عنوان

اعتبار سنجی فهم عرفی از مفاهیم قرآنی

Number

۱۱۱۲پ

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

اعتبار سنجی فهم عرفی از مفاهیم قرآنی

General Material Designation

[پایان نامه]

First Statement of Responsibility

/ محمد حسین رفیعی

Subsequent Statement of Responsibility

؛ استادان راهنما: ابوالقاسم علی دوست و علیرضا قائمی نیا

Name of Publisher, Distributor, etc.

دانشگاه قرآن و حدیث (قم)

Date of Publication, Distribution, etc.

، ۱۳۹۳

Specific Material Designation and Extent of Item

۲۳۸ ص

Text of Note

چاپی

Text of Note

کتابنامه: ص. ۲۱۶ - ۲۲۹؛ همچنین به صورت زیرنویس

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

مدرسی معارف اسلامی (گرایش قرآن و متون اسلامی)

Date of degree

۲۳/۰۶/۱۳۹۳

Text preceding or following the note

۱۹

Text of Note

تاکنون دیدگاه های مختلفی در روش شناسی فهم و معنایابی متون دینی، به قرآن کریم ارایه شده و هر یک به فراخور ، سهمی در تفسیر کلام خدا داشته اند . در میان این نظریات تفسیری، برخی از دیدگاه ها بر نقش تاثیر گذار مخاطبان در فهم معنای مفاهیم و واژگان توجه و تاکید کرده اند، اما برخی ار آنها ، فهم عرفی مورد کم توجهی و یا غفلت واقع شده است . در این رساله با بهره گیری از سنجه های مناسب، اعتیار فهم عرفی مورد ارزیابی قرار می گیرد . (فهم عرفی) ، تلقی ها و معنا گزینی های مخاطبان اولیه و مشافهین از مفاهیم و گزاره های نص قرآن کریم است که با توجه به مجموعه توانمندی های فکری و زبانی آنان شکل می گیرد . به اعتقاد ما به دلایل متعدد نقلی و عقلی، برای تعیین معانی واژگان و مفاهیم قرآنی، تعیین معنای استعمالی آنها، رفع ابهام یا تشابه در معنای الفاظ و نیز تعیین حدود و ثغور مصادیق برخی واژگان ، باید تلقی های عرف عصر نزول و مقارن آن را مورد توجه قرار داد . بر پایه این اعتقاد ، از آنجا که منشا پیدایش الفاظ و قواعد محاوره و مفاهمه برای انتقال پیام ها میان انسان ها، عرف و قرار داد ناپیدای اجتماعی است، لذا قرآن کریم نیز با بهره گیری از نظامات ثابت و فعلیت یافته زبان عربی عصر نزول و التزام به اصول محاوره و مفاهمه میان آنان، به زبان قوم سخن گرفته و از همین رو، عرف مخاطب قرآن را باید مرجع تعیین معنای واژگان قرآنی قرار داد . از طرف دیگر، قرآن کریم با استفاده از نظامات متغیر زبانی مانند صنایع و بدایع زبان عربی، قابلیت معنایابی و پیام گیری بی نظیری در لایه ها و سطوح مختلف خود برای مخاطبان فراز بانی و فراز مانی قرار داده و از این طریق توانسته همه مخاطبان خاص را برای همیشه و همه جا از زلال معارف خود سیراب ساخته و همواره متنی زنده و پویا باشد . اما به خاطر ویژگی و اهمیت برخی مفاهیم قرآنی و ابتنای گفتمان اسلامی و فرهنگ سازی قرآنی بربرخی مفاهیم بنیادین ، اعتبار فهم عرفی در مورد این دست از از مفاهیم قرآنی مورد تردید قرار می گیرد ، از این رو با گونه شناسی مفاهیم قرآنی ، باید میزان اعتبار فهم عرفی در هر یک از این گونه ها را مستقلا مورد ارزیابی قرار داد . علارغم تعیین اعتبار فهم عرفی ، همچنان آسیب هایی برای این اعتبار وجود دارد . این آسیب ها عبارتند از : وجود معانی رقیبی چون معانی لغوی و شرعی برای بسیاری از مفاهیم ، تفاوت سطوح مخاطبان و فهمندگان، تنوع و تکثر زمانی و مکانی آنان، تعدد و گاه تعارض عرف ها ، عدم کاربست دقت های لازم در معنایابی توسط عرف و نیز ماجرای پایان ناپذیری فهم . اما با توجه به غلبه معنای عرفی بر سایر معانی رقیب بر اساس اصل (عرف محوری ) به جای (وضع گروی) و نیز محدودیت کمی معانی شرعی، همچنین ابتنای گفتار سازی گوینده بر سطح ادراکی اکثر شنوندگان و ملاحظه تنوع فرهنگ زبانی مخاطبان، می توان از قید چالش های برشمرده رهایی یافت و قدرت اعتبار فهم عرفی را تثبیت نمود . واژگان کلیدی: عرف، فهم عرفی، اعتبار سنجی، معنا شناسی، نظامات زبانی، زبان عرفی، عرف عام، عرف خاص .

Entry Element

رف‍ی‍ع‍ی‌ ف‍ن‍ود

Part of Name Other than Entry Element

، م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن‌

Dates

، ۱۳۲۴ -

Entry Element

علی دوست

Entry Element

قائمی نیا

Part of Name Other than Entry Element

، ابوالقاسم

Part of Name Other than Entry Element

، علیرضا

Relator Code

، استاد راهنما

Relator Code

، استاد راهنما

Country

ایران

Agency

کتابخانه دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

Date of Transaction

20151021

Call Number

p ۱۱۱۲ پایان ‌نامه

p

TF

92029

1

a

Y