نسخه حاضر در كتابخانه دانشكده ادبيات دانشگاه تهران و كتابخانه مدرسه عالي شهيد مطهري (ره) موجود است.
Text of Note
نسخه چاپی موجود در آستان.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
Text of Note
آغاز: بسمالله ... الحمدلله جاعل العلم حیوة القلوب من الردی و نور الابصار من العمی و رافع اقدار العلما ...
Text of Note
انجام: ... الاشتغال بالعلم و شده الشوق فی الخوض فیه لیلا و نهارا حتی صارکلما تتوالی علیه الهموم و الاکدار.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
نوع جلد:
نوع کاغذ:
تزئینات نسخه:
Text of Note
نسخ
Text of Note
جلد مقوایی با روکش کاغذی آبی و عطف و لچک تیماج عنابی. (۳۲۸۷)
Text of Note
فرنگی
Text of Note
جدول مضاعف و کمند اندازی.
NOTES PERTAINING TO RESPONSIBILITY
Text of Note
الحاج شیخ علی معین العلماء.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
Text of Note
در حاشیه تصحیح صورت گرفته با اختصار (صح) می باشد.
Text of Note
حاشیه کتاب در ارتباط با متن است.
Text of Note
در حاشیه کلمات و عبارات جا افتاده متن نوشته شده است.
Text of Note
حواشی با نشان «منه» است.
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
نسخه دارای فهرست محتوا در ۲ صفحه ابتدا است.
CONTENTS NOTE
Text of Note
این نسخه شامل رسائل زیر می باشد: رساله الفرق بین الحق و الحکم، رساله فی قاعده ما یضمن بفاسده، رساله فی القبض، رساله فی القبض و حقیقه، رساله فی قاعده تلف المبیع قبل قبضه، رساله فی الاراضی الخراجیه، رساله فی بیع المعاطات، رساله بیان مسئله اجازه المالک عقدالفضول، رساله فی حرمان الزوجه من بعض الارث، رساله فی منجزات المریض، رساله فی الرضاع، رساله فی قاعده الید، رساله فی بعض الاحکام الدعاوی، رساله فی الولایات، رساله فی الوصیه، رساله فی المواریث، رساله فی القرض، رساله فی الوصیه، رساله فی المواریث است.
0
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
سید محمد مهدی بحرالعلوم (۱۱۵۵ ق. کربلا - ۱۲۱۲ ق. نجف) که با عناوین سید بحرالعلوم، علامه بحرالعلوم و بحرالعلوم هم شناخته میشود یکی از علمای دینی و فقیهان شیعه در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری بود. وی اشعاری به زبان عربی هم دارد. سید محمد مهدی فرزند سید مرتضی فرزند سید محمد بروجردی از سادات بروجردی بود. پدر وی به همراه خانواده به عتبات مهاجرت کرد و سید مهدی در سال ۱۱۵۵ قمری در کربلا به دنیا آمد.. در همین شهر کودکی و نوجوانی خود را گذراند و در حوزه دینی کربلا، مقدمات نحو و صرف و ادبیات و منطق و فقه و اصول را از پدر خود و سایر مدرسان آنجا فرا گرفت. در سنین نوجوانی دروس حوزوی را نزد پدر خود و هـمچنین وحید بهبهانی و شیخ یوسف بحرانی گذراند و به درجه اجتهاد نائل شد. در جوانی به نجف رفت و در آنجا به دلیل انجام کارهای عمومی و عام المنفعه از شهرت و نفوذ اجتماعی زیادی برخوردارشد. وی سپس به ایران مهاجرت کرد و چندسالی در مشهد بود و پس از آن مجددا به عراق بازگشت. وی در سال ۱۲۱۲ قمری در نجف درگذشت و همانجا دفن شد. نظر علامه محقق سید آل بحرالعلوم را در مورد ولایت فقیه، می توان در کتاب بلغة الفقیه یافت. بلغة الفقیه مجموعه چند رساله در گزاره های مختلف فقهی است که یکی از آنها رساله در موضوع اراضی خراجیه و دیگری زیر عنوان: (ولایات) به اسلوب فقهی و محققانه نوشته شده است. بحثهای عمده فقه سیاسی بلغة الفقیه در رساله (ولایات) بازتاب یافته که به شرح ترین نوشته در زمینه ولایت فقیه و مسائل حکومتی است.(1) آغاز ورود به بحث ولایت فقیه و اختیارهای نایبان عام امام غایب(ع) در این رساله، مانند سبک کتابهای گذشته است. ابتدا تأسیس اصل شده و سپس مراتب ولایت ذکر و دلیل هر کدام به ترتیب بیان شده است. ایشان در مورد ولایت فقیه عادل سه بحث را مطرح کرده است: اصل ولایت فقیه: وی با استناد به اجماع محصل و منقول و نصوص معتبره، ولایت را برای فقیه مسلّم و غیر درخور تردید بیان کرده و با استناد به دلیلهای عقلی مسأله را امری روشن و بی شبهه دانسته است.۲- محدوده اختیارات فقیه: وی بر این باور است که: امام(ع) به خاطر ریاست و حکومتی که بر مردم دارد، عهده دار امور مربوط به مصالح عمومی است و حفظ نظام ایجاب می کند در این زمینه امام را خلیفه و نایبی باشد. بعد نتیجه گرفته که اختیارات حکومتی امام(ع) ناگزیر در زمان غیبت به فقیه عادل واگذار شده است.۳-(… و اما الحوادث الواقعه و قوله: (مجاری الامور بید العلماء) وقوله(ع): هو حجتی علیکم) فان المتبادر منها عرفا استخلاف الفقیه علی الرعیة واعطاء قاعدة لهم کلیة بالرجوع الیه فی کل ما یحتاجون الیه فی امورهم المتوقفة علی نظر الامام.).۴- پذیرش ولایت عامه فقیه: در بخش ششم این رساله بر ولایت حسبه پرداخته و ولایت فقیه را نیز در این مورد بررسی می کند. مؤلف در اين كتاب مشكلات فقه و برخى قواعد آنرا حل نموده است.مانند مسأله حق و حكم، قاعده ما لا يضمن بصحيحه، احكام قبض، تلف مبيع قبل از قبض، اراضى خراجى، اجرت بر واجبات، معاطات، فضولى، منجزات مريض، حرمان زوجه از رباع، ولايت، رضاع، يد و بعض احكام دعاوى، فرائض وصيت و قرض.