خبار مجعول نما در واقع اخباری هستند که در نگاه اول پیشتوانه عقلی یا قرآنی یا شرعی برای آنها وجود ندارد .با محور قرار دادن این تعریف، عمده اخبار مجعول نمای تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی را می توان به ۲ دسته تقسیم نمود :۱-اخباری عقیدتی در تعارض با عقاید مرسوم و مشهور امامیه .این اخبار ممکن است با عقاید و آموزه های سایر مذاهب اسلامی همخوانی داشته باشد .همچنین ممکن است با قرائت اقلیتی از امامیه نیز که چندان اعتنایی به ظواهر آیات و احادیث نکرده و یا آنها را ت╬ویل می نمایند، سازگار باشد .اما قرائت مشهور و مرسوم امامیه که مبتنی بر آیات قرآن کریم و احادیث اهل بیت:می باشد این اخبار را مخالف با مسلمات و ضروریات مذهب می داند .البته تذکر این نکته مفید خواهد بود که در اصطلاح کلامی فرقی عمده بین ضروریات مذهب با ضروریات دین وجود دارد و انکار ضروری مذهب سبب خروج از دایره دیانت نخواهد بود .۲-اخباری غیبی در تعارض با عقاید مرسوم و مشهور امامیه و یافته های علمی .مضمون این اخبار علاوه بر اینکه در تعارض با اخبار اهل بیت:می باشند .در عین حال با یافته های زیست شناسی و کیهانی دانشمندان مربوطه نیز مغایر می باشند .البته بایست توجه داشت که در مورد مخالفت خبری با یافته های علمی در میان محققین اختلاف وجود دارد .بنظر در صورت مخالفت خبری با یافته ای علمی و تجربی و نبود اخباری در ت╩ئید این یافته های علمی بصرف تمسک به سخنان ـ هر چند مسلم ـ دانشمندان علوم مربوطه نمی توان در مورد بطلان خبر مخالف، داوری نمود .مضاف براینکه خود یافته های علمی هر از چندی در معرض تغییر و تحول قرار می گیرند .تذکر لازم آنکه تفاوت فاحشی است بین خبری که با براهین عقلی مخالفت ما
UNIFORM TITLE
General Material Designation
شناسایی و ارزیابی سند و محتوای روایات مجهول نما در تفسیر علی بن ابراهیم قمی