بررسی دانسیته استخوان و شیوع کاهش تراکم استخوان در کودکان مبتلا به JIA وارتباط آن با فاکتورهای خطراحتمالی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان مرکز طبی کودکان
General Material Designation
[پایان نامه]
First Statement of Responsibility
مریم نیک کار
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۱
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۷۱ص.
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری تخصصی
Discipline of degree
بیماری های کودکان
Date of degree
۱۴۰۱/۰۹/۲۳
Text preceding or following the note
۱۸
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
زمینه و هدف: JIAشایع ترین بیماری روماتیسمی سیستمیک در دوران کودکی است که در درمان این بیماران از داروهایی همچون گلوکوکورتیکوئید ها استفاده می گردد. عوامل مستعد کننده شکستگی استخوانی و استئوپروز شامل موارد زیرمی باشد :درمان طولانی با پردنیزولون، تشخیص قبلی پوکی استخوان ، سن بیمار ، ناتوانی زمینه ای ، مدت زمان بیماری و کاهش توده استخوانی بدن ؛ که به جهت وجود چندین فاکتور خطر در این بیماران برای ایجاد شکستگی و استئوپروز ، ارزیابی سلامت استخوانی جزئی از پیگیری های روتین در بیماران روماتولوژیک محسوب می گردد. با توجه به این که بیماران مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان در معرض عوارض گلوکوکورتیکوئید ها می باشند و تعداد مطالعات محدودی در این زمینه انجام شده است لذا ضروری به نظر میرسد بررسی دانسیته استخوانی و شیوع کاهش تراکم استخوانی در کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان و ارتباط آن با فاکتورهای خطر احتمالی به صورت کامل تر و با حجم نمونه بیشتر در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان مرکز طبی کودکان ( به عنوان قطب علمی اطفال کشور و بزرگترین مرکز ارجاع بیماری های روماتولوژیک کودکان) انجام پذیرد.مواد و روش ها: در این مطالعه سنجش تراکم استخوان BONE MINERAL DENSITOMETRY)) به روش DUAL-ENERGY X-RAY ABSORPTIOMETRY از ستون فقرات کمری و استخوان هیپ در کلیه بیماران مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان (JIA) مراجعه کننده به بیمارستان مرکز طبی کودکان در طی سال های 1399 و 1400 انجام شد و اطلاعات مربوط سن ، جنس، مدت زمان بیماری، مدت زمان درمان با کورتیکواستروئید، دوز روزانه استروید، شاخص توده بدنی و درمان با مکمل ویتامین D ، جمع آوری شده و ارتباط فاکتورهای خطر احتمالی فوق با میزان تراکم استخوان بیماران مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت.يافته ها: 80 بیمار مبتلا به JIA وارد این مطالعه شدند. 35 (43.8%) بیمار پسر بودند. میانگین طول مدت ابتلا به JIA برابر با 47.55 (+34.74) ماه و میانگین طول مدت درمان با کورتیکواستروئید برابر با 40.65(+32.84) ماه بود. میانگین دوز استروئید مصرفی برابر با 0.16(+0.13) mg/Kg/day بود. میانگین Z-score برای استخوان فمور برابر یا -0.7 (+ 0.89) و برای اسپاین برابر با 0.34 (+ 1.6) بود. بر اساس Z score استخوان فمور، 55 (68.8%) بیمار Z-score بالای -1، 22 (27.5%) بیمار Z-score بین -1 ,-2 (استوپنی خفیف) و 3 (3.8%) بیمار Z-score کمتر از-2 (استئوپنی شدید ) داشتند. بر اساس Z score استخوان اسپاین، 67 (83.8%) بیمار Z-score بالای -1، 9 (11.3%) بیمار Z-score بین -1 و -2 (استوپنی شدید) و 4 (5%) بیمار Z-score کمتر از -2 (استئوپنی شدید ) داشتند. در مقایسه ی بین این سه گروه بر اساس Zscore استخوان فمور (Z score<-2, -2 -1)، بیمارانی که سن بالاتری داشتند، به صورت معناداری Z score پایین تری داشتند (p=0.012)، همچنین تفاوت دوز استروئید بین سه گروه به صورت معناداری متفاوت بود (p=0.01)، بدین صورت که به ترتیب -2-1 بالاترین دوز استروئید را داشتند. در مقایسه ی بین این سه گروه بر اساس Zscore استخوان اسپاین (Z score<-2, -2 -1)، بیمارانی که سن بالاتری داشتند، (p=0.034)، طول مدت بیماری بیشتری داشتند (p=0.03) و برای مدت بیشتری تحت درمان با اسنروئید بودند (p=0.009) به صورت معناداری Z score پایین تری داشتند. توزیع جنسیتی و شیوع مصرف ویتامین D بین هیچ یک از گروه های مورد مطالعه تفاوت معناداری نداشتند. نتيجه گيري: این مطالعه با هدف بررسی دانسیته استخوان و شیوع کاهش تراکم استخوان در 80 کودک مبتلا به JIA وارتباط آن با فاکتورهای خطراحتمالی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان مرکز طبی کودکان انجام گرفت. یافته های ما نشان داد Zscore استخوان فمور بیمارانی که سن بالاتری داشتند، به صورت معناداری Z score پایین تری داشتند و بر اساس Zscore استخوان اسپاین، بیمارانی که سن بالاتری داشتند، طول مدت بیماری بیشتری داشتند و برای مدت بیشتری تحت درمان با استروئید بودند به صورت معناداری Z score پایین تری داشتند. در این مطالعه ارتباطی بین جنسیت و مصرف مکمل ویتامین D و Z score فمور و اسپاین وجود نداشت. بیمارانی که سن بالاتری دارند، مدت زمان بیشتری از بیماری آنها میگذرد و تحت درمان طولانی تر با استروئید هستند، خطر استئوپنی شدید و استئوپنی بیشتر است و این دسته از بیماران از اقدامات پیشگیرانه سود بیشتری خواهد برد.