عنوان

تسلسل تنازلى در فلسفه میرداماد و نقد آن در حکمت متعالیه

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

تسلسل تنازلى در فلسفه میرداماد و نقد آن در حکمت متعالیه

First Statement of Responsibility

مرتضى بیات، احسان منصورى

Place of Publication, Distribution, etc.

قم

Date of Publication, Distribution, etc.

پاييز / 1393

Name of Publisher, Distributor, etc.

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

Text of Note

مسئله تسلسل ازجمله کهن ترین مسائل فلسفى است که ارسطو آن را مطرح کرده است. نخستین پژوهش جدى در مسئله تسلسل تنازلى را میرداماد انجام داد. تسلسل تنازلى یعنى علت در ابتداى سلسله قرار گیرد و معلول ها به انتها نرسند. میرداماد با شرایط ویژه اى که براى ابطال تسلسل تعریف مى کند، تسلسل تنازلى را محال نمى داند. وى دو شرط اجتماع عقلى معلول در علت و همسویى جهت ترتب با جهت بى نهایت بودن علت ها را در تسلسل تنازلى موجود ندیده، حکم به عدم استحاله آن مى کند. دلیل این امر آن است که میرداماد بنا بر حدوث دهرى و سرمدى، و مسبوقیت معلول به عدم فکّى خویش در علت و مبانى تقدم بالعلیه، معتقد است که این تسلسل محال نیست. صدرالمتألهین نیز با توجه به رابط بودن معلول نسبت به علت و عدم استقلال آن معتقد است که اساسا این مسئله مطرح نمى شود و در صورت طرح، تسلسل داراى انتها خواهد بود. از سویى فلاسفه صدرایى با مبانى فلاسفه پیش از میرداماد اجتماع عینى وجود را دیده و نظر میرداماد را نقد کرده اند.

Entry Element

تسلسل تنازلی;تسلسل تصاعدی;تسلسل;حکمت متعالیه;فلسفه (عام);

Topical Subdivision

حدوث دهری;وجود رابط;برهان وسط و طرف;امکان ذاتی;اصالت وجود;شرایط امتناع تسلسل;تسلسل تعاقبی;علت وجودی;علت معطی حرکت;قدم عالم ماده;مجتمع الوجود بودن سلسله;مرتبه عقلی علت و معلول;وجوب وجود خارجی;

Uniform Resource Identifier

مقاله;