گذشته از اجتماعات اولیه که مادرشاهی در آن رواج داشته، در طول تاریخ، مرد بر زن مسلط بوده و رابطهی میان این دو با کشاکش همراه بوده است. مردان جز برتریهایی که از نظر جسمی، مادی، قدرت اقتصادی و اجتماعی، در جمعه داشتند، از موهبت آموزش و تحصیلات نیز برخوردار بودهاند و از آنجا که اکثریت با سوادان جامعه را مردان تشکیل می دادند،تاریخ و ادبیات نیز به قلم آنان نوشته شده و بدین ترتیب با باورمندیهای زن ستیزانه و مردسالارانه، طبیعی است که توانایی ها و جایگاه زن را نیز مردان در ادبیات مشخص کنند و در جایی بنشانند که خود می خواهند یا بر آن باور دارند. ابیاتی که جنبهی تربیتی و آموزشی داشتهاند: شیخ آذری در اشعارش به زنان زیادی ( تاریخی و غیر تاریخی) اشاره کرده تا جنبههای مثبت و منفی زندگی آنان را نشان دهد. طیف زنان به کار رفته در دیوان شیخ آذری بسیار گسترده است و در این مقاله کوشیدهایم تا زوایای گوناگون شخصیت زنان ذکر شده در شعر شیخ آذری را واکاوی نماییم