.2, 17.2 and 18.96 compared to the positive control (NT2) and by 32.81, 19.41, 20.42 compared to the negative control (NT1), respectively. Root wet and dry weights, leaf water potential (LWP) and stomatal conductance (gs) were decreased by increasing water deficit stress, but the reduction in fungal treatments are less than the positive (NT2) and negative (NT1) controls. The highest root volume was observed in T1 inoculation. This fungus increased root volume by 91.74 and 96.37compared to the NT1 and NT2 controls, respectively. The nutrients content of shoot and root were decreased by reducing soil moisture level. The highest Fe and Zn contents in shoot and root were observed in T3 treatment. This fungus also increased iron content of shoot by 74.53 and 64.58 compared to the NT1 and NT2 controls, respectively. The increment of shoot Zn by 96.55 and 94.04 compared to the NT1 and NT2 controls, respectively was also recorded by this fungal treatment. Based on our results, the stimulation effects of Trichoderma isolates on plant growth and their alleviating effects on water deficit stress, make them good candidates for plant production in stressful conditions

خوش‌منظر، الهه

علی اصغرزاد، ناصر، استاد راهنما

ارزنلو، مهدی، استاد راهنما

نیشابوری، محمدرضا، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی