NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Number
۸۰۱۴۸۵۵
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
ara
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
محمد مهدي بن محمد علي شيرازي
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۰۹۶ ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۰۰ برگ، ۲۵ سطر؛ ۱۷/۵×۹/۵ س م
GENERAL NOTES
Text of Note
نسخه شماره ۸۷ گزارش شده در جلد ۱ فهرست همین كتابخانه؛ نسخه موجود جلد ۱۷ كتاب بحارالانوار و مشتمل بر كتاب طهارت می باشد. مولف در ۱۴ صفر المظفر سال ۱۰۹۴ هـ آن را به سامان رسانده است.
Text of Note
تاریخ تالیف:در ربیع الاول۱۰۷۷- ۱۱۰۴ ق.
Text of Note
تدوین و گردآوری: موسسه فرهنگی پژوهشی الجواد
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
Text of Note
نوع کاغذ: شرقی
Text of Note
نوع و تزیینات جلد: اندازه جلد: ۲۵×۱۷؛ نوع جلد:مشمع قهوه ای ، عطف: تیماج قهوه ای.
Text of Note
خط: نسخ زیبا
REPRODUCTION NOTE
Text of Note
مکرر چاپ شده است .؛ (ج۲،صص۱۶-۲۷)، مشار عربی، صص۱۱۳-۱۱۶، ایران، سنگی، ۱۲۷۰ق.، رحلی، بدون شماره صفحه،؛ (ج۹): تبریز، ، ۱۳۰۵ق.،۱۶۹ص؛ ۲۰۵ص ؛ تهران، ۱۳۰۷ق.، ۶۸۶ص ؛ بی ناشر، ۱۳۰۳ق.، ۲۴۹ص(صص۱-۲۴۹) ؛ ۱۳۰۱ق.،۳۵۴ص؛ ۱۳۰۲ق.، (۲+۸۰۷+۱صص) ؛ ۱۳۰۸ق.، ۳۰۳ص؛ ۲+۱۱۷صص؛ ۳۰۰ص؛۳۱۷ص؛ ۱۷۹ص؛ بدون تاریخ ، ۳۷۰ص (صص۳۹۰-۷۵۹)؛ (ج۲۳): ۱۳۱۱ق.، ۱۵۲+۱صص؛ (ج۲۴): ۱۳۱۵ق.، ۵۴ص؛ (ج۲۵-۲۶): ۱۳۱۵ق.، ۱۷۵+۱صص؛ (ج۷،جزء۱-۲): ۱۲۹۴ق.،۶۱۱ص؛ (ج۱-۲)، ۲۲۴+۳۲۰ص؛ (ج۵): ۲+۳۹۳صص؛ (ج۷): ۲+۴۳۳صص؛ (ج۱۰): دارالخلافه طهران، ۱۲۸۷ق.، ۳۳۱ص (صص۱-۳۳۱)؛ (ج۱۹،جزء۱-۲):۳+۱۳
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Text of Note
1104
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
معرفی کتاب: دانشمندان شیعی از روی اصلهائیكه راویان، خبرهای شنیده از امامان را در آنها می نوشتند و از آنها بویژه چهار صد اصل در كتابها یاد شده است چند كتابی ساخته و آن اصلها را در آنها گنجاندند (ص ۱۰۸۸) از كتابهائی كه در روزگاران پیش در این زمینه بپرداختند میتوان محاسن برقی و كافی كلینی و من لایحضر قمی و تهذیب و استبصار طوسی را نام برد كه بیشتر آن اصلها در اینها گرد آمده و با یك نظمی منطقی ترتیبی بدانها داده شده تا هر كس بخواهد بداند كه فرهنگ شیعی چگونه است و شیعیان در زندگی فردی و اجتماعی چه میاندیشند بتواند بدانها بنگرد و بریشه و شاخه و اصل و فرع این آئین آگاه گردد . درست بگویم باید از برقی و كلینی و قمی و طوسی سپاسگزار بود كه كاری بس بزرگ كرده و در پیشرفت این آئین سخت كوشیده و نشان دادند كه آئین شیعی را در برابر روش سنی خود فرهنگی است و رهبران و پیروان این آئین مردمی اندیشنده و دانشمند و آگاه بوده اند . از این چهار دانشمند ایرانی سه تن كه محمد نام دارند و بنام «محمدین اوایل» یاد میشوند چهار كتابی كه نوشته اند بیشتر میان شیعیان دست بدست گشته و بدانها میگرویدند و فقیهان در فتواها از آنها بیشتر بهره می برده خبرهای این چهار كتاب (الكتب الاربعة المتقدمة) را پایه استدلالهای كلامی و فقهی خود میساختند . چنین بود تا اینكه در روزگار صفویان آئین شیعی در دستگاه فرمانروائی راه یافت و دانشمندان شیعی پس از روزگاری نهان بودن و از ترس دشمن نتوان اندیشه و دانش خویش را بخوبی آشكار ساختن آسایشی یافتند و دست بكار