Correlation between Materials and Spaces in Three Dimensional Textiles
General Material Designation
[Thesis]
First Statement of Responsibility
Destanoğlu, Esat
Subsequent Statement of Responsibility
Atalayer, Günay Aykaç
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
Marmara Universitesi (Turkey)
Date of Publication, Distribution, etc.
2019
GENERAL NOTES
Text of Note
233 p.
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
Master's
Body granting the degree
Marmara Universitesi (Turkey)
Text preceding or following the note
2019
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
Tekstilin temeli olan plastik yapıdaki liflerin, birbiri ile kesişmesi ile oluşan dokuma; eni, boyu ve derinliği olan üç boyutlu bir yapıdır. "Üç Boyutlu Tekstillerde Malzeme ve Mekan İlişkisi" adlı tez çalışmasında amaç; liflerin mikro ölçekteki plastik yapısı, dokuma, örme, dikiş, baskı, nakış, düğüm, bağlama gibi tekstil teknikleri ile elde edilen üç boyutlu rölyef etkiler yanında, farklı malzemeler ve tekniklerle yapılan daha büyük boyuttaki, içine girilen, etrafında gezilebilen, heykelsi üç boyutlu tekstillerin incelenmesidir. Tekstilde üç boyutu elde etmek için kullanılan teknikler, malzemeler, üç boyutlu tekstillerin bu malzemeler ve mekanlarla ilişkisi, etkileşimi ve bazı durumlarda mekanın kendisi olduğu görülmektedir. Endüstri devrimi, teknoloji, geliştirilen yeni nesil lifler gibi etkiler, tekstilin özelliklerini geliştirmiş ve tanımını genişletmiştir. Tekstilin sürekli gelişen bu plastik ve yapısal olanakları, 20. yüzyılda hızla değişen sanat akımları ile birleşmiştir. Sanat disiplinleri arasındaki sınırların kalkması, Çağdaş sanatla gelen bağımsız ve özgürlükçü ifade tarzı, sanat ve zanaat işbirliğini savunan Bauhaus gibi kurumlar, uluslararası sanat organizasyonları, 1. Lozan bienalindeki Abakanowitzch'in üç boyutlu devasa tekstil heykelleri gibi etkenler ile tekstil, diğer sanat disiplinlerinde kullanılan bir malzeme,bir araç olmuş, başlı başına zengin bir ifade dili oluşturmuştur. 20. yüzyıla kadar, zanaat, dekoratif ve süslemeci sanat, el sanatları gibi isimlerle adlandırılan tekstil, artık lif sanatı, serbest tekstiller, tekstil sanatları gibi isimlerle, sanat olarak kabul görmeye başlamıştır. "Üç Boyutlu Tekstillerde Malzeme ve Mekan İlişkisi" adlı tez çalışması, üç bölümden oluşmaktadır. Tezin "Malzeme ve Mekana Genel Bakış" adlı ilk bölümde, malzeme ve mekan konusu daha çok ilgili olduğu alanlar olan, mühendislik, malzeme bilimi ve mimari gibi genel ve endüstriyel anlamlarında açıklanmıştır. Bu bölümde, malzeme ve mekan tanımlanırken, somut anlamları yanında, felsefi ve sanatsal anlamlarına da değinilmiştir. Malzeme ve mekan kavramlarının, tarihsel gelişim sürecindeki farklı dönemlerde, farklı şekillerde algılanıp değerlendirildiği gözlenerek anlatılmıştır. "Tekstilde Malzeme ve Mekan" adlı ikinci bölümde, tekstil, malzeme ve mekan kavramları irdelenirken, özellikle tarihsel süreçteki gelişmelerinde, sosyolojik, kültürel, teknolojik, coğrafi etkileri yanında, insanın duygu, düşünce ve hislerinin de bu gelişmelerle çok yakından bağlantılı olduğu gözlemlenmiştir. Bu çok yönlü etkilerin, yaratıcı çalışmalar yapan sanatçı ve tasarımcıya katkıları açıklanmaya çalışılmıştır. Tekstilin temel malzemesi olan liflerin çeşitleri, yapısı ve nitelikleri incelenip, liflerin tekstil ürününe kattığı teknik ve karakteristik özelliklerin altı çizilmiştir. Bu bölümde ayrıca, lif özellikleri ve teknolojik imkanların, tekstile, teknik tekstil ve akıllı tekstil özellikleri kazandırdığı ve bu özelliklerin endüstriyel ve sanatsal tekstilde nasıl kullanıldığı anlatılmıştır. Bu tekstillerin özellikle ana konusu mekan olan mimari ile etkileşimi, iç ve dış mekanda kullanım alanları, mekânsal tekstiller ve aslında mekanı oluşturan tekstiller olduğuna değinilmiştir. "Tekstilde Üç boyut, Malzeme ve Mekan İlişkisi" başlığı altındaki üçüncü bölümde ise, konuya üç boyut(hacim) olarak yaklaşılmıştır. Bu bölümde, hammadde, lif yapısı ve üretim tekniği olarak üç boyutlu bir nesne olan tekstilin, tekstil malzemesi ve teknikleri yanında, yeniden yorumlanıp, farklı teknik ve malzemelerle yeniden üretilmesi ele alınmış, bu şekilde mikro ölçekte ve büyük ölçekte hacimlendirilerek, bir hacmi çevreleyerek ya da hacmi doldurarak meydana getirdiği üç boyutlu nesnenin, malzeme ve mekan ilişkisi ele alınmıştır. Üç boyutun aslında görsel sanatların tümünde ortak bir amaç olduğu anlatılmış, tekstilin zanaatten, sanata geçme aşamalarına yer verilmiş, ayrıca üç boyutlu, sanatsal ve heykelsi tekstilllere uygun, örnek çalışmalara yer verilmiştir. Son olarak, tezin içeriği ve amacına çok uygun gördüğümüz bir proje olan, farklı malzemeler ve farklı mekanları kullanan sanatsal bir yaratıcılık eylemi "Dokumaca" etkinliğinde ki hacimli-heykelsi tekstiller ve bu heykelsi tekstil nesnelerin sergilendiği mekanlar yorumlanmıştır. Deneysel dokumalar kısmında ise, tezin temel dayanağı olarak, sistemli bir yaklaşımla, farklı malzemeler ve örgüler kullanılarak dokunan deneysel dokuma örnekleri, karşılaştırmalı yüzeyler olarak değerlendirilmiş ve yorumlanıp tablolar hazırlanmıştır.