در پژوهش های خداشناسی متکلمان پیشین و حاضر، رهیافت هائی نزدیک به هم قابل مشاهده است، که برسنجیدن و در ترازو نهادن یافته های آنها، در جهت گیری پژوهش های تطبیقی کاری سزاست. پذیرش وجود خدا از رهگذارهای فلسفی کلامی با ره آوردهای گونه گون همراه بوده است: از تک برهان گرائی سینائی صدرائی تا تکثرگرائی در ناحیه دلیل فخر رازی سوئین برن و پایه انگاری وجود خدای پلانتینگا. فخر رازی در آثار کلامی فلسفی خود، با اقبال به تکثر دلایل وجود خدا، تبیینی کارکردی از آنها ارائه می کند: ایجاد قطع و یقین، و آرامش و خضوع اندیشه! گونه نخست از دلایل یقینی و گونه دوم از دلایل اقناعی حاصل می آیند. سوئین برن نیز با رویکردی انتقادی به دلایل اثبات خدا، لحاظ انباشتی و تکثر محور بر دلایل دارد. کارآئی تکثر ادله، تقویت احتمال وجود خداست. بر این اساس، هر دو اندیشمند با طبقه بندی استدلال ها دلایل قطعی یقینی و دلایل اقناعی مستحکم از فخر رازی و استدلال های پیشینی قیاسی و پسینی استقرائی از سوئین برن، وجه انباشتی آنها را لحاظ نمودند و تبیینی کارکردی از آنها ارائه دادند، اما وجوه افتراقی نیز حاکم است: یقین گرائی و احتمال گرائی، رویکرد پذیرش دلایل و نقادانه آنها، توصیف و اضلاع تبیین شناختی.
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
معقولیت باور به خدا;فخر رازی;تکثر براهین اثبات خدا;اعتقاد به خدا;الهیات;ریچارد سوئین برن;براهین اثبات واجب;فلسفه دین;کارایی تکثر ادله;
Topical Subdivision
مفاتیح الغیب;خداباوری;تبیین کارکردی;برهان ان;علت فاعلی;برهان غایت شناختی;برهان جهان شناختی;فلسفه علم اجتماعی;تبیین علی;کتاب المطالب العالیه;برهان شیخ الرئیس;احتمال وجود خدا;علیت;یقین گرایی;احتمال گرایی;تکثر اعمال انسانی;تبیین انگیزشی;تکثرگرایی در توجیه;دل