پس از رحلت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله ، امامان معصوم و شیعیان پیوسته مورد ظلم و ستم غاصبان حکومت قرار میگرفتند. در چنین اوضاع سیاسی، شیعیان به عنوان اعتراض به حکومتهای غاصب، با راهنماییهای آشکار و پنهان ائمه اطهار علیهمالسلام از شیوههای «قیام و شهادت» یا «مهاجرت» استفاده میکردند. در این مهاجرتها زنان نیز همپای مردان در صحنههای سیاسی و اجتماعی حضور چشمگیری داشتند و با پوشش تشکیلاتی در نقل و انتقال پیامها و اطلاعات و اموال شیعیان نقش بسزایی داشتند. حضرت معصومه علیهاالسلام از جمله بانوانی بود که در زمان مأمون، به دنبال کوچ اجباری امام رضا علیهالسلام ، به بهانه دیدار امام علیهالسلام از مدینه به ایران هجرت کرد. در این نوشتار، پس از توضیح علل کلی هجرت، در رابطه با هجرت حضرت معصومه علیهاالسلام به مرکز تشیع 14 دلیل ذکر شده است. شهر قم اکنون به برکت وجود آن حضرت، بزرگترین پایگاه نشر و ترویج تشیع در جهان میباشد.