شدند . یكی از كارهای بسیار ارزنده ای كه كرده اند این بود كه باز چهار تن محمد نام آنهم ایرانی (محمد بن اواخر) جوامع الكلم و وافی و وسائل و بحار نوشته و جویندگان را از نگریستن بكتابهای چهارگانه پیشین و دیگر كتابها بی نیاز ساختند . مجلسی در نوشتن بحار كتابها گردآورد و شاه (گویا همان سلیمان) هم بدو كمك مینمود و پاره از ای دیها و زمینهای شاهی را برای یافتن مدركها و كتابها و برای نوشتن نسخه های بحار برگذار نمود و چون مدینة العلم صدوق را در یمن سراغ گرفته بودند یكی از درباریان را با ارمغانهائی فراوان نزد فرمانروای آن كشور فرستاد و او از آنجا كتاب را برای مجلسی بیاورده است (فیض قدسی). بنوشته نوری در فیض قدسی (ص ۶) مجلسی در نگارش بحار بی كمك نبوده است . تنكابنی در این باره سخنی دارد كه بخوبی چگونگی نوشتن بحار را روشن میدارد:«طریقه علامه مجلسی آن بود كه مثلا مسئله نزول باران و رعد و برق میخواست تحقیق نماید بیكی از شاگردان میگفت كه آیات متعلق بباران و رعد و برق را جمع كن . پس آن تلمیذ آیات را جمع میكرد و زیر آن كاغذ سفید میگذاشت تا آخوند ملا محمد باقر در زیر آن بیانات و تحقیقات را بنویسد . و بتلمیذ دیگر میگفت كه اخباری كه در این عنوان است از فلان كتاب جمع كن و بنویس و بیاور . پس آن اخبار را آن تلمیذ جمع میكرد و خبر را مینوشت و تحت آن كاغذ سفید میگذاشت كه اگر آخوند بخواهد بیان و تحقیقی بنویسد . پس آخوند بسا بود كه چیزی نمی نوشت زیرا كه آن خبر محتاج ببیان نبود كه بنحو چلیپا در تحت آن خبر می نوشت یا كاغذ سفید زیاد میآمد بهمان سفیدی میگذاشت . و نسخه اصل بحارالانوار بهمین نسق است كه مذكور شد . و اعانت در تألیف اینگونه بوده است نه اینكه در تحقیقات و تدفیقات باو اعانت كنند با اینكه تلامذه تلمیذ او بودند چگونه در تحقیق با او شریك بودند . و اینگونه اعانت از تلامذه در بعضی از تألیفات بوده نه در همه تألیفات و در بعضی از مقامات نه در همه مقامات» (قصص العلما ص ۱۵۱). شوشتری در انوار النعمانیه (نور فی احوال العالم و المتعلم . الفائدة السابعة فی آداب المتعلم مع الشیخ الامر الثالث) می نویسد كه نگارنده بحار دانشمندی با شكوه و هم شوخ بوده است و در میان بیش از هزار شاگرد خویش مرا برگزید و با خود همیداشت و بیشتر می نواخت و بیشتر شبها برای پاره ای از كارهای نگارش بحار در كتابخانه او نزد او بسر میبرده ام (نیز قصص العلماء ص ۳۰۹- روضات ص ۷۳۰- فیض قدسی ص ۱۹ همه از همان شوشتری- مستدرك ۴۰۸:۳). از همكاران مجلسی در نگارش بحار و شرح اصول كافی كه همه از دانشمندان بزرگ (العلماء الصدور) بوده اند بجز شوشتری، میرزا عبدالله افندی نگارنده ریاض العلماء شاگرد و همنشین و كتابدار مجلسی و شاگرد علامه سبزواری و محقق خوانساری و میرازی شیروانی و نیز نگارنده العوالم الكبیر(كه بحاریست بگونه دیگر و بهتر از آن و دارای خبرهای شنی و شیعی با گزارش آنها و نزدیك بصد جلد) شیخ عبدالله بن نورالله بحرانی شاگرد مجلسی یكم و دوم در درس و روایت را نام برده اند (روضات ص ۱۲۳ و ۳۶۵ و ۷۲۸- فیض قدسی ص ۱۷- فهرست سپهسالار ۲۷۹:۱) یكی از همكاران او دامادش محمد صالح خاتون آبادی باید باشد چه او در حدائق المقربین فارسیخود پس
biḥār-ul anwār-il jāmi‘a li-durar-il axbār-il a’immat-il aṭhār
PERSONAL NAME - PRIMARY RESPONSIBILITY
مجلسی ، محمد باقر بن محمد تقی
ف‍ه‍رس‍ت‍ن‍وی‍س‍ی ق‍ب‍ل‍ی
