در عصری که عبدالجلیل رازی، کتاب نقض را مینگاشت، ممالک اسلامی،بین دو خلافت غربی فاطمی و شرقی عباسی، تقسیم شدهبود این دو خلافت،با استفاده از ابزار سیاست، فرهنگ، دین، مذهب و هر مستمسک دیگری، سعی داشتند تا مخالفان خود را از میان بردارند و سرتاسر ممالک اسلامی را تحت نفوذ خود درآورند. در این بین پیروان اهل بیت (ع) یعنی شیعیان امامیه - که بعد از برافتادن آل بویه و حمدانیان، پناه سیاسی و نظامی خود را از دست داده یودند -، باید فشارهای هر دو طرف را تحمل میکردند و در عین حال،به دفاع از مکتب خود میپرداختند؛ چرا که عباسیان، آنان را به اتهام قرمطی و اسماعیلی بودن میکشتندو نزاریان و قرمطیان، یه اتهامتقیه و همراهی با اهل سنت. در چنین اوضاع و احوالی، نقش علمای امامیه، حیاتی و تعیین کننده بود.آنان علاوه بر تبیین اصول و فروع مکتب اهل بیت (ع)باید از اتهامهای وارده از سوی مخالفان، برائت میجستند و از گرایش ضعفا به مکاتب مخالف یا ورود آرای مخالفان در میان شیعیان امامیه، جلوگیری میکردندو این همان کار یا شاهکاری است که عبدالجلیل رازی در کتاب بعض مثالب النواصب فی نقض (بعض فضائح الروافض) معرف به نقض، انجام داده و به زیبای از عهده آن برآمده است. وی در دفاع از امامیه، تبیینی دقیق و شفاف از عقاید و احکام مکتب اهل بیت (ع)ارائه میدهد و مرز بین امامیه و اسماعلیان نزاریف مستعلوی و قرمطی رامشخص می کند و در عین دفاع، حمله را نیز فراموش نمیکند. ابتدا سعی میکند صف (سلجوقیان حنفی) را (حنابله)و (اصحابالحدیث) جبرگرا،جدا کند و سپس آرای ظاهر گرایان را مخالف منافع و مقاصد خلافت عباسی جلوه دهد
TRANSLATED AS
Author
رسول رضوی
UNIFORM TITLE
General Material Designation
دفاع از امامیه و برائت از اسماعیلیه در کتاب (نقض)
COVER TITLE
مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت عبدالجلیل رازی قزوینی (زنده در ۰۶۵ ق) جلد اول مباحث قرآنی، حدیثی و کلامی