عنوان

عنوان فارسی: بررسی سیر اندیشه مفسران در تفسیر آیه «و ما تشاؤون إلا أن یشاء اله» (عنوان عربی: أضواء علی مسیرة أفکار المفسرین فی تفسیر الآیة «و ما تشاؤون إلا أن یشاء اله»)

Title Proper

عنوان فارسی: بررسی سیر اندیشه مفسران در تفسیر آیه «و ما تشاؤون إلا أن یشاء اله» (عنوان عربی: أضواء علی مسیرة أفکار المفسرین فی تفسیر الآیة «و ما تشاؤون إلا أن یشاء اله»)

First Statement of Responsibility

ترابی احمد, نصیری علی

Text of Note

یکی از آیات قرآن کریم که در ادوار مختلف تفسیری و کلامی مورد بحث و بررسی قرار داشته، آیه «و ما تشاؤون إلا أن یشاء الله» است. برخی از مفسران و متکلمان، این آیه را ناظر بر «جبر» و برخی آن را شاهدی بر «اختیار انسان در پرتو اراده الهی» دانسته اند. بررسی معنایی آیه با تکیه بر تفاسیر نشان می دهد که فهم و برداشت مفسران از این آیه، در ادوار مختلف تفاوت داشته و متاثر از مباحثات کلامی و فلسفی مطرح در محافل دینی بوده است. در قرون نخست، به دلیل محدودیت مباحث کلامی و پرسش های اعتقادی مفسران به تکرار مضمون ظاهر آیه بسنده کرده اند و در ادوار میانی مفسران عامه تحت تاثیر جریان کلامی غالب، با گرایش جبری به آیه نگریسته اند، هرچند تلاش داشته اند منطقی برای مکلف شمرده شدن انسان جستجو کنند. شفاف ترین نگاه تفسیری به آیه که اوج بلوغ اندیشه تفسیری در آیه به حساب می آید در تفاسیر قرن چهاردهم به ظهور رسیده که با الهام از مکتب اهل بیت علیهم السلام به بیان روشنی از «امر بین امرین» نایل آمده اند.

Entry Element

آیه 29 تکویر;مشیت خدا;الآیة 29 من سورة التکویر;مشیئة اله;إرادة الإنسان;الأمر بین الأمرین;جبر;آیه 29 تکویر;آیه 29 تکویر;الاختیار;امر بین امرین;امر بین امرین;اراده انسان;الجبر;اختیار;اراده انسان;

Uniform Resource Identifier

مقاله;