حفظ میراث علمی و دینی در روزگاری که فرهنگ مکتوب رونق چندانی ندارد و ابزارهای نگاهداری از آن کمتر موجود است به راستی از دشوارترین امور است با شروع عصر بعثت و نزول آیات قرآنی، عصر جدیدی در شکوفایی میراث مکتوب در جهان واقع شد. اسلام عمیقا به دانش دعوت می کرد و مداد علما را از دماء شهدا برتر مینشاند و از آنان می خواست که آنچه را از دانش در اختیار دارند به قید کتابت درآورند پیامبر صلی الله علیه و آله در زمان خود به این مهم اهتمام داشتند و میکوشیدند که میراث گرانبهای دین و دانش را از طریق تشویق به کتابت محفوظ دارند علیرغم آنچه برخی پنداشتهاند ایشان در زمان خود همچنان که به ضبط دقیق آیات قرآن توجه داشتند به ضبط دقیق سخنان خویشتن نیز عنایت خاص داشتند و میکوشیدند که از طرق مختلف از جمله املای احادیث برای برخی اصحاب احادیث خود را که مبین قرآن کریم و چراغ راه آیندگان بود از دستبرد زمانه دور دارند سنت نکویی که در زمان پیامبر صلیالله علیه و آله در املای احادیث بنا نهاده شد قرنها مورد متابعت دانشمندان مسلمان در شاخههای مختلف علوم دینی و ادبی قرار گرفت دهها کتاب تحت عنوان امالی و مجالس یادگار چنین سنت نکویی است و از فقه تا عرفان را در بر میگیرد در میان شیعیان نیز این سنت از قرن چهارم و پنجم رونق روز افزونی گرفت و بزرگانی چون شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی بسیاری از میراث نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام و حقایق تاریخی و دینی را از همین طریق به خاص و عام منتقل کردند. در این مقاله می کوشیم ضمن بررسی تاریخچه مجالس املا و امالی نویسی و کاربردهای آن امالی شیخ طوسی و فضای حاکم بر مطالب آن را تشریح نماییم شیخ در امالی مطالب بسیاری را که مشتمل بر تاریخ زندگانی اولیای دین، سخنان حکیمانه ایشان، اخلاق و آداب اسلامی و اموری از این دست است از طرق اهل سنت و شیعیان برای مخاطبان خود در شهر نجف اشرف املا میکند.