عنوان

نقد نظریه ابن سینا در تبعیت دلالت الفاظ از اراده متکلم

Title Proper

نقد نظریه ابن سینا در تبعیت دلالت الفاظ از اراده متکلم

First Statement of Responsibility

علیرضا مزینانی

Text of Note

تبعیت یا عدم تبعیت دلالت الفاظ از اراده متکلم، از جمله مسایل پراهمیت در دانش منطق است. در این مسئله، دو پرسش اساسی، قابل طرح است: نخست آن‌که معنای تبعیت دلالت الفاظ از اراده متکلّم چیست؟ و دیگر آن‌که آیا دلالت آن‌ها، تابع اراده متکلّم است یا نه؟ در پاسخ به پرسش نخست، امام خمینی بر اساس قاعده «الغایه تحدّد فعل الفاعل»، پاسخی دقیق و قابل توجه ارائه نموده است. در پاسخ به دومین پرسش، برخی دلالت را مطلقاً تابع اراده متکلم، عده‌ای مطلقاً تابع وضع و عده‌ای دیگر، دلالت الفاظ بر معانی را تابع اراده‌ای می‌دانند که بر قانون وضع استوار باشد. مؤیّد نظریه اخیر، آن است که اگر متکلّمِ هوشیار، لفظ را به غرض رساندن معنای مرادش به کار بَرد، قطعاً قرائنی برای دلالت لفظ به آن معنا خواهد آورد و از این رو، مورد مذکور را می‌توان جزء موارد تبعیت دلالت لفظ از اراده متکلم برشمرد.

Entry Element

اراده متکلم;دلالت لفظی;معنا;

Uniform Resource Identifier

مقاله;