تاثیر باورهای کلامی عبدالله بن قتیبه در تالیف کتاب (الامامه و السیاسه)
General Material Designation
[پایان نامه]
First Statement of Responsibility
/ اشرف کاظم پور نوش آبادی
Subsequent Statement of Responsibility
؛ استاد راهنما: محمد حسین رجبی دوانی؛ استاد مشاور: رسول رضوی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۲
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۹۰ ص.
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص. ۸۷ - ۹۰؛ همچنین به صورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
علوم حدیث (گرایش کلام و عقاید)
Date of degree
۱۳۹۲/۱۱/۲۷
Text preceding or following the note
۱۸
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
تاریخ نگاری در منابع اولیه، تحت تاثیر باورهای کلامی و اعتقادی و تعلقات قومی، سیاسی و اجتماعی مورخان بوده و گاهی تاریخ ارائه شده از سوی آنان دستخوش تحریف و تغییر قرار گرفته است و اگراین مطلب ثابت شود، پر واضح است که کتاب های آنان بدون بررسی علمی فاقد اعتبار بوده و بدن توثیق با سایر شواهد نمی توان آن را به عنوان یک منبع معتبر به شمار آورد. یکی از منابع اولیه تاریخی که در قرن سوم توسط عبدالله بن قتیبه به رشته تحریر در آمده «الامامة والسیاسه» معروف به «تاریخ خلفاء» می باشد که این کتاب به عنوان منبعی برای پژوهش های تاریخی دیگر نیز استفاده شده است. با توجه به اینکه ابن قتیبه به نقل وقایع تاریخ اسلام بعد از رحلت پیامبر(ص) پرداخته است می توان تاثیر باورهای اورا درباره ی راهنماشناسی، در این کتاب مورد بررسی قرار داد و با مقایسه کتاب «الامامة و السیاسه» با نقل های مشهورتاریخی نگاشته شده و دریافت تعارض در گزارش های ارائه شده در این کتاب با آیات و روایات مورد وثوق شیعه، می توان فهمید که باورهای کلامی نویسنده در نگارش کتاب دخیل بوده و او از نقل کامل تاریخ خودداری نموده است. این پژوهش به بررسی باورهای کلامی عبدالله بن قتیبه در تالیف کتاب «الامامة و السیاسه» پرداخته و به عبارت دیگر قصد دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا ابن قتیبه در نگارش این کتاب متاثر از باورهای کلامی خود بوده یا نبوده و این باورها را در نگارش خود دخیل کرده یا نکرده است؟ بر اساس این پژوهش ثابت می شود که او به اهل حدیث بصره منتسب بوده و همان گونه که در تاریخ ضبط و ثبت است این گروه (اهل حدیث بصره) با امیرالمومنین (ع) خصومت داشته اند و به افضل بودن ابوبکر بن ابی قحافه، عمر بن خطاب و عثمان بن عفان بر امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع) معتقد بودند و ابن قتیبه نیز که به این گروه منتسب است، به دلیل اعتقاد به عدم وجود نص بر خلافت و عدم اجازه جرح خلفا، به حذف فضایل امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع) و مطاعن خلفا و تحریف تاریخ، دایر مدار باورهای کلامی خود زده و اعتقادات خود را به رشته تحریر در آورده است. در نهایت در سایه ی این پژوهش می توان ابراز داشت که کتاب «الامامة و السیاسه» ابن قتیبه بجز در مواردی که مطابق با نقل های مشهور تاریخی نگاشته شده است،خالی از اشکال نبوده و نمی توان تمام و کمال آن را پذیرفت. واژگان کلیدی: الامامة و السیاسه، باورهای کلامی، ابن قتیبه، امیرالمومنین، خلفای سه گانه، تاریخ نگاری