به نام خدای کعبه ، خدای نور، خدای هستی « ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا ومن کفر فان الله غنی عن العالمین » حج راهی است که بندگان به سوی خدا می پویند . حج ، هماهنگی با عالم بالاست ، هم خطی خاکیان با افلاکیان وهم شکلی فرشیان با عرشیان است . حج درتاریخ بشری پیشینه ای کهن وقدیمی داشته وهمواره اززمان پایه گذاری کعبه _ بیت الله _ درتمامی اعصار مورد توجه آدمی بوده وانسان خودرا نیازمند به این فرضیه الهی دانسته است . عقل ونقل ، هردو به نحوی شهادت می دهند که انسان جهت برخورداری اززندگی معنوی وسعادتمندانه نیازمند بجای آوردن حج است ودرواقع _ بنابر سخن امام صادق(ع) _ عامل بی نیازی انسان دراین دنیای پرنیاز است . درعصر حاضر ، بجای آوردن این فریضه الهی بیش ازهرزمان دیگر احساس می شود واین واقعیت را می توان ازرویکرد وتوجه جهان اسلام به مسئله حج دانست . این امر مسئولیت حوزه های علمیه وطلاب _ که همیشه احیاگر ومبلغ فرامین الهی وفرایض خدای متعال می باشند _ را درزمینه پژوهش وتحقیق پیرامون این موضوع سنگین تر می سازد ومی بایستی که اسرار رمزوفلسفه این واجب الهی _ حج _ رابرای نسل جوان ومذهبی درتمامی جغرافیای اسلام پاسخگو باشند . لذا در راستای تحقق این مهم ، ما موضوع پایان نامه خود را « فلسفه و آداب حج» انتخاب کرده ایم باشد که اهداف و اسرار این فریضه الهی حج در فضای تمامی جوامع بشری حاکم گردد . لازم است عنوان کنیم مباحث این « پایان نامه» عبارتند از: تعریف و تبیین موضوع، تاریخچه حج، اسامی کعبه در قرآن، اهمیت حج در آیات و روایات، اصول بین المللی حج، اهداف و منافع حج، حج در کلام ولایت، ویژگی های حرم، مناسک و اسرار حج. در تحقیق حاضر تلاش بر این است که این فرضیه ثابت گردد که حج در میان واجبات از جایگاه ویژه ای برخوردار است و جزء کامل ترین و جامع ترین برنامه های الهی است.