عنوان

شهد عقاید: اثبات عدل الهی و پاسخ به برخی شبهات پیرامون آن

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

شهد عقاید: اثبات عدل الهی و پاسخ به برخی شبهات پیرامون آن

First Statement of Responsibility

سکینه خوشخو

Place of Publication, Distribution, etc.

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

Date of Publication, Distribution, etc.

1391

Text of Note

در فرهنگ های لغت برای عدل معانی و کاربردهایی ذکر شده است که مهمترین آنها عبارتند از : تعادل و تناسب ، تساوی و برابری ، اعتدال یا رعایت حد وسط در امور ، استوار و استقامت . می توان گفت : جامع معانی یا کاربردهای یاد شده این است که هر چیزی در جایگاه متناسب خود قرار گیرد به گونه ای که سهم مناسب و شایسته خود را از هستی و کمالات آن دریافت کند و بحق و سهم دیگران تجاوز نکند . در یک تقسیم بندی کلی می توان عدل خدواند را به دو دسته تقسیم نمود که عبارت است از : عدل خدا در جهان تکوین که شامل عدل خدا در آفرینش جهان و عدل خدا را در ادامه زندگی موجودات است و قسم دوم عدل تشریعی خداوند که از دو جنبه قابل بررسی است : اصل تشریع: یعنی انسان ها در برابر تخلف از قوانین و عمل نکردن آنها به تکالیف و نیز : پاداش دادن به آنها در برابر امتثال تکالیف . اگر چه همه مسلمانان به عدل الهی اعتقاد دارند و این مسئله از ضروریات اسلام به شمار می رود ولی هر یک از عقل گرایان و ظاهر گرایان ؛ عدل الهی را به گونه ای خاص تفسیر نموده اند . عقل گرایان که آن را بر اساس حسن و قبح عقلی تفسیر نموده اند خود را معتقد و مدافع واقعی عدل الهی دانسته و منکران حسن و قبح عقلی را در حقیقت منکر عدل به شمار آورده اند. عدل هم در مذهب معتزله ، و هم در مذهب امامیه از اصول اساسی مذهب آنان به شمار آمده است بدین جهت این دو مذهب کلامی را « عدلیه » می نامند . بر هر خردمندی آشکار است که خداوند بعد از آن که انسان را آفرید تا آن که، تمام اسباب زندگی و عبادت را از عقل و ارسال رسل و انزال کتب و سایر لوازم طاعت را بر او فراهم کرد از او عبادت نخواست . نمی بینی از کودکان و مجانین عبادت نخواست ، زیرا که اطفال بالغ نیستند و مجانین از عقل بهره ندارند و خداوند هر چه بر بندگان انجام داده عین رحمت است . خدای تعالی، عادل و دادگستر است ؛ زیرا عدل یکی از صفات کمال است و خداوند عالم ، همه ی صفات کمال را دارا می باشد و نیز کراراً ، در کلام خود عدل را ستوده و ستم را نکوهش می کند و مردم را به عدالت ، امر نموده و از ظلم ، نهی می فرماید . در سوره ی نساء ، آیه ی 40 می فرماید : « اِنَّ اللهَ لا یَظلِمُ مِثقالَ ذَرَّهٍ » ؛ خلاصه ی ترجمه : خدا به اندازه ی ذره ای به کسی ظلم نمی کند . همچنین حضرت علی ( علیه السّلام) در حکمت 446 نهج البلاغه می فرمایند : « اَلعَدلُ یَضَعُ الامورَ مَواضِعَها» عدل قرار می دهد امور را در جایگاهش . بنابراین ، هر پدیده ای در پیش خود ، در نهایت خوبی ساخته شده است ؛ زشتی و ناروایی و یا عیب و نقصی که در بعضی از موجودات دیده می شود ، از راه مقایسه و نسبت پیش می آید . مثلاً مار و کژدم وجودشان نسبت به انسان بد و ناروا است و خار ، چون به گل قیاس شود ، زیبا نیست اما در جای خود، آفریده های شگفت انگیز و سر تا پا زیبایی هستند .

Uniform Resource Identifier

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;