فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، یکی از پیچیدهترین تحولات ژئوپلتیکی است که در واپسین دهه قرن بیستم رخ داد. این تحول، نه تنها موجبات سقوط نظام دو قطبی و پایان جنگ سرد را فراهم ساخت، بلکه سبب شد تا از ویرانههای امپراطوری پیشین، شمار چشمگیر دولتهای نوبنیاد سر برآورند که برخی از آنها در تاریخ گذشته خود، هرگز طعم استقلال را، در مقام یک دولت ملی به مفهوم جدید، نچشیده بودند. در این میان قزاقستان، با داشتن مرز آبی مشترک با جمهوری اسلامی ایران و به سبب اهمیت منطقه خزر، همچنین میراث تکنولوژیک و ژئوپولتیکی که از اتحاد جمهوریها باخود دارد، بسیار حائز توجه بوده و میتواند سودمند و قابل بررسی است. از سویی، حضور سریعتر و موثرتر آمریکا و برخی کشورهای اروپایی و حتی رژیم اشغالگر قدس دراین کشور وسیع اما کم جمعیت، برقراری ارتباط پایدار و ثمربخش برای هر دو طرف را سخت و گاهی ناممکن میسازد. اما این راه کاملا بسته نیست و ج.ا.ا از مزیتها و برتریهایی بهرهمند است که به مثابه سرمایهای بزرگ، قابلیت هدفگذاریهای بلندمدت و برنامهریزی برای توسعه پایدار روابط اقتصادی _ سیاسی را داراست. ایران و قزاقستان پیوندهای تاریخی و فرهنگی عمیقی دارند که ازسالهای دور تاکنون به روشهای گوناگون بر عمق و وسعت آن افزوده شده است. بخش جنوبی قزاقستان در حوز خوارزم و خراسان تاریخی و بزرگ قرار دارد و بنابراین داستانهای اساطیری و ادبیات به ویژه شاهنامه فردوسی، بسیار به حوادث و ماجراهای این سرزمین و مردم آن پرداخته است و به همین دلیل یکی از منابع مهم در بازشناسی گذشته کهن قزاقها به شمار میآید. تبعیدشدگان ایرانی در زمان جنگ جهانی دوم و ایرانیان طرفدار حزب توده که در زمان پهلوی دوم به این منطقه مهاجرت کردند، اقلیت چشمگیری را تشکیل دادهاند که ممکن است فرصتسازان مهمی از نظر فرهنگی و سیاسی برای ایران باشند این جمعیت ایرانی که هم اکنون نسل سوم آن تبعیدیها ومهاجراناند، به دلیل نزدیکی فرهنگی و توانایی اعتمادسازی متقابل، تسهیلگران بالقوهای برای انتقال تکنولوژی، دورزدن تحریمها و شکستن حصار سیاسیاند فراموش نکنیم که قزاقستان تنها کشوری بود که تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران را اجرا نکرد و این چراغ سبزی است برای برقراری بزرگراه دیپلماسی فناوری در این مقاله سعی شده است روشهای ارتقای روابط فرهنگی دو کشور با هدف ارتقاء و گسترش ضمنی مناسبات سیاسی و همچنین کسب موفقیت در دیپلماسی فناوری بررسی شود.
TRANSLATED AS
Author
سارا روا، بهزاد توفیقفر
UNIFORM TITLE
General Material Designation
گسترش روابط فرهنگی ایران و قزاقستان و دیپلماسی فناوری