انواع و جایگاه روایات بیانگر مکی و مدنی در تفسیر قرآن
First Statement of Responsibility
قاسم پورراوندی محسن
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
یکی از دانش هایی که قرآن پژوهان و حدیث شناسان به آن پرداخته اند، موضوع مکی و مدنی بودن آیات و سور قرآنی است. شناخت این علم منوط به دو چیز است؛ نخست بهره گیری از روایات معتبر تفسیری و دیگر آگاهی از سیاق و قراین مضمونی سور قرآنی. قابل انکار نیست که دست یابی به فهم واقع بینانه تر از قرآن و تشخیص بهتر ناسخ و منسوخ در کنار دیگر فواید، از اهداف شناخت مکی و مدنی به شمار می آید. یکی از نکات مهم در موضوع روایات ناظر بر مکی و مدنی، وجود احادیث متعارض است که با توجه به آن، عالمان متقدم و متاخر در تعیین آن ها دو راه در پیش گرفته اند. پژوهشگران گذشته، معیار ترجیح روایت را برگزیده، اما معاصران بیشتر تلاش کرده اند بین مدول های قرآنی و واقعیت های تاریخی ارتباط برقرار سازند و به لحاظ معیار مضمونی، مکی و مدنی را تعیین نمایند. نگارنده بر این باور است گرچه بین این قبیل روایات تعارض وجود دارد، راه برون رفت از آن ها، توجه به معیارهای مضمونی و سیاق آیات و نیز استفاده از روایات معتبر است.