عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Number
TL56276
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
tur
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
Başarılı yaşlanma Ve Türkiye için Bir Program Denemesi = Successful Aging and an Experiment for Turkısh Sample
General Material Designation
[Thesis]
First Statement of Responsibility
Çelebi, Çiğdem Demir
Subsequent Statement of Responsibility
Yüksel, Müge Yukay
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
Marmara Universitesi (Turkey)
Date of Publication, Distribution, etc.
2020
GENERAL NOTES
Text of Note
401 p.
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
Ph.D.
Body granting the degree
Marmara Universitesi (Turkey)
Text preceding or following the note
2020
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
Bu araştırmanın amacı, "Başarılı Yaşlanma Programı"nın yaşlı bireylerin başarılı yaşlanma, yılmazlık ve kendini bilme düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın amacına uygun gerçekleştirilmesi için karma araştırma yönteminden faydalanılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında öncelikle yaşları 50-59 arasında olan 15, daha sonra yaşları 60 ve üzerinde olan 16 yaşlı bireyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilerek yaşlılık algıları ve başarılı yaşlanmaya yükledikleri anlamlar keşfedilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda ortaya çıkan temalar şu şekilde sıralanmıştır: 1) yaşam biçimi, 2) sağlık, 3) gelecek, 4) kişisel gelişim, 5) başa çıkma mekânizmaları, 6) sosyal katılım. Orta yetişkinlerden elde edilen veriler doğrultusunda bu bireylerin kendilerini yaşlılığa uzak gördükleri fark edilmiş, araştırmanın ileriki aşamalarındaki çalışmalara 60 yaş ve üzerindeki bireylerle devam edilmiştir. 60 yaş ve üzerindeki bireylerin başarılı yaşlanma düzeylerini belirlemesi amaçlanan Başarılı Yaşlanma Ölçeği'nin geliştirilmesi, 60 yaş ve üzerindeki bireylerin başarılı yaşlanma durumlarının ortaya konması ve Başarılı Yaşlanma Programı'nın etkililiği çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında yaşlıların başarılı yaşlanma durumlarına ilişkin betimsel bir tablo oluşturulması ve Başarılı Yaşlanma Programı'nın etkililiğinin tespit edilmesi amacıyla Başarılı Yaşlanma Ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmanın birinci aşamasında gerçekleştirilen 60 yaş ve üzerindeki bireylerden elde edilen veri analizinde ortaya çıkan temalar ile alanyazın göz önünde bulundurularak ölçeğe dair bir madde havuzu oluşturulmuştur. 84 madde ile 600 yaşlı bireyden veri toplanmış, 521 veri ile geçerlilik ve güvenilirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizlerde Başarılı Yaşlanma Ölçeği'nin KMO değeri .97, bulunmuş; geçerlilik ve güvenilirlik analizlerine devam edilmiştir. Madde yükleri .74 ile .84 arasında değişen 19 maddelik BYÖ'nün toplam varyansın %61.42'sini açıkladığı görülmüştür. BYÖ'nün açımlayıcı faktör analizi çalışmaları sonrasında doğrulayıcı faktör analizi çalışmalarına geçilmiş ve gerçekleştirilen iki modifikasyondan sonra model uyum indeksleri kabul edilebilir düzeyde tespit edilmiştir (χ2/df= 2.24, RMSEA= .069, CFI= .922, TLI= .911, SRMR= .067). BYÖ'nün ölçüte bağlı geçerliliğin belirlenmesi için Hazer ve Özsungur (2017) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Başarılı Yaşlanma Ölçeği ile Kalınkara ve Kapıkıran (2017) tarafından geliştirilen Yerinde Yaşlanma Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda BYÖ'nün her iki ölçekle de orta düzeyde anlamlı ilişki gösterdiği görülmüştür. BYÖ'nün toplam puan Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı ilk araştırma grubunda .96 ve ikinci araştırma grubunda .90 olarak hesaplanmıştır. Başarılı Yaşlanma