شیخ آذری، شاعر نامی قرن نهم هجری است. در دیوان اشعار او انواع آرایههای ادبی دیده میشود. یکی از صنعتهای ادبی، ارسال مثل است که او برتی تفهیم و تاکید بیشتر مضمون و مفهوم به خواننده آن را به کار می گیرد. مثل، جمله ای کوتاه، رسا، استعاری، اندرزی و اخلاقی است که حاصل تجربیات مردمی است و میان آنان رایج است و آن را بدون تغییر یا با کمی تغییر به کار می برند. در اغلب مثلها کلیدواژههای اصلی، جنبه استعاری دارند وهمین جنبه استعاری آنها موجب می شود که قابل انطباق بر تمامی مصداقها باشد. در تعریف مثل بر شهرت آن تکیه شده است. علمای بلاغت، در تعریف خود عمدتا بر جنبه تشبیه در مثل تاکید می ورزند؛ در واقع در نظر آنان تشبیه زیر بنای ساخت مثل است؛ تشبیهی که تنها مشبه به آن ذکر می شود و مشبه یا معقول حذف می گردد. در این مقاله پس از ارائه تعریف مثل، ویژگیهایی چون ایجاز، جنبه های تشبیهی و استعاری، کاربرد مردمی، جنبههای پند و اندرز، رسایی و فصاحت در ارسال مثل دیوان شیخ آذری تشریح می گردد، و ابعاد گوناگون آن از لحاظ محتوا و درون مایه بررسی و تبیین می شود. همچنین این مقاله به شیوه کتابخانهای نوشته شده است و یافته های پژوهش به شکل توصیفی - تحلیلی ارائه شدهاند