تدوين راهنمای اخلاق در آموزش پزشکی مبتنی بر باورهای دينی و فرهنگی کشور
General Material Designation
[پایان نامه]
First Statement of Responsibility
نازآفرين قاسمزاده
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۹۷
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۴۶۶ص
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری تخصصی(PhD)
Discipline of degree
اخلاق پزشکی
Date of degree
۱۳۹۷/۰۶/۰۵
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
مقدمه: هدف از برنامههاي آموزش پزشکي، تربيت پزشکاني است که دانش و مهارتهاي لازم را براي ارائه خدمت و طبابت در چارچوبي قانوني و اخلاقي بدست آورند. با توجه به اهميت نقش دانشگاههاي علوم پزشکي در تعليم و تربيت پزشكان كارآمد اخلاقمدار در اين مطالعه تلاش بر آن است تا به تبيين اصول و استانداردهاي اخلاقي مربوط به انواع موقعيتهاي آموزش پزشکي پرداخته و سپس با توجه به فرهنگ جامعه ما که صبغه اسلامي دارد و اخلاق آموزش را خواه و ناخواه با نظام ارزشي اسلامي مرتبط ميسازد، راهنمايي كاربردي مبتني بر فرهنگ اسلامي و عرف جامعه جهت رعايت اصول اخلاقي در انواع موقعيتهاي آموزش پزشکي ارائه شود تا هم پزشکي به شيوهاي اخلاقي آموزش داده شود و هم حقوق اساتيد، دانشجويان و سوژههاي آموزشي رعايت شود.روش کار: اين پژوهش يک مطالعه جامع ترکيبي است که داراي چند بخش اصلي و مجزا است، قسمت اول آن شامل دستيابي به مباني نظري ملاحظات اخلاقي آموزش پزشکي بر اساس باورهاي ديني و فرهنگي بوده که طي سه مطالعه ميداني کيفي فنومنولوژي شامل بررسي تجارب بيماران از جنبههاي اخلاقي جنبههاي اخلاقي آموزش باليني کنار بستر آنان و مطالعه کيفي درک و تجارب اساتيد باليني و دانشجويان از جنبههاي اخلاقي آموزش باليني, نظرات، دغدغههاي و مباني ذهني افراد درخصوص جنبههاي اخلاقي آموزش پزشکي شناسايي شد. سپس يک مطالعه تطبيقي که شامل شناخت ديدگاههاي مؤثر در تصميمگيريها و سياستهاي موجود در مورد مسائل اخلاقي آموزش پزشكي جهان بود انجام شد و اين مباني از منظر نگاه اسلامي و غيرديني بررسي شدند. پس از استخراج اين مباني نظري و معرفتي قسمت دوم پايان نامه که تدوين راهنماي اخلاقي کاربردي در آموزش پزشکي بود انجام شد که طي سه مرحله شامل تهيه پيش نويس اوليه بر اساس نتايج مرحله اول، بررسي پيش نويس توسط صاحبنظران و تکميل نهايي راهنماي اخلاقي انجام شد. يافتهها: در اين مطالعه با 36 نفر (16 بيمار و 12 عضو هيئت علمي آموزش باليني و 8 دانشجوي پزشکي) مصاحبه شد و 10 تم اصلي استخراج شد که تربيت مبتني بر فضيلت دانشجويان براي هر سه گروه بسيار مهم بود. در مطالعه تطبيقي 214 راهنماي اخلاقي جهاني در خصوص راهنماي آموزش باليني، راهنماي رفتار حرفهاي معلمي و دانشجويي و وظايف اساتيد و دانشجويان استخراج شد که در آنها به حفظ کرامت انساني افراد اشاره شده بود. همچنين مباحث اصلي در آموزش باليني شامل اخذ رضايت، حفظ حريم خصوصي و ارزيابي سود و زيان و نظارت موثر بر دانشجويان مورد وفاق جهاني بود. نکات اختلافي اصلي بيشتر در خصوص استفاده آموزشي از حيوانات و جسد سرد بود که در برخي از کشورها استفاده آموزشي از اين دو سوژه آموزشي را مورد سوال قرار دادهاند و از دوره آموزش پزشکي حذف کردهاند.نتيجهگيري: در تمام دنيا در آموزش دانشجويان پزشکي تلاش بر آن شده است که آموزش بگونهايي باشد که ارزشهاي انساني و اخلاقي دانشجويان حفظ شود و از سوژههاي آموزشي به عنوان ابزار آموزشي استفاده نشود و احترام به حيات و کرامت در دانشجويان نهادينه شود. آنچه ضامن حفظ اين آموزش است تاكيد بر ملاحظات اخلاقي مبتني بر رعايت حقوق طرفين سوژه آموزشي و دانشجويان و اساتيد است. لذا در اين پاياننامه راهنماي اخلاقي استفاده از حيوانات براي آموزش پزشکي، راهنماي اخلاقي آموزش پزشکي از طريق همکلاسي، با مشارکت بيمارنما، با مشارکت بيمار و راهنماي اخلاقي استفاده آموزشي از جسد تدوين شد تا باعث ايجاد حساسيت اخلاقي در آموزش پزشکي شود و ضمن تجلي اهميت نقش محيط آموزش و دانشگاهها و اساتيد به عنوان الگو براي دانشجويان، نسل آينده پزشکي اخلاقي تربيت شوند و بتوانند در بالين بيماران تصميمات اخلاقي اتخاذ نمايند.