دین اسلام بر اساس نصوص و ظواهر آیات و روایات، احکام فقهی گستردهای را برای تمام تکالیف فردی و اجتماعی مردم بیان کرده است. با توجه به آنکه عدهای از افراد جامعه به دلایل مختلف دچار نواقصی در اعضا و به دنبال آن محدودیتهایی در مورد نیازهای خود میگردند تامین و تبین نیاز فردی و اجتماعی آنان در زمینه احکام و تکالیف شرعی شریعت اسلامی موجب پیشرفت و بالندگی در زندگی این افراد است.دین مقدس اسلام به احکام معلولان توجه ویژهای داشته است از اینرو در ابواب مختلف فقهی احکام آنان را با عناوینی مثل مریض، معیوب، مجروح، سقیم، علیل، ناقص العضو، ناقص الخلقه، ناقص العقل، ذویالاعذار و... میتوان مشاهده کرد. و نیز با نگرش دقیق با استفاده از قواعد فقهی چون قاعده لاضرر، لا حرج، المیسور و ... میتوان احکام فقهی فردی و اجتماعی معلولان را در مواردی که نصوص و روایاتی در ارتباط با تکالیف شرعی آنان وجود ندارد، استنباط نمود.در این رساله تلاش بر این است که با بررسی هرچه بیشتر احکام فقهی معلولان در بابهای مختلف فقهی نظیر طهارت، نماز، حج، جهاد، نکاح و... اصول و مبانی حاکم در وظایف فردی و اجتماعی آنان روشن شود.کلید واژه: احکام، فقه، مبانی فقهی، معلولان، ناقص العضو.