عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
INTERNATIONAL STANDARD SERIAL NUMBER
Number
2345-3842
Number
2538-2969
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
فارسی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
مطالعه نگاره های نمادین خورشید در محراب و سنگ قبرهای محرابی قرن 4 تا 7 ه. ق
General Material Designation
[مقاله]
First Statement of Responsibility
نویسنده: شهربانو کاملی، احمد امین پور
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۶ص.
GENERAL NOTES
Text of Note
محراب و سنگ قبرهای محرابی، از دست ساخته های مهمی در ایران به شمار می روند که از کارکردهای دینی - آیینی متفاوتی برخوردارند. محراب مهم ترین مکان مسجد جهت بازنمایی قبله است و سنگ قبر، لوحی از مشخصات متوفی (نام، تولد، مرگ، مذهب) به نشانه تکریم و احترام برای متوفی است. سنگ قبرهای محرابی، به لحاظ فرمی شباهت بسیاری با محراب دارند. شباهت این دست ساخته ها، نه تنها در فرم ظاهری، بلکه در تزیینات ازجمله آیات قرآنی، ادعیه، اسلیمی و ختایی ها نیز مشهود است. یکی از مرسوم ترین نقوش در این دست ساخته ها، نگاره های نمادین وابسته به خورشید است. این مقاله باهدف شناخت مولفه های معنایی نقش خورشید، سعی در پاسخ به این مساله دارد که نماد خورشید در چه اشکالی، با چه مفاهیمی و با چه افتراق و اشتراک هایی در محراب و سنگ قبرهای محرابی قرن 7-4 ه.ق. جدا از کارکرد آیینی این دست ساخته ها بازنمایی شده است؟ لذا تلاش بر آن است تا با روش تحلیلی- تطبیقی، نمادهای خورشید در این دست ساخته ها، شناسایی و مفاهیم آن ها در ایران باستان و نیز پس از ظهور اسلام بررسی و درنهایت وجوه اشتراک و افتراق آن ها آشکار گردد. یافته ها بیانگر آن است که نماد خورشید در اشکال متفاوتی ازجمله دایره، چلیپا، گل نیلوفر و شمسه در این دست ساخته ها به کاررفته است. تداوم نگاره های خورشید در این دست ساخته ها بیانگر در هم آمیزی فرهنگ ایرانی – اسلامی است که در حکمت ایران باستان نمادی از نور و روشنایی (اهورامزدا) بوده و پس از اسلام نیز به عنوان تمثیلی از جلوه نور الهی به ویژه در نقش شمسه تجسم یافته است. از میان نگاره ها، نقش دایره بیشترین کاربرد را در محراب ها و گل نیلوفر در سنگ قبرها داشته و نقش شمسه و چلیپا در محراب ها حضوری پررنگ داشته و در سنگ قبرها مشاهده نشده است.
PIECE
Title
مطالعات تطبیقی هنر
Volume Number
شماره۱۳ علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ (۱۶ صفحه - از ۶۸ تا ۸۳)
Date of Publication
بهار و تابستان ۱۳۹۶
CORPORATE BODY NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (س)
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
محراب‌های اسلامی
Entry Element
Altars, Islamic
Entry Element
سنگ قبر
Entry Element
Epitaphs
Topical Subdivision
-- تاریخ
Topical Subdivision
-- History
Geographical Subdivision
-- ایران
Geographical Subdivision
-- Iran
a06
a06
a08
a08
مسجدها-- محراب
UNCONTROLLED SUBJECT TERMS
Subject Term
چلیپا ،گل چندپر ،نگاره خورشید ،سنگ قبرهای محرابی ،شمسه
PERSONAL NAME - PRIMARY RESPONSIBILITY
کاملی، شهربانو
PERSONAL NAME - SECONDARY RESPONSIBILITY
امین پور، احمد
ELECTRONIC LOCATION AND ACCESS
Electronic name
مطالعه نگاره های نمادین خورشید در محراب و سنگ قبرهای محرابی قرن 4 تا 7 ه. ق.pdf
Link text
لیبلیبل
AF
SM
257153
