افعال کودک ممیّز در سه جهت قابل بحث است.1ـ عبادات کودک 2ـ معاملات کودک 3ـ حدود و قصاص و دیات کودک ممیّزدر مورد عبادات اولّین مطلبی که باید مورد توجّه قرار گیرد بحث تبعیّت کودک است از والدین در وطن چون، قصر یا اتمام خواندن نماز کودک یا صحّت روزه او متوقف بر مشخص بودن وطن او میباشد.در مورد تبعیّت باید گفت که طفل قبل از بلوغ تابع والدین است در وطن، حتّی بعد از بلوغ نیز مادامیکه عرفاً حیثیت استقلال ندارد تابع است.در مورد عبادات کودک باید گفت که به نظر فقهای امامیه و عامه عبادات کودک صحیح است، البتّه، در مورد حج کودک باید گفت که حکم به صحّت به معنای این نیست که حجِ قبل از بلوغ او کفایت از حجة الاسلام بکند. همچنین در تعلّق خمس و زکات به اموال کودک و نحوه پرداخت آن توسط خود او و یا ولی او اختلاف است.در مورد معاملات باید گفت که عقودی مثل وقف، هبه، رهن، ضمان، صلح، مضاربه، ودیعه، مساقات، مزارعه، بیع، وکالت، طلاق، نکاح و اجاره صبی باطل است، هم به نظر امامیه و هم به نظر عامّه.البتّه اجیر شدن صبی توسط ولّی با رعایت مصلحت صحیح است. و در مورد بیع نیز بین در اهل سنّت اختلاف است.ولی صدقه او در امور خیر بعد از ده سالگی صحیح است، طبق نظر امامیه و طبق نظر عامه اختلاف است.ذبح او صحیح است و عاریه او با اذن ولی صحیح است و حواله او نیز با اذن ولّی صحیح است.همچنین دعاوی صبی پذیرفته نمیشود مگر در صورتی که به او ظلم شده باشد، که از ولّی او خواسته میشود تا طرح دعوی کند. و شهادت نابالغ نیز پذیرفته نیست مگر بر شهادتی که منجر به زخم شود.در مورد حدود طبق نظر امامیّه و عامه شروط اجرای آن بلوغ است هر چند که در مورد بعضی از اسباب حدود حاکم به صلاحدید خود میتواند کودک را تعزیر کند.و کودک ممیّز نیز در صورتی که مرتکب قتل شود، قصاص نمیشود و عاقله او باید دیه بپردازند.صبی و مجنون جزء عاقله محسوب نمیشوند.کلید واژهها: تمییز ـ ودک ممیّز ـ بلوغ ـ رشد ـ عبادت ـ معامله