Comparing Science and Technology Perspective of Turkey with Other Countries by Multivariate Statistical Analysis Techniques
General Material Designation
[Thesis]
First Statement of Responsibility
Kaplan, Ayşegül
Subsequent Statement of Responsibility
Yakut, Selay Giray
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
Marmara Universitesi (Turkey)
Date of Publication, Distribution, etc.
2019
GENERAL NOTES
Text of Note
90 p.
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
Master's
Body granting the degree
Marmara Universitesi (Turkey)
Text preceding or following the note
2019
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
Bu çalışmada Dünya Değerler Araştırmasında (WVS) 2010-2014 döneminde yer alan bilim ve teknolojiye bakış açısı ile ilişkilendirilen 6 değişken baz alınarak 60 ülke arasında Türkiye'nin konumu saptanmaya çalışılmıştır. Uygulamada çok değişkenli analiz tekniklerinden Kümeleme Analizi, Çok Boyutlu Ölçekleme, Robust Kümeleme Analizinden yararlanılmıştır. Bu yöntemler yardımı ile kümeleme işlemi uzaklık benzerlik ölçütleri ile gerçekleşmektedir. Hiyerarşik kümeleme tekniklerinden olan Ward yöntemi ve Kareli Öklid Uzaklığı esas alınarak küme sayısı dendogram yardımı ile belirlenmişir. Elde edilen küme sayısı önsel bilgi olarak kullanılarak K-Ortalamalar yöntemi ile ülkeler tekrar sınıflandırılarak küme içerikleri karşılaştırılmıştır. Çalışmada veri setinde Mahalanobis D^2 ile aykırı gözlem varlığı incelenmiş, dört aykırı gözlem olduğu sonucuna ulaşılmıştır, bu gözlemler veri setinden çıkarılmadan Ward yöntemi ve K-Ortalamalar yöntemi uygulanmıştır. Aykırı gözlemin varlığında kullanılan kümeleme tekniklerinden olan Robust Kümeleme Analizi de uygulanarak K-Ortalamalar yöntemine göre daha homojen kümeler elde edilmesi amaçlanmıştır. Çok Boyutlu Ölçekleme yardımı ile ülkelerin konumlarının grafiksel boyutları elde edilerek Kümeleme Analizi sonuçları desteklenmek istenmiştir. Ülkeler dağılımı, uygulanan yöntemler sonucu elde edilen kümeler üzerinden karşılaştırılmıştır. Türkiye'nin yer aldığı küme üyeleri hiyerarşik kümeleme yöntemi, K-Ortalamalar ve K-Kırpılmış Ortalamalar yöntemi ile saptanmaya çalışılmıştır. Üç farklı yöntem ile elde edilen kümeler karşılaştırıldığında benzer ülke profilleri aynı kümede olduğu gözlemlenmiştir. Çok boyutlu ölçekleme yönteminden elde edilen bulgular, kümeleme analizinden elde edilen bulguları destekler benzerlikte olduğu saptanmıştır. Ward, K-Ortalamalar ve K-Kırpılmış Ortalamalar yöntemleri ile elde edilen kümeler incelendiğinde Türkiye'nin özellikle İslam ülkelerinden olan Mısır, Pakistan, Kuveyt ile benzerlik gösterdiği gözlemlenmiştir. WVS doğrudan bireyler ile yapılan bir araştırma türü olduğundan benzerlikte kültürel etkinin payı da olduğu söylenebilmektedir. Türkiye belirtilen İslam ülkelerinin dışında eski Soyvet ülkelerinden olan Rusya, Ukrayna, Estonya, Gürcistan, Beyaz Rusya, Kırgızistan, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Ermenistan ile Ward yöntemine göre aynı kümede yer almaktadır. Uygulanan yöntemler sonucu elde edilen bulgular da incelendiğinde üç yöntem sonucunda ortaklaşan ülkeler Ermenistan, Rusya ve Ukrayna'dır.