تحقیق حاضر درباره فتنه و ابتلاپ است و از میان انواع معانی فتنه، که به ده معنای ان اشاره شده، درباره ابتلا و امتحان بحث را باز کرده و سپس، اسباب ابتلاء، ابتلاء اقوام و پیامبران، فلسفه امتحان، در رابطه با علم الهی و اختیار انسان و عکس العمل انسانها در امتحان را مورد تحقیق قرار داده، در این تحقیقات از منابع شیعه و سنی استفاده شده و با استناد به دو ثقل اکبر و اصغر یعنی قرآن و حدیث مسائل مربوط به موضوع، تبیین گردیده است. در این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این تحقیق اثرات مثبت و سازنده ای که ابتلاء و امتحان الهی، در رشد و تکامل انسان و بیداری جوامع بشری دارد، مورد برسی قرار داده است.