عنوان

مفهوم اخلاص از دیدگاه قرآن و سنت، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

مفهوم اخلاص از دیدگاه قرآن و سنت، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن

First Statement of Responsibility

بتول رستمیان

Place of Publication, Distribution, etc.

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

Date of Publication, Distribution, etc.

1391

Text of Note

خداوند انسان را خلق نموده و او ار اشرف مخلوقات قرار داده تا به این وسیله اطاعت پروردگار را بکند؛ اطاعتی که در خور شأن خداوند باشد. در میان تمام عباداتی که برای انسان مقرر شده، واژه اخلاص گلچین شده و قبولی اعمال را منوط به آن کرده اند. حال ببینیم اخلاص چیست؟ برای اخلاص تعاریف متعددی را حکما و عرفا بیان نموه اند که معنای اصلی آن، خالص کردن عبادت از هر گونه شرک و ریا نسبت به خداوند می باشد بعد از این به بیان حقیقت اخلاص، اهمیت و فضیلت اخلاص اشاره می کنم و مراتبی را که برای اخلاص بیان نموده اند بررسی می نمائیم. از جمله این مراتب می توان به عبادت دوستداران خدا، عبادت عارفان خدا، عبادت طالبان ثواب و خائفان از عقاب الهی اشاره کرد. با کمی دقت، از این مطالب فهمیده می شود که گونه های مختلف اخلاص در هر یک از این مراتب نسبت به شدت و ضعف آن وجود دارد و خلوص کامل از مختصات اولیاء الهی است و عامه مردم شاید مرتبه ای از مراتب اخلاص را دارا باشند. هر یک از قرآن، نهج البلاغه و روایات، دیدگاه مختلفی نسبت به اخلاص دارند که قرآن بندگان مخلص را معرفی می کند و فرق مخلص با مخلص را بیان می نماید. در نهج البلاغه حضرت علی ( ع) ضمن خطبه، نامه های گوناگون به نقش اخلاص در زندگی اشاره می کند. در روایات گوناگون نیز به نشانه های اخلاص، اسباب و عوامل خلوص، آثار و فوائد آن اشاره می شود. بعد از بیان دیدگاهها به آثار و پیامدهای اخلاص تحت عنوان درجات اخلاص، کمال اخلاص، آثار اخلاص در فرد و جامعه و آفات اخلاص اشاره می شود. مبحث بعد از این رابطه اخلاص با فکر و عمل است و در این عنوان تأکید فراوان بر اخلاص پس از عمل شده است. در آخر به چند نمونه از موارد اخلاص ائمه معصومین علیه السلام خصوصاً حضرت علی ( ع) می پردریم و الگوی کامل اخلاص را معرفی می نمائیم. اهمیت موضع مورد بحث چنان است که خداوند در قرآن کریم به کرات به آن تأکید نموده و نیز حضرت رسول ( ص) و ائمه معصومین علیهم السلام نیز اخبار و روایات زیادی را در رابطه با اخلاص بیان کرده اند و حقیر تنها به عنوان یادآوری گوشه ای از بیانات این بزرگان را گردآوری نموده و به ساحت مقدس بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه تقدیم می نمایم باشد که مورد قبول واقع شود. دامنه تحقیق به حدی است که از منابع معتبر گسترده و گوناگون با وجود موانع مختلف استفاده کرده و موفق هم بوده اند. واژگان کلیدی اخلاص: خالص کردن، ویژه کردن، بی آمیغ گردانیدن خالص: بی آلایش، بی غش، ناب، بی آمیغ خلوص: خالص شدن، بی آلایش بودن، سادگی، یکدلی مخلص، خالص از غش، بی ریا، صمیم بی ریا مخلص: خالص شده مخلصین: خالص شده ها، کسانی هستند که مدارج اولیه کمال را به خوبی پیموده و به مقام عصمت نائل شده و از ولایت شیطان و نفس اماره بیرون رفته و در وادی ولایت الله گام بر می دارند.

Uniform Resource Identifier

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه; مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم);