بررسی تطبیقی <عدل الهی> در حکمت متعالیه و مکتب تفکیک
General Material Designation
[پایاننامه]
First Statement of Responsibility
/محمدهادی صدرالحفاظی
Subsequent Statement of Responsibility
؛استاد مشاور: احمد بهشتی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه آزاد اسلامی(واحد علوم تحقیقات)
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۸۵
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
بدون صفحه شمار
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: (سه صفحه آخر)؛ همچنین به صورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری
Discipline of degree
، الهیات(گرایش فلسفه و کلام اسلامی)
Body granting the degree
، دانشگاه آزاد اسلامی(واحد علوم تحقیقات)
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
برای تحقیق درباره عدل الهی، باید سه حوزه مورد بررسی واقع شود: حوزه تکوینی، حوزه تشریعی و حوزه جزایی، عادل بودن خدای متعال هم باید در عالم تکوین و ایجاد مخلوقات، بررسی شود و ساحت مقدسش از هر ظلمی مبرا دانسته شود و هم باید در عالم تشریع و احکام و تکالیفی که بر بندگان مقرر فرموده، ظلمی به او نسبت داده نشود و هم در مقام جزا و کیفر دادن به بندگان باید به عدالت شناخته شود. از این رو در این رساله ابتدا عدل تکوینی بر مبنای حکمت متعالیه و مکتب تفکیک، بررسی شده است. بحث تفاوت های بین موجودات و مساله شررو و نظام احسن در این بخش از رساله، برمبنای دو مکتب، مطرح و مقایسه شده است. در بخش دیگر رساله، عدل تشریعی بر مبنای حکمت متعالیه و مکتب تفکیک، مورد بررسی قرار گرفته است. آن چه در این مورد، اهمیت دارد، اثبات اختیار انسان است؛ چرا که با وجود تکالیف و اوامر الهی از یک سو و عقاب و عذاب الهی در قبال تخطی از دستوراتش از سوی دیگر، اگر انسان دارای اختیار نباشد، ظلم صورت گرفته است. بنابراین، تحقق عدل تشریعی الهی، متوقف بر مختار بودن انسان است. در حکمت متعالیه این اختیار به نحو خاصی اعریف و اثبات میشود. در مکتب تفکیک، توضیح داده میشود که اختیاری که ما وجدان میکنیم، با ضرورت و ایجاب منافات دارد؛ در حالی که نتیجهی مباحث فلسفی، نفی اختیار وجدانی و اثبات ضرورت و ایجاب است. واپسین بخش رساله، بررسی عدل جزایی بر مبنای حکمت متعالیه و مکتب تفکیک است. مساله ثواب و عقاب و سعادت و شقاوت در این بخش، با توجه به تعریف اختیار انسان در دو مکتب، مطرح و مقایسه شده است. به طور خلاصه در این رساله، دو دیدگاه حکمت متعالیه و مکتب تفکیک در موضوع عدل الهی با هم مقایسه شده است. از این مقایسه فهمیده میشود که دیدگاه مکتب تفکیک در عدل الهی، در مجموع از تاییدات بیشتر(عقلی، وجدانی و نقلی) برخوردار است