بررسی تطبیقی دیدگاه فخر رازی و علامه طباطبائی درباره صفات خبری
First Statement of Responsibility
محمد باقر حجتی , حمیدرضا مناقبی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Place of Publication, Distribution, etc.
تهران
Date of Publication, Distribution, etc.
بهار و تابستان / 1394
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه علامه طباطبایی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
از جمله مباحث کلامی در میان مفسّران، تفسیر آیاتی از قرآن کریم است که موهم صفات انسانگونه برای خداوند متعال است. مجسّمه، اشاعره، معتزله و امامیّه در این باب اختلاف نظر دارند و هر یک با استفاده از رویکرد کلامیخود، این آیات را تفسیر نمودهاند. این مقاله پس از مروری کوتاه بر دیدگاههای کلامی مشهور، به تبیین نظر علاّمه طباطبائی، مفسّر بزرگ معاصر، امامیّه، در باب تنزیه خداوند از صفات انسانگونه میپرازد و آن را با دیدگاه فخر رازی، از مفسّران بزرگ اشاعره، مقایسه مینماید و نشان میدهد که چگونه هر یک دارا بودن صفات انسانگونه را منافی با تجرّد ذات خداوند متعال میدانند. با تبیین صفات خبری در آثار این دو مفسّر بزرگ، میتوان به این نتیجه رسید که اعتقاد به تجسیم خداوند مورد پذیرش هیچ یک از آنها نیست. علاّمه طباطبائی معتقد است با پیروی از اهل بیت(ع) و گرفتن اصل معنا، با حذف لوازم، باید معنای نهایی و جدّی کلام خداوند در آیات شاملِ صفات خبری را پس از در نظر گرفتن تمام قرائن، از جمله آیات تنزیه و مسائل عقلی، به دست آورد، در صورتی که فخر رازی معتقد به تنزیه و تأویل است و در پارهای موارد به تفویض گرایش پیدا کرده است.
ابوالحسن اشعری;حمل متن بر ظاهر ;فرق ظاهر گرا;صفات خبری;صفاتیه;شیطانیه;دروغ بودن مجاز;مالک بن انس;پذیرش بلاکیف صفات;تقدم نقل;استوای خدا بر عرش;ارجاع مشابهات به محکمات;اثبات بلا تشبیه;نفی نقائص از خداوند;کارکرد صفات سلبی;الاشاعره;حنابله;تأویل ;نظریه تفویض;