عنوان

واکاوی تکفیر ابن‌سینا از سوی غزالی در مسئله علم خداوند به جزئیات

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

واکاوی تکفیر ابن‌سینا از سوی غزالی در مسئله علم خداوند به جزئیات

First Statement of Responsibility

زهرا توازیانی

Place of Publication, Distribution, etc.

قم

Date of Publication, Distribution, etc.

تابستان / 1391

Name of Publisher, Distributor, etc.

دانشگاه قم

Text of Note

غزالی، از تأثیرگذارترین متکلمان مسلمان، در کتاب تهافت الفلاسفه در مسئله سیزدهم به پریشان‌گویی فیلسوفان و تناقضات آنها در مسئله «علم خداوند به جزئیات» می‌پردازد. انگشت اتهام او صریحاً متوجه شخص ابن‌سینا در خصوص تلقی او از چگونگی علم خداوند به جزئیات است که به گمان غزالی این نوع تلقی عملاً انکار علم خداوند بوده و موجب کفر است. در این مقاله می‌کوشیم ضمن تبیین دیدگاه امام محمد غزالی و ابن‌سینا در این مسئله خاص، آن دیدگاه‌ها را مقابل هم قرار داده و نشان دهیم که منشأ این اتهام صرفاً یک سوء فهم بوده است، آن هم از ناحیه کسی که مدعی است دغدغه دینی‌اش او را به این موضع‌گیری واداشته است. غزالی گمان می‌کرد که مشائیان و به طور مشخص ابن‌سینا، از ترس راه یافتن تغییر به ذات خداوندی، علم خدا به جزئیات را انکار کرده‌اند و این در حالی است که مشائیان خود "قدیم متغیر" را دارای فرضی عقلی می‌دانستند. پس بهتر آن بود که ایشان با مبنای خودشان علم خداوند به جزئیات را می‌پذیرفتند و نگران تغییر هم نمی‌بودند. امّا غزالی توجه نکرده است که خدا از نظر مشائیان نمی‌تواند همان قدیم متغیر باشد و بنابراین، این نتیجه در پایان این نوشته به دست آمده که انگیزه مشائیان و خصوصاً شخص ابن‌سینا در تبیین و تفسیر چگونگی علم خداوند به جزئیات مقدس‌تر از آن بوده که نسبت کفر به ایشان روا باشد.

Entry Element

خداوند;محمد غزالی;علم خدا به جزئیات;علم علی النحو الکلی;علم کلام;ابن سینا;

Topical Subdivision

خلقت;الباطنیه;صفات خدا;علم الهی;تکفیر فلاسفه;رابطه دین و فلسفه;تهافت الفلاسفه;حقیقت علم;علم خدا در قرآن;چگونگی علم خدا به موجودات;علم خدا به خویش;تغییر در ذات الهی;قدیم متغیر;نفس فلکی;گستره علم خداوند;علم حصولی خداوند;صور مرتسمه در ذات;فلسفه مشاء;انتقادات

Uniform Resource Identifier

مقاله;