یکی از کهنترین بناهایی که در طول تاریخ حیات بشری در سراسر جهان شناخته شده و همه فرهنگها در تمامی دورانهای تمدن بشری به گونهای از وجود آن بهرهمند می شوند مقابر میباشند معمولا در هر دورهای ساخت مقابر ارتباط مستقیمی با موقعیت اجتماعی، سیاسی و وضعیت اقتصادی متوفی داشته است. افراد عادی از مقابر ساده، و افراد مطرح جامعه از مقابر شاخصتری برخوردار بودهاند، اما نمی توان از نقش اعتقادهای حاکم بر جامعه در شکل یابی مقابر نیز غافل شد بطوری که مورفولوژی مقابر راهی همگام با آئین ها و باورهای جامعه پیموده است دستورالعملهای اسلام و فرقهای شدن آن تغییراتی را در اعتقادات و هنرها موجب شد که این دگرگونیها، فرهنگها را نیز تحت تاثیر قرار داد و در نهایت در تدفین هم تغییراتی ایجاد کرد. یکی از این مقابر که در چند دهه یا حتی یک سدهی گذشته به آن توجه نشده است، در محلات شمال شرقی اصفهان مابین احمدآباد و جوباره، معروف به دارالبطیخ قرار دارد. در برخی منابع این مقبره را متعلق به حسن بن علی بن اسحاق بن عباس مشهور به خواجه نظام الملک می دانند شخصیتی به این بزرگی که خدمات سیاسی و فرهنگی وی به فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی ویژگیهای او را ممتاز می سازد و در غالب بلاد اسلام به ساخت مساجد و مدارس اقدام کرده، مکان دفنش در گوشه ای از مقبره ای کوچک واقع شده است. در حالی که بیشتر منابع، عقاید شیعی مذهبان را مهمترین دلیل ساخت بقاع ذکر کردهاند، اما خواجه نظام الملک به رغم مشهور بودن به داشتن روابط خصمانه با شیعیان و تعصب بودن به مذهب شافعی، دارای مقبرهای هر چند محقر است این پژوهش براساس استفاده از استدلالات توصیفی و تطبیقی از نوع پژوهش های تحلیلی میباشد در این تحقیق سعی بر این است تا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و با استناد به ساخت مقابرعرفای سنی چون شیخ احمد جام در تربت جام، بقعه بایزید بسطامی در بسطام و احمد بن محمد بن حنبل سر فرقه اهل سنت حنبلیهی بغداد، به نقش و تاثیر باورهای جامعه، مذهب و همچنین جایگاه دستورالعملهای اسلامی در ساخت مقابر، از جمله مقبره دارالبطیخ اصفهان، پرداخته شود.