سنتها و مظاهر فرهنگی هر جامعهای در طول تاریخ به فراموشی سپرده میشوند یا تغییر شکل و استمرار مییابند. ادامهی سنتهای ایران قبل از اسلام در میان مردم منطقه سوادکوه حکایت از پیوند عمیق و دیرین مردم این دیار با گذشتهی تاریخی و تمدنی خود دارد. یکی از نمودها و مصادیق بارز این مسئله بناهای مذهبی است که تحت عنوان (امامزاده دختر پاک) درمیان مردم شهرت دارد. به نظر میرسد، این دسته از بناها با ایزد بانوی آناهیتا ارتباط دارند. از آناهیتا در پشت پنجم اوستا و در متون پهلوی به تفصیل سخن رانده شده است. در سراسر ایران بناهایی به نام قلعه دختر و پل دختر پراکندهاند. حتی بعد از تسلط ترکان بر نواحی ایران و رواج زبان آنان برخی از بناهای دختر به این زبان برگردانده شدهاند. از جمله زیارتگاه گل مشک خاتون، خاتون آب و خاتون بارگاه. از مشخصات ابنیهی دختر این است که همه بر بالای بلندیها و نقاط سخت گذر قرار دارند و بیشتر جنبهی عبادتگاه داشتهاند. چنین بناهایی که به نام دختر موسوم هستند، پیوستگی و تنیدگی آنها را با آناهیتا و سنتهای ایران پیش از اسلام نشان میدهند. مقالهی حاضر به معرفی وبررسی دو نمونه ازاین بناها در محلهای گلیان و لیند در منطقهای آلاشت میپردازد و سعی دارد علاوه بر تشریح ویژگی های باستان شناختی و معماری، این بناها را در بافت اجتماعی و مذهبی مورد مطالعه قرار دهد.
TRANSLATED AS
Author
عباس رضائی نیا
UNIFORM TITLE
General Material Designation
بنمایههای زرتشتی در باورهای امروزین مردم سوادکوه