عناوین خلاف، خلاقیات، فقه مقارن، فقه تطبیقی و حقوق تطبیقی اسلامی از نظر کاربرد و پیشینه یکسان نیستند زیرا خلاف و خلاقیات سابقه طولانی تری دارند و دیگر عناوین نوظهور هستند؛ همه این عناوین به نوعی از فقه مقایسهای سخن می گویند این امر سیر تحول خلاف و خلاقیات را نشان میدهد و از همین روی گاهی فقه مقارن و خلاف به صورت مترادف و گاهی متفاوت معنا شدهاند. در آثار فیض کاشانی عناوین خلاف و خلاقیات زیاد به چشم میخورند. در خصوص مناظره، که با خلاف و خلاقیات ارتباط زیاد دارد و نیز در مورد شرایط و نقاط منفی و معایب مناظره در آثار فیض کاشانی موارد چندی وجود دارند. در خصوص اولین مدون علم خلاف در بین شیعه و اهل سنت دیدگاههای مختلفی وجود دارد. فیض در موارد چندی از خلاف و مناظره در برخی صور آن نکوهش نموده در عین حال خلاف و مناظره در دین را با شرایطی خوب و مطلوب دانسته است. روش عملی فیض در آثار گوناگون ایشان نشان دهنده آن است که ایشان همانند دیگر عالمان اخباری معتدل از دیدگاه دیگر علمای شیعی و گاهی از دیدگاه مذاهب فقهی اهل سخن سخت گفته است پس از علامه حلی که به چند اثر در فقه مقارن تدوین نموده در چندین قرن فقهای شیعه به ویژه اخباریها در فقه مقارن تدوینی نداشتهاند این امر می تواند معلول عواملی چون قدرت گرفتن شیعه در زمان صفویه نگرش خاص اخباریها و از بین رفتن یا تقلیل رابطه با مذاهب فقهی اهل سنت و عوامل دیگر باشد.
TRANSLATED AS
Author
حسن جمشیدی، سمانه تاجی
UNIFORM TITLE
General Material Designation
فیض کاشانی فقه مقارن
COVER TITLE
مجموعه مقالاتی در بررسی آراء و احوال و آثار فیض کاشانی