عنوان

معیار صدق و توجیه معرفت در نظام معرفتی صدرایی و اشراقی

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

معیار صدق و توجیه معرفت در نظام معرفتی صدرایی و اشراقی

First Statement of Responsibility

حسن رهبر,شمس الله سراج

Place of Publication, Distribution, etc.

تهران

Date of Publication, Distribution, etc.

پاییز و زمستان/1394

Name of Publisher, Distributor, etc.

دانشگاه پیام نور

Text of Note

معرفت شناسان معرفت را به «باور صادق موجه» تعریف می کنند. در تاریخ اندیشه های فلسفی همواره پیرامون معیار صدق و توجیه معرفت به عنوان دو شرط اساسی و مهم در تعریف معرفت نظریه پردازی هایی وجود داشته است. فیلسوفان حکمت متعالیه و حکمت اشراق نیز از این قاعده مستثنی نبوده اند. اگرچه هر دو مکتب معیار صدق را مطابقت و معیار توجیه معرفت را مبناگرایی می دانند اما در این میان اختلاف نظرهای مهمی نیز میان دو مکتب وجود دارد که نظرات آنها را از یکدیگر متمایز و متفاوت می سازد. چنانکه صدرائیان میان حق و صادق تفاوت قائل اند و لحاظ قضیه با واقع و تقدم و تأخر آن را باعث تفکیک مفهوم حق با صادق می دانند اما در مقابل اشراقیان این تفاوت را غیر حقیقی می دانند. همچنین اشراقیان مطابقت را صرفاً تطابق با خارج می دانند برخلاف صدرائیان که معتقدند ملاک مطابقت، تطابق با واقع اعم از ذهن و عین است. در سوی دیگر، از وجوه مشابهت دو مکتب می توان به این نکته اشاره کرد که هر دو از اشراقات و شهودات نفسانی به عنوان معارف بدیهی و مبنایی در معرفت نام می برند که می تواند نقش پایه ای در معرفت بشر ایفا نماید و بنابراین نوعی «مبناگرایی نوین» را پیشنهاد می دهند.

Entry Element

توجیه;مکتب صدرایی;مکتب اشراقی;نظریه مبناگروی;صدق;حکمت متعالیه;نظریه مطابقت;معرفت شناسی;

Topical Subdivision

حقیقت;علم نظری(مقابل علم بدیهی);توجیه معرفت;علم بدیهی;شهود;علم حصولی(مقابل علم حضوری);نفس الامر(اصطلاح وابسته);علم اشراقی;علم حضوری(مقابل علم حصولی);

Uniform Resource Identifier

مقاله;