بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۹۸
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۴۸ص.: نمونه(رنگی)، جدول
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
Text of Note
000
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص. ۳۴۱ - ۷۴۱
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
ژوهش پیش رو با عنوان صتحلیل محتوای ویژگیهای نگارگری و تصویرسازی در نسخ مصور گلستان سعدی موجود در انجمن آسیایی سلطنتی لندن( بررسی سبکشناسی و نسخهشناسی اثر)╗ در صدد یافتن ویژگیهای سبکشناسانه و زیباییشناسی نسخ مصور گلستان سعدی است .این نسخه یکی از دهها نسخ فارسی و مصور تصویرخان دربار اکبرشاه گورکانی است که در ۰۹۹ق و در شهر فتحپور سیکری( پایتخت اکبرشاه) کتابت و مصور شده است .کاتب نسخه محمد حسین کشمیری ملقب به صزرینقلم╗ و مصور آن منوهر فرزند بساون است .تزیینات نسخه شامل تشعیرهای حواشی اوراق و نقوش حیوانی( اغلب به شکل پرنده) و نباتی است .از ویژگیهای منحصربهفرد این نسخه میتوان به هزاران نقش پرنده در میان متن اشاره کرد .انجام مصور نسخه نیز این نسخه را ویژهتر کرده است .انجامهای که کاتب و تصویرگر نسخه را در مقابل هم نشان میدهد .هدف این پژوهش شناسایی ویژگیهای آرایههای این نسخه و بررسی نقوش حیوانی موجود در آن و در نهایت رسیدن به ویژگیهای سبکشناسانه و زیباییشناسان نسخه است .نوع تحقیق بنیادی و روش آن توصیفی- تحلیلی است در عین حال دارای رویکرد تاریخی بوده و از آنجا که تمرکز بر یک نسخ خاص است ، لذا در زمر تحقیقات مورد پژوهی به شمار میآید .شیو اجرای تشعیرهای حواشی، غالبا با استفاده از تکنیک حلکاری است .چنین به نظر میرسد منوهر چندان التفاتی به قرینهسازی تشعیرها در دو صفحه مقابل هم نداشته است، به گونهای که در یک صفحه تشعیرها طبیعتگرایانه و با ترکیبی از اشجار و پرندگان و جانوران طرح شدهاند و در صفح مقابل تشعیرها با ترکیب اسلیمی ابری-ماری همراه با گلهای ختایی ترسیم شدهاند .در نهایت با توجه به ت╩ثیرات گسترد نگارگری ایرانی بر نگارگری گورکانیان هند در بدو امر، به نظر میرسد، سبک تشعیرها به آثار مکتب تبریز نزدیک است، زیرا شباهت قابل توجهی میان این تشعیرها و تشعیرهای نسخ خمس تهماسبی دیده میشود .با وجود تنوع فراوان در تشعیرصفحات متعدد نسخه، دو عامل وحدتبخش در کل نمونهها مشاهده میشود، عامل اول را میتوان رنگ مشترک زمینه در همه صفحات دانست .عامل دوم ایجاد وحدت در تشعیرها را میتوان استفاده از تکنیک و اسلوب اجرایی واحد و یکدست، برشمرد .در مورد آرایههای متن نسخه میتوان گفت نقوش پرندگان در حالتهای مختلف بسیار بیشتر از سایر حیوانات هستند .نگارگر نسخه، از سه عنصر بصری مهم رنگ، خط و بافت جهت طراحی و قلمگیری و نمایش گونههای مختلف طبیعت و جانوران و موجودات، در متن نسخه، استفاده کرده است که در این میان، عنصر رنگ بیش از همه کارکرد و نمود داشته است .منوهر همچنین، علاوه بر سادهسازی در طراحی پرندگان و جانوران، زوایایی را برای طراحی آنها انتخاب نموده که هم با نظام هندسی منحنی سازگار باشد، هم با ماهیت دوبعدنمایانه فضای تشعیرها هماهنگ باشد .
UNIFORM TITLE
General Material Designation
تحلیل محتوای ویژگیهای نگارگری و تصویر سازی در نسخه مصور گلستان سعدی موجود در انجمن آسیایی سلطنتی لندن (بررسی سبک شناسی و نسخه شناسی اثر)