تاثیر فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در قزاقستان بر کسی پوشیده نیست. این تاثیر به دلیل این است که این نواحی از روزگاران قدیم، جزیی از یک پیکر و متعلق به یک فرهنگ بودهاند و امروزه نیز با وجود خط و مرزهای جغرافیایی و سیاسی دارای مشابهتهای فرهنگی زیادی هستند. برخی از عوامل ایجاد این فرهنگ مشترک عبارتاند از: قرار داشتن ایران و بخشهای وسیعی از قزاقستان در یک حوزه فرهنگی و تمدنی مشترک و دین مشترک. طریقتهای مختلف صوفیه نیز نقش مهمی در گسترش اسلام داشتهاند. طریقت یسوی با رهبری خواجه احمد یسوی یکی از فرقههای پرطرفدار صوفیه در قزاقستان است که با تربیت شاگردان زیاد، تاثیر بسزایی در ترویج اسلام خصوصا در ترکستان واقع در جنوب قزاقستان داشته است. در برخی شهرها از جمله طراز، ترکستان و حتی شهرهای بسیار دورتری چون جارکنت، هنر و معماری ایرانی در بیشتر ساختمانهای بهجامانده از دورههای پیشین آشکار است نیز خرابههای شهر اترار در جنوب قزاقستان همین ویژگی را دارد. سنن مشترکی بین ملل ایران و قزاقستان وجود دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان سنن دینی، آداب مهمانی و مهماننوازی، تولد فرزند و نوروز را نام برد. جاده ابریشم یا راه تاریخی، فرهنگی و اقتصادی که ۲۰۰ سال پیش از میلاد، چین و آسیای مرکزی را به اروپا متصل میکرده، کشورهای ایران و قزاقستان را به هم پیوند میداده است. در سالهای اخیر نیز با افتتاح راهآهن مشهد ـ سرخس که آن را جاده ابریشم جدید نامیدهاند، تحول بزرگی در ارتباطات جادهای بین دو کشور و دیگر مناطق آسیای مرکزی ایجاد شد. از عوامل مهم دیگری که سبب نزدیکی ایران و قزاقستان میشود، وجود اقلیتهایی از هر دو طرف در کشور دیگر است شاید از زمانی که رفت و آمد میان ایرانیان با اقوام آسیای مرکزی از طریق جاده ابریشم وجود داشته است، برخی از ایرانیان به مناطق آسیای مرکزی مهاجرت کردهاند و در آنجا ساکن شدهاند و بالعکس از آسیای مرکزی به ایران آمدهاند و بالاخره عاملی که در چند سال اخیر دوباره ایران و قزاقستان را به همسایگی رسانده است، دریای مازندران و مرزهای آبی دو کشور است قطعا این همجواری با پشتوانه میراث مشترک فرهنگی که برشمردیم، سبب علاقه دو ملت برای نزدیکی بیشتر در همه زمینههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میشود در این مقاله مولف بر آن است تا به بررسی زبان فارسی در سرزمینی که امروز به نام قزاقستان شناخته میشود، بپردازد.
TRANSLATED AS
Author
مریم امیریفر
UNIFORM TITLE
General Material Designation
قزاقستان و آموزش زبان فارسی از گذشته تا امروز