قیام مشروطه، یک تجربه دو پهلو و شیرین - تلخ بود که از سویی تبلور روح انقلابی مردم مسلمان و جهاد ضد استبدادی و ضد استعماری علمای امت و از سویی نقطه عطف تحولات بزرگ در نظام سیاسی - فرهنگی کشور در نوع ارتباط آن با تمدن غرب بود. اظهارات و مواضع دو تن از فقهای بزرگ و مجاهد شیعه در باب مشروطیت، مورد توجه است. زیرا هر دو جزو رهبران تئوریک و سیاسی نهضت مشروطه بودند. رساله تنبیه الامه و تنزیه المله مرحوم علامه نائینی را برخی، یکی از بهترین مانیفستهای فقهی به نفع مشروطهخواهی دانستهاند و از سویی نیز سخنان و رسالههای شیخ فضلالله نوری شهید، که خود ابتدا از رهبران اصلی مشروطهخواهی در صحنه (تهران) بود و سپس به تدریج در نگرانی از جهتگیریهای سکولار برخی مشروطهخواهان، تبدیل به منتقد بعضی از شعارهای مشروطهخواهان شد، یکی از شفافترین موضعگیریهای فقهی - سیاسی در نقد مشروطیت بدون دفاع از استبداد بوده است. در این کتاب، بخشهایی از مواضع فقهی سیاسی هر دو بزرگوار نقل و دستهبندی شده است. در پایان قرائت این نقل قولها میتوان دانست که علیرغم برخی مشهورات و القائات، مبانی فقهی و اهداف سیاسی نائینی و شیخ فضلالله نوری علی الاصول، یکی است و تفاوت در مصادیق سیاسی و بحثی اصطلاحا صغروی است. به عبارت دیگر نه علامه نائینی طرفدار مشروطه غربی است و نه شیخ شهید، طرفدار استبداد و ضدمشروطه
UNIFORM TITLE
General Material Designation
مشروطه شرعی و مشروطه شرطی
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
بازخوانی نظریات میرزای نائینی (ره) و شیخ فضلالله نوری (ره)