تفسیر تطبیقی روایی سورههای فجر و بلد از اهم تفاسیر ماثور فریقین
General Material Designation
[پایاننامه]
First Statement of Responsibility
/حسین غفوری
Subsequent Statement of Responsibility
؛استاد مشاور: رسول موسوی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشکده علوم حدیث(قم)
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۸۱ص
GENERAL NOTES
Text of Note
کلیدواژه: تفسسیر، تفسسیر تطبیقی، تفسیر اثری، گونهشناسی روایات، تاویل، آسیبشناسی روایات، شیعه و اهل سنت
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص.۱۸۱ - ۱۷۵ ؛ همچنین به صورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
، علوم حدیث(گرایش تفسیر اثری)
Date of degree
1390/07/01
Body granting the degree
، دانشکده علوم حدیث(قم)
Text preceding or following the note
۱۷/۵
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
موضوع این پژوهش تفسیر تطبیقی روایی سورههای فجر و بلد با محوریت روایات تفاسیر نورالثقلین و درالمنثور است و روش آن کتابخانهای است. مطالب در شش فصل ارائه شده است.فصل اول، کلیات است که به بیان مساله، اهمیت و ضرورت آن از جهت نو بودن طرح و نیاز روز جوامع علمی به آن، سوالات اصلی و فرضیات و همچنین پیشینه که عدم سابقه چنین رویکردی را مطرح میسازد، میپردازد.در فصل دوم، ابتدا معنای واژگان اصلی از کتب لغوی مثل مفردات راغب، التحقیق و قاموس قرآن مورد بررسی قرار میگیرد که در اکثر موارد دیدگاههای مشترکی راجع به لغات ارائه شده است. سپس آراء مفسران شیعه و سنی از تفاسیر تبیان، المیزان و کشاف زمخشری مطرح میشود و در پایان به تفسیر روایی این دو سوره با عنایت به روایات تفاسیر نورالثقلین و درالمنثور پرداخته شده است.مجموعه مباحث در این فصل ما را به این سمت رهنمون مینماید که اکثر محورهای بحث در تفاسیر و روایات اهل سنت واحد هستند و تفاوت تفاسیر آنها بیشتر به اختلاف در مبانی و عقایدشان منتهی میشود که البته با توجه به حجم زیاد مشترکات در قرآن، این تفاوتها خیلی مشهود نیست.فصل سوم به گونه شناسی روایات دو تفسیر فوقالذکر ذیل آیات سورههای فجر و بلد میپردازد که در آن، نوع این روایات را از جهت این که برای تبیین مفهوم ظاهری کلمات یا مفهوم باطنی و تاویل آنها یا بیان مصادیق واژهها و آیات است، مشخص مینماید. براساس بررسی بعمل آمده، ۴۶/۵ درصد از روایات نورالثقلین ذیل این دو سوره برای تبیین مفاهیم ظاهری واژگان و جملات، ۳۱درصد در بیان مصادیق و ۲۲/۵ درصد در تاویل آیات آمده است.روایات درالمنثور، ۴۶/۵ درصد در تبیین مفهوم ظاهری کلمات و جمل، ۳۱/۵ درصد برای بیان مصادیق، ۸/۵ درصد در تاویل آیات، ۱۱ درصد در بیان فضائل آیات و ۱/۵ درصد در قرائات مختلف وارد شده است.فصل چهارم، آسیب شناسی روایات مذکور است که از جهت سند به بررسی آنها میپردازد و نوع آنها را از جهت صحیح، موثق، حسن یا ضعیف بودن و همچنین مسند یا مرسل بودن مشخص مینماید. لازم به ذکر است که روایات نورالثقلین؛ ۱۵ درصد روایات، صحیح، ۱/۵ درصد موثق و ۸۳/۵ درصد ضعیف هستند.روایات درالمنثور که اکثر آنها اقوال صحابه هستند نه روایت منقول از معصوم، مرسل بوده و باتکیه بر کتب مصدرشان نقل شدهاند. همچنین از لحاظ محتوایی، به جز چند مورد از بیان مصادیق نفس مطمئنه که خلیفه اول یا سوم را مصداق آن دانسته است، روایتی که با قطعیات مذهب شیعه منافات داشته باشد، وجود ندارد. فصل پنجم به نوعی استنباط و استخراج مطالب هدایتی فصول قبل است که در آن آموزهها و پیامهای هدایتی سورههای فجر و بلد تبیین و به سه دسته پیامهای اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی تقسیم گردیده است. در مجموع دو سوره، ۱۳ پیام اعتقادی، ۱۲ پیام اخلاقی و ۱۰ پیام اجتماعی بیان شده که میتوان به صورت نمونه به برخی از آنها اشاره نمود؛رصد و دیدهبانی همه جانبه و همیشگی خداوند از اعمال و رفتار انسان، عبرت آمیز بودن عاقبت اقوام پیشین که بیانگر عجز و ناتوانی انسان است، حکمتآمیز بودن امتحانات و ابتلائات الهی در همه موقعیتهای زندگی اعم از سختی و راحتی یا فقر و غناء، موثر بودن تمام اعمال انسان در رقم زدن سرنوشت دنیوی و اخروی او.در پایان، در فصل ششم به جمع بندی مباحث و نتیجههای بدست آمده از آنها و همچنین پیشنهاداتی در جهت زمینههای تحقیق و پژوهش بیشتر در این موضوع خواهیم پرداخت.