Milli Saraylara Bağlı Son Dönem Osmanlı Saray, Kasır Ve Köşklerde Kullanılan Kumaşların Üslup, Desen Ve Motiflerinde Batılılaşma Etkileri
General Material Designation
[Thesis]
First Statement of Responsibility
Bilgin, Burcu Rümeysa
Subsequent Statement of Responsibility
Arık, Sibel
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
Marmara Universitesi (Turkey)
Date of Publication, Distribution, etc.
2019
GENERAL NOTES
Text of Note
211 p.
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
Master's
Body granting the degree
Marmara Universitesi (Turkey)
Text preceding or following the note
2019
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
En eski sanat dallarından biri olan dokuma sanatı bu topraklarda yüzyıllardır varlığını sürdürmüş ve Selçuklu döneminden başlayarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde de büyük gelişim göstermiştir. Bu sanatın en değerli malzemelerinden olan ipek, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ekonomik kaynak ve prestij unsuru haline gelmiş, Osmanlı ticaretinde önemli bir yere sahip olmuştur. Sadece toplumun yönetici kısmının kullanabildiği ipekli dokumalar aynı zamanda başka hükümdarlara hediye etmek amaçlı olarak da dokunmuştur. 17.yy'da sanatsal ve teknik açıdan en parlak dönemini yaşayan Osmanlı dokuma sanatı 18.yy'dan itibaren Avrupa'da sanayi devriminin gerçekleşmesiyle birlikte neredeyse durma noktasına gelmiştir. Türk dokumacılık sanatının son dönemini temsil eden ve batılılaşmanın etkisiyle kurulan Hereke Fabrikası, dokuma sanatına farklı bir bakış açısı kazandırarak önemli bir yere sahip olmuştur. Hereke Fabrikası 1843 yılında kurulmuş olup, 1845 yılında Hereke Fabrika-i Hümayun-u adını alarak bir İmparatorluk fabrikasına dönüşmüştür. Hereke Fabrikası ürettiği çok çeşitli ve yüksek kaliteli kumaşlar ile son dönem yapılan Saray, Köşk ve Kasırların perdelik, döşemelik tefrişinde büyük rol oynamıştır. Tez çalışmamızda öncelikle Hereke Fabrikası dokumalarının kullanıldığı Saray, Köşk ve Kasırların tarihsel süreci, Hereke Fabrikasının tarihi ve Hereke kumaşlar genel olarak ele alınmıştır. Ayrıca fabrikada üretilen batı etkili kumaş desenleri tespit edilerek detaylı olarak konu edilmiştir. Bu çalışmada Barok, Rokoko, Neo-Klasik, Ampir ve Art Nouveau gibi batı sanat üsluplarının hakim olduğu desenler saptanmış ve bu üsluplar tek tek ele alınmıştır. Bunun yanı sıra desenler ile tefriş edilmiş mekanlar belirlenerek bu mekanlarda fotoğraflama ve incelemelerde bulunulmuştur. Bununla beraber desenlerin renkleri ve varyantları belirlenmiştir. Tez çalışmamızın katalog kısmında ise söz konusu desenler çizilerek üslup özelliklerine göre ayrılmıştır. Yaptığımız bu araştırma ve katalog çalışması ile genel olarak Hereke Fabrikasının ürettiği batı etkili desenler saptanmış ve üslupları ile değerlendirmeleri sağlanmıştır.