Ölçeği'nin geliştirilmesinin ardından üçüncü aşamada araştırmaya katılan yaşlıların başarılı yaşlanma durumlarına ilişkin tablo oluşturulması için gerekli analizler gerçekleştirilmiştir. Bu analizler doğrultusunda yaşlıların başarılı yaşlanma durumlarının yaş, şehir, çocuk sayısı, eğitim düzeyi, medeni duruma göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Araştırmanın dördüncü aşamasında nitel veriler göz önünde bulundurularak 60 yaş ve üzeri bireylerin başarılı yaşlanma, yılmazlık ve kendini bilme düzeylerinin yükseltilmesi amacıyla sekiz haftalık Başarılı Yaşlanma Programı geliştirilmiştir. Programın geliştirilmesinde araştırmanın birinci aşamasında elde edilen nitel veriler temel alınmış, içerik literatür bilgisiyle zenginleştirilmiştir. Programın etkililiğinin sınanması için öncelikle sekiz haftalık bir psikoeğitim programı geliştirilerek uygulama yapılmış, süreçte elde edilen gözlemler ve elde edilen nicel bulgular beklendiği düzeyde olmadığı için asıl deneysel çalışma Narrative Terapi, Farkındalık Terapisi ve Yaşamı Gözden geçirme Terapisi yaklaşımlarından yararlanılarak grupla psikolojik danışma uygulaması biçiminde gerçekleştirilmiştir. Deneysel işlemin başlangıcında deney ve kontrol gruplarına Başarılı Yaşlanma Ölçeği, Yetişkin Yılmazlık Ölçeği ve Kendini Bilme Ölçeği uygulanmış, gerçekleştirilen analizler sonucunda her iki grubun ortalamaları arasında herhangi bir fark bulunmamıştır. Çalışma grubunu grubunu oluşturan bireylerin Başarılı Yaşlanma Ölçeği, Yetişkin Yılmazlık Ölçeği ve Bütünleşik Öz Bilgi Ölçeği'nden aldıkları son test puanlarının ortalamalarının deney ve kontrol grubuna göre anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U analizi sonucunda grupların sıralama ortalamaları arasında farklılık anlamlı bulunmamıştır. Deney grubunun Başarılı Yaşlanma Ölçeği ve kendini bilme ön test son test ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunup bulunmadığını belirlemek amacıyla yapılan Wilcoxon Analizi sonucunda sıralama ortalamaları arasındaki farklılık anlamlı bulunmamıştır. Yapılan çalışma sonucunda deney grubunun başarılı yaşlanma ve kendini bilme puanları önemli ölçüde artsa da anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Deney grubunun Yetişkin Yılmazlık Ölçeği ön test son test ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunup bulunmadığını belirlemek amacıyla yapılan Wilcoxon Analizi sonucunda ise sıralama ortalamaları arasındaki farklılık anlamlı bulunmuştur. Deneysel çalışmaların etkililiğinin analizi için son oturumda danışanlara yarı yapılandırılmış sorular sorulmuş, kazanımlarının belirlenmesi için bir etkinlik gerçekleştirilmiştir. Başarılı Yaşlanma Programı'na katılan yaşlıların oturumlarda duygularını başkalarıyla paylaşma, gevşeme egzersizi yapmayı öğrenme, tanımadığı insanlara karşı güven geliştirme, yeni arkadaşlıklar kurma, destek kaynaklarını fark etme, kendini daha iyi tanıma, kendini kabul edilmiş hissetme, kayıpla başa çıkmayı öğrenme, yaşamı olumlu ve olumsuz bütün yönleriyle kabul etme ve geleceğe dair umut kazanma gibi kazanımlar elde ettiği görülmüştür. Elde edilen nitel bulgular, deney grubuna uygulanan Başarılı Yaşlanma Programı'nın katılımcıların yaşlanma süreçlerine yönelik olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. Tezin sonunda elde edilen tüm bulgular literatür ışığında tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.
UNCONTROLLED SUBJECT TERMS
Subject Term
Aging
PERSONAL NAME - PRIMARY RESPONSIBILITY
Çelebi, Çiğdem Demir
PERSONAL NAME - SECONDARY RESPONSIBILITY
Yüksel, Müge Yukay
CORPORATE BODY NAME - SECONDARY RESPONSIBILITY
Marmara Universitesi (Turkey)
ELECTRONIC LOCATION AND ACCESS
Electronic name
مطالعه متن کتاب p
[Thesis]
276903
a
Y
